ΤΟ ΦΡΑΓΜΑ ΑΠΟΣΕΛΕΜΗ ΔΕΝ ΠΛΗΡΕΙ ΤΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗΣ ΕΡΓΩΝ ΑΕΙΦΟΡΟΥ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΗΣ Ε.Ε.

Η αειφόρος ανάπτυξη: πολιτική και στρατηγική που αποσκοπεί στη συνέχιση της οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης δίχως να επιβαρύνεται το περιβάλλον και οι φυσικοί πόροι (μεταξύ των οποίων και η διαχείριση υδατικών πόρων, όπου συμπεριλαμβάνονται και τα φράγματα) είναι καθοριστικής σημασίας για την πολιτική των διορθωτικών ταμείων της Ε.Ε.

Ο προγραμματισμός των ταμείων είναι ένα λογικό πλαίσιο πολλών σταδίων μεταξύ των οποίων και η έγκριση συμπεφωνημένου εγγράφου προγραμματικού χαρακτήρα, όπως το Γ΄ Κ.Π.Σ 2000-2006, το οποίο εγκρίθηκε για την Ελλάδα και βρίσκεται στο στάδιο υλοποίησης και από το οποίο χρηματοδοτείται και το σύνθετο έργο «Φράγμα Αποσελέμη».

Οι πόροι όμως από το ΓΆ Κ.Π.Σ, διανέμονται σε επιλέξιμες περιφέρειες βάση προκαθορισμένων αναπτυξιακών στόχων και διατίθενται,με κριτήρια και προτεραιότητες στα κράτη,έχοντας πάντα χρυσό κανόνα που αναφέρει ότι «το περιβάλλον και η περιφερειακή ανάπτυξη είναι συμπληρωματικού χαρακτήρα» και ότι το περιβάλλον αποτελεί μείζονα παράγοντα περιφερειακής ανάπτυξης. Επίσης προκειμένου να επιτευχθεί επιτυχώς η σύνδεση περιβάλλοντος και αναπτυξιακών αναγκών (συνθήκη Μάαστριχ αρ. 130 p και συνθήκη ¶μστερνταμ αρ. 2 και 6) πρέπει να εξασφαλίζεται, ότι οι στόχοι των Έργων Περιφερειακής Ανάπτυξης να είναι ουσιαστικά εφικτοί.

Αυτό λοιπόν που λαμβάνεται υπόψη από την Ε.Ε., δεν είναι ποιος θα υποβάλλει πρώτος τα σχέδια και τα προγράμματα προς χρηματοδότηση (η Ελλάδα ήταν από τις πρώτες που τα υπέβαλλαν, όποιος βιάζεται σκοντάφτει) αλλά πώς οι Αναπτυξιακές και Περιβαλλοντικές αρχές (υπουργεία, υπηρεσίες, και άλλοι κυβερνητικοί φορείς που συμμετέχουν στο σχεδιασμό και είναι υπεύθυνοι για την εφαρμογή των σχεδίων και την ανάπτυξη εθνικής και περιφερειακής πολιτικής και νομοθεσίας για το περιβάλλον .π.χ. ΥΠΕΧΩΔΕ, ΥΠ.ΑΝ, Περιφέρειες, Νομαρχίες, Δήμοι κ.λ.π) θα τεκμηριώσουν με τα βασικά κριτήρια αειφορίας την αναγκαιότητα, την βιωσιμότητα, την αποδοτικότητα κ.λ.π των έργων, ώστε τα ταμεία της Ε.Ε., να ανταποκριθούν στον πρωταρχικό τους στόχο, που είναι η μείωση των οικονομικών διαφορών και η προστασία του περιβάλλοντος, μεταξύ των περιφερειών και χωρών εντός της Ε.Ε.

Τα κριτήρια για τον καθορισμό στόχων και προγραμμάτων, με τα οποία γίνεται αξιολόγηση σε επίπεδο Σ.Π.Α. (Σχεδίων Περιφερειακής Ανάπτυξης) σύμφωνα με το εγχειρίδιο Γ.Δ. ΧVI, όπου εκ των προτέρων καθορίζονται τα καθήκοντα που κρίνονται απαραίτητα για να αντιμετωπισθούν οι απαιτήσεις της Ευρ. Ένωσης, όσον αφορά την περιβαλλοντική αξιολόγηση των Σ.Π.Α του Γ΄ Κ.Π.Σ και των Επιχ. Προγραμμάτων είναι:

1) Διατήρηση και βελτίωση της κατάστασης της άγριας ζωής των οικοτόπων και τοπίων. Βασική αρχή στην προκειμένη περίπτωση αποτελεί η διατήρηση και η βελτίωση των αποθεμάτων και της ποιότητας των πόρων της φυσικής κληρονομιάς υπέρ των σημερινών και μελλοντικών γενεών.

Ασύμβατο κριτήριο για το Φράγμα Αποσελέμη για τους παρακάτω λόγους που απορρέουν από την Μ.Π.Ε του έργου:

Η κατασκευή και λειτουργία του φράγματος έχει αρνητικές ως μη αντιστρεπτές επιπτώσεις α) Σε περιοχές ιδιαίτερου φυσικού κάλους όπως: Καθαρό, Σελένα, Κράσι, Σελέκανο, β) Σε περιοχές Corinne –Biotopes (εκβολή Αποσελέμη - Κάτω Γούβες, Φαράγγι Αγριανών, περιοχή μεταξύ Ασκών – Σφεντυλίου (το οποίο κατακλύζεται), γ) Μείωση των υδατικών πόρων για τους όμορους Δήμους, Χερσονήσου, Μαλλίων, Καστελίου, Γουβών κ.λ.π., δ) Καταστροφικές επιπτώσεις στον Υγροβιότοπο Αποσελέμη, για τον οποίο το ΥΠΕΧΩΔΕ, διέθεσε το ποσό των 50 εκ. δρχ. για οριοθέτηση, περίφραξη και ευαισθητοποίηση (τα οποία δεν πραγματοποιήθηκαν και εδώ υπάρχουν ποινικές ευθύνες).

2) Διατήρηση και βελτίωση της ποιότητας των εδαφών και υδατικών πόρων. Το έδαφος και το νερό αποτελούν φυσικούς ανανεώσιμους πόρους που είναι καθοριστικής σημασίας για την ανθρώπινη υγεία και διαβίωση και οι οποίοι ενδέχεται να αντιμετωπίσουν σοβαρούς κινδύνους λόγω, εκσκαφών, διαβρώσεων ή ρύπανσης.

Ασύμβατο κριτήριο για το Φράγμα Αποσελέμη, για τους παρακάτω λόγους που απορρέουν από την Μ.Π.Ε του έργου:

Έδαφος: Λόγω των διαστάσεων του έργου (ονομαστικό ύψος 56 m, μήκος στέψης φράγματος 630 m, όγκος φράγματος 31.500.000 m3, πλάτος στέψης 8 m, εμβαδόν καθρέπτη λίμνης 1925 στρ., θα έχουμε ισχυρές και μη αναστρέψιμες επιπτώσεις στο έδαφος, όπως: α)Αλλαγή στη γεωλογική διάταξη των πετρωμάτων, διασπάσεις, μετατοπίσεις, συμπιέσεις, υπερκαλύψεις, στα ανάγλυφα χαρακτηριστικά της επιφανείας του εδάφους. β) Αύξηση της διάβρωσης από την διαχείριση του νερού, αλλαγή στην εναπόθεση άμμου του υγροβιότοπου Αποσελέμη, δημιουργία λάσπης στον ποταμό με αποτέλεσμα την αλλαγή της κοίτης και γ) Κίνδυνο έκθεσης ανθρώπων και περιουσιών σε φυσικές και γεωλογικές καταστροφές, όπως υπερχείλιση, σπάσιμο, διαρροή του φράγματος ή σεισμών, κατολισθήσεων εδαφών και λάσπης κ.λ.π.

Νερό: α) Αλλαγές στα ρεύματα, στην πορεία, στην κατεύθυνση των κινήσεων επιφανειακών υδάτων, επίσης αλλαγή στο ρυθμό απορρόφησης, στις οδούς αποστράγγισης και στον ρυθμό και την ποσότητα απόπλυσης του εδάφους, β) Απορρίψεις υγρών αποβλήτων σε επιφανειακά ή υπόγεια νερά με μεταβολή της ποιότητας των, όπως συνέβη με το φράγμα της Φανερωμένης, η οποία προς το παρόν έχει μετατραπεί σε μια απέραντη λίμνη με κατσίγαρους, βοθρολήματα, κ.λ.π. γ) Ριζική μεταβολή στην κατεύθυνση και παροχή των υπογείων υδάτων λόγω κατακράτησης από τον ταμιευτήρα και των αγωγών μεταφοράς προς Ηράκλειο και ¶γιο Νικόλαο, γ) Σημαντική μείωση της ποσότητας των υπογείων υδάτων λόγω κατακράτησης από τον ταμιευτήρα εις βάρος των γειτονικών δήμων.

3) Διατήρηση και βελτίωση ιστορικών και πολιτιστικών χώρων. Οι ιστορικοί και πολιτιστικοί πόροι είναι πεπερασμένοι οι οποίοι εάν κατακλυσθούν, κατεδαφισθούν ή υποστούν σοβαρές ζημιές δεν μπορούν να αντικατασταθούν. Τα παραδοσιακά ήθη και έθιμα επίσης αποτελούν ιστορικούς και πολιτιστικούς πόρους που θα πρέπει να προστατεύονται δεόντως.

Ασυμβίβαστο για το Φράγμα Αποσελέμη, γιατί:

α) Θα κατακλυσθεί ο μεσαιωνικός οικισμός Σφεντύλι με μια παραδοσιακή εκκλησιά και τον πολιτιστικό Σύλλογο, ενώ η παράδοση τα ήθη και τα έθιμα του οικισμού θα εξαφανιστούν κάτω από τον υδάτινο όγκο του Φράγματος. β) Το παραδοσιακό Βυζαντινό εκκλησάκι του Αγίου Κωνσταντίνου θα κατακλυσθεί και μαζί με αυτό η παράδοση εκατοντάδων ετών. κ.λ.π.

4) Διατήρηση και βελτίωση της τοπικής περιβαλλοντικής ποιότητας.

Η ποιότητα του τοπικού περιβάλλοντος θα μεταβληθεί δραματικά, λόγω κατασκευής νέων δρόμων, εξορυκτικών και κατασκευαστικών εργασιών (Ασυμβίβαστο κριτήριο).

5) Προαγωγή της συμμετοχής του κοινού στη λήψη αποφάσεων που σχετίζονται με το Φράγμα.

Η διακήρυξη του Ρίο ορίζει ότι η συμμετοχή του κοινού και των ενδιαφερομένων μερών στη λήψη αποφάσεων που έχουν επιπτώσεις στα τοπικά συμφέροντα είναι καθολικής σημασίας για το έργο και την αειφόρο ανάπτυξη. Πέραν τούτου, η αειφόρος ανάπτυξη προϋποθέτει την διεύρυνση της συμμετοχής του κοινού στην διαμόρφωση και την εφαρμογή αναπτυξιακών δράσεων ώστε να δημιουργηθεί μια μεγαλύτερη αίσθηση ευθύνης και συμμετοχής.

Ασύμβατο κριτήριο για το Φράγμα Αποσελέμη:

Στο κριτήριο αυτό είμαι σε θέση να γνωρίζω ότι οι κάτοικοι της περιοχής είχαν ελλιπή ενημέρωση, σήμερα δε υπάρχει πλήρης αντίδραση, τόσο από τους ίδιους όσο και από περιβαλλοντικούς, οικολογικούς και πολιτιστικούς συλλόγους, καθώς και από Δήμους, που κατά καιρούς εξέφρασαν δημόσια και τεκμηριωμένα την αντίθεσή τους για το Φράγμα όμως η πολιτεία έχει προχωρήσει σε απαλλοτριώσεις με την αιτιολογία ότι υπάρχει πολιτική βούληση, ότι θα χαθούν τόσα χρήματα από το Γ΄ Κ.Π.Σ και άλλα που δεν συνάδουν με μια δημοκρατική διαδικασία. ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΚΑΙ ΑΛΛΕΣ ΑΝΤΙΡΡΗΣΕΙΣ ΠΟΥ ΘΑ ΧΡΕΙΑΖΟΤΑΝ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΣΕΛΙΔΕΣ ΚΑΙ ΜΕΛΑΝΙ ΑΠΟ ΤΗΝ Μ.Π.Ε. ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΠΟΡΡΙΨΟΥΝ. Έχουν όμως δημοσιευθεί από έγκριτους επιστήμονες και φορείς και πιστεύω ότι η εξουσία,οι κατέχοντες και οι έχοντες γνωρίζουν, γιΆ αυτό και η ευθύνη τους είναι μεγαλύτερη.

Υπάρχει όμως μια διάχυτη απορία γα την έγκριση από την Ε.Ε. δεδομένου ότι μετά την υποβολή του έργου στην αρμόδια επιτροπή της Ε.Ε., ακολουθεί αξιολόγηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων και ακολουθεί επιλογή περιβαλλοντικών δεικτών και ανάπτυξη κριτηρίων επιλογής για τον έλεγχο συμβατότητας του έργου και της συμβολής σχετικά με την ανάπτυξη και το περιβάλλον. Τέλος επιβάλλεται στρατηγική περιβαλλοντικής παρακολούθησης ώστε να καταλήξουμε στην τελική μορφή του Ε.Π. και την έγκριση από την Ευρωπαική Επιτροπή. Έτσι υπάρχει και μια μετατόπιση ευθυνών στην Ε.Ε., εάν έχει ενημερωθεί με πραγματικά στοιχεία. ΙΔΩΜΕΝ.

ΜΑΝΟΛΗΣ ΒΟΥΤΥΡΑΚΗΣ
ΦΥΣΙΚΟΣ ΠΕΡΙΒ/ΓΟΣ
ΠΡΟΕΔΡΟΣ Σ.Π.Α.Π.Ε.Κ.Ε.Ε.Κ.

��� ������� �� ������ ������.
������ ����� �� ������ ������ � �� ��������� ��� ecocrete.gr ���.