ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ ΤΟΥ ΦΡΑΓΜΑΤΟΣ ΑΠΟΣΕΛΕΜΗ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΩΝ ΜΕΛΕΤΗΤΩΝ ΚΑΙ ΤΟΥ ΥΠΕΧΩΔΕ ΜΕΡΟΣ 1o 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ: Για να μπορέσει κανείς να αξιολογήσει τις επιπτώσεις στο φυσικό, κοινωνικό, πολιτιστικό και δομημένο περιβάλλον της περιοχής από την κατασκευή και λειτουργία ενός σύνθετου έργου, όπως είναι το έργο του «Φράγματος Αποσελέμη για την υδροδότηση των πόλεων Ηρακλείου και Αγ. Νικολάου», και να βγάλει συμπεράσματα για την ένταση, την έκταση και την αναστρεψιμότητα ή μη αυτών, πρέπει σύμφωνα με τις αρχές της πρόληψης και της σφαιρικότητας, να προχωρήσει με τη μέθοδο της σύνθεσης με τα παρακάτω βήματα: Α) Να καταγράψει και να αξιολογήσει τις σημαντικότερες επιπτώσεις που προσδιορίζουν οι ίδιοι οι μελετητές, οι οποίες εννοείται ότι έγιναν κατόπιν επιστημονικής έρευνας, σύμφωνα με το Ν.1650/86 άρθρα: 3 (Κατηγορίες έργων και δραστηριοτήτων), 4 (Έγκριση περιβαλλοντικών όρων), 5 (Περιεχόμενο και δημοσιότητα των μελετών περιβαλλοντικών επιπτώσεων) και την Κ.Υ.Α (Κοινή Υπουργική Απόφαση) 69269/5387/1990, άρθρα: 8 (Προέγκριση Χωροθέτησης), 9 (Διαδικασία έγκρισης περιβαλλοντικών όρων ΑΙΙ, κατηγορίας έργων, όπου ανήκουν και τα φράγματα), 10 (Έγκριση περιβαλλοντικών όρων), 16 (Συμπλήρωση του ερωτηματολογίου πίνακας ΙΙΙ). Β) Να πραγματοποιήσει αυτοψία στην ευρύτερη περιοχή του έργου, για να αποκομίσει προσωπική αντίληψη σχετικά την υφιστάμενη κατάσταση στο βιοτικό και αβιοτικό περιβάλλον. Γ) Να συγκρίνει τα συμπεράσματα και τις προτάσεις της κύριας και των συμπληρωματικών μελετών, με τα στοιχεία της αυτοψίας και τις γνωμοδοτήσεις των συναρμοδίων υπηρεσιών. Δ) Να λάβει σοβαρά υπόψη τις απόψεις και τις αντιρρήσεις που κατατίθενται, τόσο στην Επιτροπή Περιβάλλοντος, όσο και στο Νομαρχιακό Συμβούλιο, το οποίο τελικά γνωμοδοτεί προς το ΥΠΕΧΩΔΕ. Ε) Να καταγράψει και να αξιολογήσει τους περιβαλλοντικούς όρους που επιβάλλει τελικά το Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε., τόσο κατά το στάδιο κατασκευής, όσο και κατά το στάδιο λειτουργίας. ΣΤ) Να διατυπώσει συμπεράσματα για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων και εναλλακτικών λύσεων και εφόσον δεν υπάρχουν τρόποι επανόρθωσης σημαντικών επιπτώσεων ή άλλες λύσεις, τότε μπορεί να καταλήξει και στην μηδενική λύση (μη κατασκευή του έργου). 2. ΟΙ ΣΗΜΑΝΤΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟΥΣ ΜΕΛΕΤΗΤΕΣ: Α) Σύμφωνα με τη μελέτη του γραφείου μελετών (Π. Παυλάκης, Β. Δούκα, Γ. Ζερβογιαννάκης, Γ. Βαβίζας, Η. Μασταθάκης) που εκπονήθηκε το 1994 και αφορά τα έργα: α) Προσαγωγής των νερών που χάνονται, β) Το Φράγμα και ο ταμιευτήρας Αποσελέμη, γ) Τις εγκαταστάσεις καθαρισμού (διυλιστήριο) του νερού, δ) Υπέδαφιος αγωγός μεταφοράς από το διυλιστήριο μέχρι τα Λινοπεράματα. Β) Σύμφωνα με την συμπληρωματική μελέτη στη περιοχή οροπεδίου Λασιθίου από τη Λειτουργία Έργων Φράγματος Αποσελέμη (Λάζαρος Λαζαρίδης, & Σία Ε.Ε., Γραφείο Μαχαιρά Α.Ε, Εξάρχου Νικολόπουλος Μπενσασσών, Γ. Καφετζόπουλος - Δ. Μπενάκης - Ι. Πριντάτακο & Σ.Ι.Α. Ε.Ε., Γεωμηχανική Ε.Π.Ε, Σωτηρόπουλος & Συνεργάτες Ε.Π.Ε., Σοφία Φώτη) που εκπονήθηκε το Νοέμβριο του 2001, περιλαμβάνεται και η ύδρευση της πόλης Αγίου Νικολάου με τον αντίστοιχο αγωγό και τα δίκτυα ύδρευσης. Γ) Σύμφωνα με την συμπληρωματική του δρόμου προσπέλασης «Από Κόμβο Οροπεδίου ως τις Ποταμιές», (Τμήμα 2), και «Από Κόμβο Αβδού ως το Οροπέδιο Λασιθίου), (Τμήμα 3), με ανάδοχους, α) ΤΟ.Π.Π.Ο.Σ,- Μ. Βαρδουλάκης & Συνεργάτες Ε.Π.Ε, β) Π. Χριστοφάκης, γ) Θ. Παπαδάκης, δ) Ν.Γιαννάκης, ε) Ν. Στάππας. Οι σημαντικότερες επιπτώσεις είναι αντίστοιχα Α: 1) Αλλαγές στην τοπογραφία και το ανάγλυφο του εδάφους στην περιοχή του φράγματος, του ταμιευτήρα. 2) Αλλαγές του μικροκλίμακος στην περιοχή του ταμιευτήρα. 3) Αλλαγές στη δίαιτα των υπογείων και επιφανειακών υδάτων με προέλευση το οροπέδιο Λασιθίου και την υπολεκάνη του Φράγματος Αποσελέμη. 4) Ως συνέπεια της ανωτέρω επίπτωσης, άγνωστης ακόμα έκτασης μείωση του νερού σε αποδέκτες οικολογικού ενδιαφέροντος (τέλματα, εκβολές Αποσελέμη) και ίσως και σε άλλες, ακόμα αδιερεύνητες θέσεις εμφάνισης υπογείου νερού. 5) Μείωση της ικανότητας καθαρισμού του ρεύματος από τα απόβλητα παρακείμενων ελαιουργείων λόγω μείωσης της παροχής κατάντη του φράγματος. 6) Μεταβολές στην χλωρίδα και πανίδα της περιοχής λόγω της παρουσίας της λίμνης. 7) Μεταβολές στην χλωρίδα και πανίδα του υγροβιότοπου των εκβολών λόγω της αλλαγής στην τροφοδοσία του. 8) Κατάκλιση 2700 στρεμμάτων γεωργικής γης. 9) Καταστροφή βλάστησης σε δασικές εκτάσεις (για τοποθέτηση αγωγών, έργα οδοποιίας, διάνοιξη σηράγγων). 10) Μικρή παρεμπόδιση της κυκλοφορίας κατά της διάρκεια κατασκευής των έργων. 11) Σε ορισμένες θέσεις παρεμπόδιση της θέας του ορίζοντα και ενδεχομένως δημιουργία μη αποδεκτού αισθητικά τοπίου (αποψίλωση βλάστησης, ανεξέλεγκτη απόρριψη προϊόντων εκσκαφής). Σε αντίθεση με τις σοβαρές επιπτώσεις που αναφέρονται από την μελετική ομάδα Α, στη συμπληρωματική μελέτη Β, δεν υπάρχει το ερωτηματολόγιο που προβλέπεται από τη νομοθεσία της Κ.Υ.Α 69269/5387/24-10-90, άρθρο 16 πίνακας ΙΙΙ. Το νόημα του ερωτηματολογίου είναι ο εντοπισμός των επιπτώσεων με συγκεκριμένη μέθοδο ερωτήσεων για τις επιπτώσεις σε όλο το φάσμα του βιοτικού και αβιοτικού περιβάλλοντος, του ανθρωπογενούς και πολιτιστικού περιβάλλοντος κ.λ.π. Οι απαντήσεις συνοδεύονται συγκεκριμένα με τις εκφράσεις, ΟΧΙ, ΝΑΙ, ΙΣΩΣ. Στην περίπτωση καταφατικής απαντήσεως («ΝΑΙ») ή καταφατικής απαντήσεως με επιφύλαξη («ΙΣΩΣ»), το ερωτηματολόγιο συνοδεύεται από: α) Τις πιθανές σημαντικές επιπτώσεις στο περιβάλλον (π.χ. είδη και ποσότητες εκπεμπόμενων ρύπων, επιπτώσεις στη χλωρίδα, την πανίδα και το τοπίο της περιοχής του έργου), β) Τεχνική περιγραφή των προτεινομένων μέτρων πρόληψης και αντιμετώπισης των περιβαλλοντικών επιπτώσεων και γ) Περιγραφή των τυχόν υφιστάμενων εναλλακτικών λύσεων. Έτσι σύμφωνα με την διαδικασία έγκρισης περιβαλλοντικών όρων, που υπάρχουν στη μελέτη και είναι ή ίδια με αυτή της Ομάδας Α, θα έπρεπε να υπάρχει και το ερωτηματολόγιο συμπληρωμένο, άρα δεν λαμβάνεται η μελέτη αυτή υπόψη στα στοιχεία αυτής της αξιολόγησης. Σύμφωνα με το άρ. 9 παρ. 3β, το ερωτηματολόγιο ή Μ.Π.Ε. υποβάλλονται εφόσον τούτο ήθελε κριθεί κατά το στάδιο της προέγκρισης χωροθέτησης, αλλά εφόσον τούτο (η συμπλήρωση κρίθηκε αναγκαία από την Προέγκριση Χωροθέτησης της αρχικής Μ.Π.Ε.), πόσο μάλλον έπρεπε να περιλαμβάνεται και στην συμπληρωματική, εκτός αν θεωρήσουμε ότι ισχύει το ερωτηματολόγιο της αρχικής, που περιλαμβάνει περιληπτικά, όσα αναφέρονται στις επιπτώσεις της μελετητικής ομάδας Α. Συνεχίζεται… ΜΑΝΟΛΗΣ ΒΟΥΤΥΡΑΚΗΣ ΦΥΣΙΚΟΣ ΠΕΡΙΒ/ΓΟΣ ΠΡΟΕΔΡΟΣ Σ.Π.Α.Π.Ε.Κ.Ε.Ε.Κ. . ecocrete.gr . |