ΟΙ ΣΟΒΑΡΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΩΝ ΟΞΕΙΔΙΩΝ ΤΟΥ ΑΖΩΤΟΥ ΣΤΗΝ ΥΓΕΙΑ ΜΑΣ Τελευταία είδαν το φως της δημοσιότητας εκθέσεις της Ε.Ε., για την κατάσταση που επικρατεί στα κράτη μέλη, όσον αφορά αφενός τις συγκεντρώσεις των οξειδίων του Αζώτου (ΝΟx), αλλά και τη μείωση του προσδόκιμου χρόνου ζωής κατά εξη μήνες στην Ελλάδα, σύμφωνα με τους πίνακες που παρουσίασαν ειδικοί επί του θέματος επιστήμονες. Ποιοι είναι όμως οι μηχανισμοί με τους οποίους τα NOx, επιδρούν στην υγεία του ανθρώπου, αλλά και στα φυτά αφετέρου και ποια τα συμπτώματα και οι αρρώστιες που δημιουργούν, όταν υπερβούν τα θεσμοθετημένα όρια. Πρέπει να τονίσουμε από την αρχή ότι τα οξείδια του αζώτου (επτά τον αριθμό) είναι από τους σοβαρότερους ρυπαντές με κυρίαρχο το διοξείδιο του Αζώτου NO2. Το 50% των εκπομπών σε NOx, έχουν σαν κύρια πηγή το αυτοκίνητο ενώ παράγεται ως παραπροϊόν από της βιομηχανικές κατεργασίες του νιτρικού και θειικού οξέος, κατά την παραγωγή νάιλον, από τη νίτρωση οργανικών συνθέσεων, από μετατροπή του μονοξειδίου του Αζώτου ( ΝΟ) διοξείδιο κατά τις φωτοχημικές μετατροπές που συμβαίνουν στην ατμόσφαιρα σε υψηλές θερμοκρασίες. Η βλαπτική επίδραση του διοξειδίου του Αζώτου στα φυτά ξεκινά από συγκεντρώσεις 0,6 mg/Kgr, οπότε έχουμε παρεμπόδιση της φωτοσύνθεσης. Σε συγκεντρώσεις 2 mg/Kgr, καταστρέφονται τα φύλλα. Όμως οι μεγαλύτερες βλαπτικές επιδράσεις του ασκούνται πάνω στον άνθρωπο. Η περιορισμένη διαλυτότητα του επιτρέπει να διεισδύσει βαθιά στο κατώτερο αναπνευστικό σύστημα. Οι ενοχλήσεις μπορούν να αρχίσουν από χαμηλές συγκεντρώσεις των 15 ppm (ppm: μέρη στο εκατομμύριο), με τσούξιμο στα μάτια και στη μύτη. Από 25 ppm αρχίζουν οι αναπνευστικές ενοχλήσεις, με βήχα, δύσπνοια, πόνους στο στήθος, βήχα, δύσπνοια, πόνους στο στήθος, βήχα με κίτρινο επίχρισμα ή αίμα, κυάνωση, πυρετό, κρίση άσθματος, αυξημένο αναπνευστικό ρυθμό, τραχειοβρογχίτιδα, βρογχοπνευμονία και πνευμονικό οίδημα. Έκθεση σε 150-200 ppm μπορεί να οδηγήσει σε θανατηφόρα πνευμονική ίωση. Το διοξείδιο του Αζώτου αντιδρά επίσης με την αιμοσφαιρίνη δημιουργώντας αδρανείς ενώσεις, με κύρια την μεθαιμοσφαιρίνη, της οποίας τα επίπεδα χρησιμοποιούνται και σαν ένδειξη του ύψους της ατμοσφαιρικής ρύπανσης σε μονοξείδιο και διοξείδιο του αζώτου. Μ’ αυτό τον τρόπο εμποδίζεται η οξυγόνωση των ιστών. Το αποτέλεσμα είναι ταχυπαλμία υπέρταση και καρδιακή αρρυθμία. Μανόλης Βουτυράκης Φυσικός Περιβαλλοντολόγος Πρόεδρος του Συλλόγου Προώθησης των Α.Π.Ε. στην Κρήτη (Σ.Π.Α.Π.Ε.Κ.Ε.Ε.Κ.) spapekeek@her.forthnet.gr . ecocrete.gr . |