Στις 27 Ιανουαρίου 2006, ημέρα Παρασκευή οργανώθηκε στη Σητεία η πολλά αναμενόμενη ημερίδα ενημέρωσης για τις μεγάλες τουριστικές επενδύσεις στην Ανατολική Κρήτη.

Ο τίτλος της  ημερίδας ήταν «Οι μεγάλες τουριστικές επενδύσεις στην Ανατολική Κρήτη: Ανάπτυξη & Αειφορία» και συνδιοργανώθηκε από τον Οργανισμό Ανάπτυξης Σητείας Α.Ε., τους Δήμους Σητείας, Μακρύ Γιαλού, Ιτάνου και Λεύκης, τη Νομαρχιακή Επιτροπή Λασιθίου του ΤΕΕ/ΤΑΚ και την Οικολογική Ομάδα Σητείας.

Το πρόγραμμα της ημερίδας είχε ως εξής:

9.00 Προσέλευση

9.30 Χαιρετισμοί
Χαιρετισμούς απεύθυναν οι:
Δήμαρχος Σητείας κ. Τσικαλάκης
Νομάρχης Λασιθίου κ. Στρατάκης
Πατήρ Θεόφιλος, Ηγούμενος Μονής Τοπλού

Διαβάστηκαν μηνύματα του Υπουργού Τουριστικής Ανάπτυξης κ. Αβραμόπουλου, του Υφυπουργού ΠΕ.ΧΩ.ΔΕ. κ. Καλογιάννη και του βουλευτή Λασιθίου κ. Πλακιωτάκη.

10.00 – 11.15 ΜΕΡΟΣ Α΄ : Παρουσίαση Επενδυτικών Σχεδίων

-  Loyalward Ltd και Ίδρυμα «Παναγία η Ακρωτηριανή»
Geoffrey Brown, Δ/ντης Έργου Minoan Group Plc

Εμβόλιμος χαιρετισμός από τον βουλευτή Λασιθίου κ. Καρχιμάκη.

- Επένδυση στο Κάβο Πλάκο Δήμου Ιτάνου
Δέσποινα Τσούχλα, εκπρόσωπος της «Εταιρία Αναπτύξεως Ανατολικής Κρήτης» (Όμιλος Ιωάννου)

- Επένδυση στην περιοχή Αγιάς Φωτιάς Δήμου
κ. Λουκάς, εκπρόσωπος της εταιρίας «Ξενοδοχειακές Επιχειρήσεις Ανατολικής Κρήτης Α.Ε.»

- Επένδυση τον όρμο Φανερωμένης Δήμου Σητείας
Ευάγγελος Χαϊδάς, Πρόεδρος της «Ικτίνος Τεχνική – Τουριστική Α.Ε.»

11.30 ΜΕΡΟΣ Β΄: Εισηγήσεις

Εμβόλιμος χαιρετισμός από τον ευρωβουλευτή κ. Σταύρο Αρναουτάκη.

Εμβόλιμος χαιρετισμός από τον κ. Θεόφιλο Τρουλινό, μέλος της Διοικούσας Επιτροπής του ΤΕΕ/ΤΑΚ

«Μεγάλες Τουριστικές Επενδύσεις και Τοπική Ανάπτυξη – Η περίπτωση της Ανατολικής Κρήτης», Νίκος Πετράκης, Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος του Οργανισμού Ανάπτυξης Σητείας (Ο.Α.Σ.) Α.Ε.

«Επιπτώσεις των Τουριστικών Επενδύσεων Μεγάλης Κλίμακας», Δρ. Κωνσταντίνος Ανδριώτης, Μέλος Συνεργαζόμενου Εκπαιδευτικού Προσωπικού Ανοικτού Πανεπιστημίου

«Βιώσιμη Ανάπτυξη – Εναλλακτικές Μορφές Τουρισμού – Επενδύσεις Μεγάλης Κλίμακας: μια Κοινωνιολογική Προσέγγιση», Δρ. Φίλιππος Νικολόπουλος, Κοινωνιολόγος

«Το Golf ως βιώσιμη Δραστηριότητα», Paolo Croce, Εκπρόσωπος του Ευρωπαϊκού Φόρουμ για το Βιώσιμο Golf

«Θέρετρα με γήπεδα Γκολφ: Προϋποθέσεις βιώσιμης συνύπαρξης με τις τοπικές κοινωνίες», Ελένη Καπετανάκη – Μπριασούλη, Καθηγήτρια Πανεπιστημίου Αιγαίου, Τμήμα Γεωγραφίας

«Περιβαλλοντικές Επιπτώσεις από μεγάλα έργα», Νίκος Χλύκας, Δασολόγος – Περιβαλλοντολόγος

«Αναθεωρώντας την Ατζέντα της Τουριστικής Ανάπτυξης», Σπύρος Δανέλλης, αρχιτέκτων, Δήμαρχος Χερσονήσου

«Για μια συμφωνία αποδεκτή κι απ’ τα Παιδιά μας», Αντώνης Ανηψητάκης, πολιτικός μηχανικός, μέλος Οικολογικής Ομάδας Σητείας

«Τουριστικής Ανάπτυξη και έργα υποδομής στην Επαρχία Σητείας», Νίκος Τσουκνάκης, Πολιτικός Μηχανικός – Πρόεδρος της Νομαρχιακής Επιτροπής Λασιθίου του ΤΕΕ/ΤΑΚ

«Οι μεγάλες Τουριστικές Επενδύσεις, η ανάπτυξη της υπαίθρου και ο πρωτογενής τομέας», Κώστας Καμπιτάκης, γεωπόνος, Πρόεδρος του Γεωτεχνικού Επιμελητηρίου Κρήτης

14.00 – 15.30: ΜΕΡΟΣ  Γ΄Ερωτήσεις και τοποθετήσεις φορέων και του κοινού – Απαντήσεις εισηγητών και επενδυτών.

Παρεμβάσεις πραγματοποιήθηκαν από:
κ. Αριστείδη Παπαδάκη, μέλος της γραμματείας του Παγκρητίου Δικτύου Περιβαλλοντικών Οργανώσεων «ΟΙΚΟΚΡΗΤΗ».
κ. Δημήτρη Μπριασούλη, Καθηγητή στο Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών
κ. Μανώλη Τσαντάκη, Δημοτικό Σύμβουλο Ιτάνου
κ. Μιχάλη Μανολιδάκη, εκπρόσωπο του Συλλόγου Ξενοδόχων Ν. Λασιθίου
κ. Πατεράκη, Πρόεδρο του Νομαρχιακού Συμβουλίου Λασιθίου, ο οποίος δευτερολόγησε
κ. Βαμβακόπουλο, εργαζόμενο στην Εταιρία Ανάπτυξης Ανατολικής Κρήτης (Όμιλος Ιωάννου)
κ. Κυριακόπουλο, εκπρόσωπο της Κίνησης Πολιτών για την Ευημερία της Επαρχίας Σητείας
κ. Γεωργιάδη, εργαζόμενο στην Loyalward στο Κάβο Σίδερο
κ. Ιωάννη Ματσίνο, Επίκουρο Καθηγητή στο Παν. Αιγαίου, Τμήμα Περιβάλλοντος
κ. Περάκη, Δήμαρχο Ιτάνου
Πατέρα Θεόφιλο, Ηγούμενο Μονής Τοπλού

15:30 Ανακεφαλαίωση Συμπερασμάτων και βασικότερων θέσεων που διατυπώθηκαν από τον κ. Πετράκη, Πρόεδρο του Ο.Α.Σ.

Παρακάτω παρατίθεται ένα σύντομο χρονικό της ημερίδας, όπου επισημαίνονται τα βασικότερα σημεία:

1. των παρουσιάσεων των επενδύσεων (Α΄ μέρος),

2. των εισηγήσεων των προσκεκλημένων ομιλητών (Β΄ μέρος) &

3. των παρεμβάσεων από φορείς και άτομα (Γ΄ μέρος).

Σχολιάζονται, επίσης, και κάποιοι χαιρετισμοί από πολιτικά πρόσωπα που απευθύνθηκαν ή αναγνώστηκαν πριν την έναρξη του κανονικού προγράμματος ή εμβόλιμα στο Α΄ & Β΄ μέρος.

Στη διάρκεια της ημερίδας μοιράστηκε φυλλάδιο της «Κίνησης Πολιτών για την Ευημερία της Επαρχίας Σητείας» και κείμενο της Περιβαλλοντικής Οργάνωσης WWF Ελλάς με τίτλο «Ανάπτυξη Γηπέδων Γκολφ στην Ελλάδα».

Η ημερίδα πραγματοποιήθηκε την προτελευταία εργάσιμη ημέρα (27/1/2006) πριν από τη λήξη της προθεσμίας κατάθεσης ενστάσεων για την Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων της επένδυσης στο Κάβο Σίδερο από την Loyalward και το Ίδρυμα «Παναγία η Ακρωτηριανή». Η προθεσμία έληξε την Δευτέρα 30 Ιανουαρίου 2006. Την αλλαγή της ημερομηνίας πραγματοποίησης της ημερίδας από 01/12/2005 σε 27/01/2006 την είχαν ζητήσει οι ίδιοι οι επενδυτές σύμφωνα και με δημόσια τοποθέτηση και δήλωση του Προέδρου του Οργανισμού Ανάπτυξης Σητείας κ. Πετράκη, ύστερα από σχετική ερώτηση του κοινού.

Καθ’ όλη τη διάρκεια της ημερίδας οι μελετητές και οι επενδυτές στις τοποθετήσεις τους υπερθεμάτιζαν για την αναγκαιότητα της ισότιμης συμμετοχής του κοινωνικού τομέα στις αποφάσεις που παίρνονται και στις αποφάσεις που έχουν παρθεί.

Το μεγάλο ενδιαφέρον συγκέντρωσε, βέβαια, η επένδυση της Loyalward στο Κάβο Σίδερο: οι περισσότερες εισηγήσεις, οι περισσότερες τοποθετήσεις περιστράφηκαν γύρω απ’ αυτή, λόγω και του επείγοντος χαρακτήρα των σχετικών σχεδίων.

Η ΗΜΕΡΙΔΑ

ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΙ:

Την ημερίδα άνοιξε ο Δήμαρχος Σητείας, κ. Τσικαλάκης, τονίζοντας ότι ο Δήμος του βλέπει θετικά την επένδυση στο Κάβο Σίδερο, αλλά την ίδια στιγμή απαιτεί την αλλαγή του καταστατικού του Ιδρύματος «Παναγία η Ακρωτηριανή», ώστε να εξασφαλιστεί η συμμετοχή των Δημάρχων της Επαρχίας Σητείας. Διατύπωσε, επίσης, το κοινό αίτημα για την ίδρυση φορέα διαχείρισης του Natura 2000 με τίτλο «Βορειοανατολικό ¶κρο Κρήτης: Διονυσάδες, Ελάδα και Χερσόνησος Σίδερο (¶κρα Μαυροβούνι, Βάι, ¶κρα Πλάκος) και Θαλάσσια ζώνη» και κωδικό «GR4320006» ο οποίος θα ελέγχει τη διαδικασία υλοποίησης των επενδύσεων. Έδωσε, επίσης, έμφαση στην αναγκαιότητα δέσμευσης της Loyalward ότι θα προσλαμβάνονται ντόπιοι σε όλων των ειδών τις θέσεις εργασίας που θα δημιουργηθούν.

Στον δικό του χαιρετισμό ο Νομάρχης Λασιθίου κ. Στρατάκης διατύπωσε μια πολιτική θέση που κινείται ανάμεσα α) στην αίσθηση ότι η επένδυση στο Κάβο Σίδερο είναι θετική για τον τόπο εξασφαλίζοντας για την περιοχή τον πολλά αναμενόμενο «ποιοτικό τουρισμό» και β) στην προτροπή η επένδυση να συνάδει με αειφορικά κριτήρια που θα επιτρέψουν και σε άλλες οικονομικές δραστηριότητες να συνυπάρξουν (γεωργία, μικρομεσαίο εμπόριο), στη διατήρηση των φυσικών πόρων αλλά και στην ίδια την κοινωνία να διατηρήσει τον πολιτισμό της, την παράδοση της και τη συνοχή της.

Με ένα λιτό χαιρετισμό ο Πατήρ Θεόφιλος, Ηγούμενος Μονής Τοπλού σημείωσε ότι η ημερίδα «θα έπρεπε να είχε πραγματοποιηθεί νωρίτερα».

Α΄ ΜΕΡΟΣ: ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΩΝ ΣΧΕΔΙΩΝ:

Το πρώτο επενδυτικό σχέδιο που παρουσιάστηκε ήταν εκείνο της Loyalward Ltd στη χερσόνησο Κάβο Σίδερο. Εκ μέρους τόσο της Loyalward Ltd, όσο και του Ιδρύματος «Παναγία η Ακρωτηριανή» μίλησε ο κ. Geoffrey Brown, διευθυντής Έργου Minoan Group Plc, της Εταιρίας που έχει συσταθεί ειδικά για την Επένδυση στο Κάβο Σίδερο. Η, ρητορικά διαρθρωμένη, εισήγηση δεν παρουσίασε τα πραγματικά, πρωτογενή δεδομένα που αποτέλεσαν τη βάση για τη σύνταξη της Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων. Την ίδια στιγμή, τα όποια δευτερογενή δεδομένα (οικιστικές ζώνες, εγκαταστάσεις, οδικό δίκτυο, γήπεδα γκολφ, ζώνες προστασίας) παρουσιάστηκαν με τρόπο αποσπασματικό και χωρίς εποπτικά μέσα (χάρτες, πίνακες, κ.ά.).

Τα σκέλη της παρουσίασης:

Σχέδια της Minoan Group: η κατασκευή του καλύτερου θέρετρου της Ευρώπης για τουρίστες υψηλού εισοδήματος με περιβαλλοντικές ευαισθησίες. Το απώτερο όραμα της Loyalward και του ιδρύματος «Παναγία η Ακρωτηριανή» είναι η αειφόρος ανάπτυξη της περιοχής με τη συμμετοχή της τοπικής κοινωνίας.

Στάδιο του έργου: αυτή τη στιγμή βρίσκονται στο στάδιο έγκρισης των μελετών, ύστερα από 12 χρόνια διαδικασιών. Ελπίδα, όπως δηλώθηκε εμφατικά, της εταιρίας είναι η έγκριση τους. Υπάρχουν δύο αντίγραφα της ΜΠΕ του έργου σε Νομαρχία και Δήμο Ιτάνου που περιμένουν να διαβαστούν από τους πολίτες. Θα χρειαστούν όμως, όπως σημείωσε ο ομιλητής, δύο εβδομάδες.

Κάλυψη υδατικών αναγκών: το 50% θα καλύπτεται από αφαλάτωση και το υπόλοιπο από πηγές του Δήμου Ιτάνου ύστερα από συμφωνία που έχει επέλθει. Σύμφωνα με τον κ. Brown, επικουρικά μπορεί να χρησιμοποιηθεί και το νερό από ταμιευτήρα που σχεδιάζεται.

Γήπεδα γκολφ: φανέρωσε ζωηρή έκπληξη για τις αντιδράσεις ενάντια στα γήπεδα γκολφ. Παραδέχτηκε ότι υπάρχουν γήπεδα γκολφ με αρνητικές συνέπειες για το περιβάλλον, χωρίς ωστόσο να φέρει κάποια συγκεκριμένα παραδείγματα. Με αφοριστικό τρόπο συμπέρανε ότι οι αντιδράσεις ενάντια στα γήπεδα γκολφ υστερούν σε επιστημονική τεκμηρίωση. Οι γκόλφερς, σημείωσε, είναι γενικά φιλικοί προς το περιβάλλον. Στην επένδυση στο Κάβο Σίδερο θα χρησιμοποιηθούν, όπως είπε, 746 στρ. «φτωχής γης» Κάποια από αυτά τα αρδευτούν εντατικά. Πάντως, όπως είπε, σε καμιά περίπτωση δεν θα υπάρξει υπέρβαση των 800.000 κ.μ. νερού για την άρδευση του γηπέδου γκολφ κατ’ έτος.

Σύστημα αειφόρου διαχείρισης: το σύστημα αυτό δεν έχει σκοπό να υποκαταστήσει τους δημόσιους φορείς διαχείρισης. Το όραμα και της Μονής Τοπλού και της Εταιρείας είναι η ποιότητα του περιβάλλοντος ώστε να πετύχει και η επένδυση.

Νομοθετικό πλαίσιο: η υπάρχουσα νομοθεσία δεν υπηρετεί την κοινωνία και έχει επιτρέψει λάθη όπως η χωροθέτηση Χ.Υ.Τ.Α. κοντά σε υδατικούς πόρους. Επισημαίνοντας ότι χρειάζονται βελτιώσεις στις υποδομές, κατέληξε στην ανάγκη διευκολυντικών για τις μεγάλες επενδύσεις νομοθετικών αλλαγών για τη χρήση ανακυκλωμένου νερού, για τη χρήση γεννητριών, κ.ά. Ο κ. Geoffrey Brown έκλεισε την εισήγηση του λέγοντας: “Help us, to help you”.

Απευθύνοντας εμβόλιμο χαιρετισμό ο βουλευτής Λασιθίου κ. Καρχιμάκης εμφανίστηκε εκ προοιμίου σχεδόν απόλυτα θετικός προς όλες τις επενδύσεις τις οποίες θεωρεί ότι βρίσκονται de facto προς την κατεύθυνση της αειφόρου ανάπτυξης. Ο κ. Καρχιμάκης αφιέρωσε ένα μεγάλο μέρος του χαιρετισμού στην αντιπολιτευτική ρητορεία, προσπαθώντας να δείξει ότι το ΠΑ.ΣΟ.Κ. είναι εκείνο που ουσιαστικά εξασφάλισε και προετοίμασε την επένδυση, την οποία βρήκε έτοιμη η τρέχουσα κυβέρνηση της Ν.Δ. Ωστόσο, αυτό δεν την εμποδίζει – όπως είπε – να εμφανίζεται δίγλωσση σε πολιτικό επίπεδο, υπαινισσόμενος αυτή τη φορά κοινοβουλευτική παρέμβαση βουλευτή άλλου νομού (Υπονοώντας τον βουλευτή Ρεθύμνου της Ν.Δ. κ. Κεφαλογιάννη), από τον οποίο ζήτησε να κρατηθεί μακριά από τις τοπικές συζητήσεις, αφού ο Νομός Λασιθίου μπορεί να λύσει μόνος του τα προβλήματα του χωρίς να έχει ανάγκη από «προστάτες» και «πατερούληδες», όπως χαρακτηριστικά είπε. Για την ΜΠΕ του έργου στο Κάβο Σίδερο «θέλει να πιστεύει ότι έχει την απαραίτητη επάρκεια», ενώ σε άλλο σημείο του χαιρετισμού του τόνισε ότι «η καταχρηστική επίκληση της προστασίας του περιβάλλοντος είναι οπισθοδρόμηση», οδηγεί τελικά σε περιοχές που ερημώνουν λόγω της έλλειψης δουλειάς και στο σχηματισμό «οικολογικών μαυσωλείων». ¶ποψη του είναι ότι «πρέπει να προχωρήσουν όλες οι μεγάλες τουριστικές επενδύσεις».

Εν συνεχεία, το λόγο πήρε η κ. Δέσποινα Τσούχλα, εκπρόσωπος της Εταιρείας Ανάπτυξης Ανατολικής Κρήτης (Όμιλος Ιωάννου) που δραστηριοποιείται στην επένδυση στο Κάβο Πλάκο, επίσης στην περιφέρεια του Δήμου Ιτάνου και εντός της, πιο πάνω αναφερόμενης, περιοχής Natura.

Η ομιλήτρια αναφέρθηκε στην ανάγκη ανταπόκρισης του ελληνικού τουριστικού προϊόντος στην πρόσφατη διεθνή δυναμική τάση της τουριστικής αγοράς, όπως αυτή εκφράζεται μέσα από τη ζήτηση για παραθεριστική κατοικία σε μεσογειακές χώρες (Χωρίς όμως να διευκρινίζεται από την ίδια σε ποιο βαθμό αυτή η τάση χειραγωγείται από όσους δραστηριοποιούνται επιχειρηματικά στο real-estate). Σημείωσε, ότι στις οικιστικές ζώνες real-estate τα γήπεδα γκολφ έχουν τον ρόλο συνοδευτικού θέλγητρου, ενώ ταυτόχρονα λειτουργούν ως μηχανισμοί πρόσθεσης υπεραξίας. Αρκετές μεσογειακές και βαλκανικές χώρες είναι ανερχόμενες δυνάμεις και ανταγωνίστριες σ’ αυτό το είδος του τουρισμού (Ισπανία, Πορτογαλία, Νότια Γαλλία και Κύπρος, καθώς επίσης Τουρκία, Κροατία και Βουλγαρία). Στο δεύτερο μέρος της παρουσίασης δόθηκαν αριθμητικά δεδομένα και πληροφορίες για την επένδυση στο Κάβο Πλάκο:

400 εκ. € συνολικό επενδυόμενο ποσό, δημιουργία 800 νέων θέσεων εργασίας, κατασκευή παραθεριστικών κατοικιών με βάση το νομικό πλαίσιο Π.Ε.Ρ.Π.Ο. (Περιοχές Ειδικά Ρυθμιζόμενης Πολεοδόμησης Ν. 2508/97) με πολεοδόμηση του 1/4 του επιτρεπόμενου συντελεστή και κατασκευή γηπέδου γκολφ 18 οπών. Όπως διασαφηνίστηκε, οι επενδυτές θεωρούν το εργαλείο του Π.Ε.Ρ.Π.Ο. πολύ σημαντικό γιατί χρηματοδοτείται από ιδιώτες, αλλά περιμένουν την ολοκλήρωση του Σ.Χ.Ο.Ο.Α.Π. Δήμου Ιτάνου για να προχωρήσουν. Κλείνοντας, η κ. Τσούχλα επισήμανε την ανάγκη βελτίωσης των συγκοινωνιακών υποδομών στον τομέα των αερομεταφορών (αεροδρόμιο Σητείας), των οδικών αξόνων (Βόρειος και Νότιος Οδικός ¶ξονας Κρήτης, Ορεινό Επαρχιακό Δίκτυο), στην διάθεση απορριμμάτων (οργανωμένος ΧΥΤΑ), κ.ά.

Τρίτος στη σειρά ο κ. Λουκάς, εκπρόσωπος της Εταιρείας «Ξενοδοχειακές Επιχειρήσεις Ανατολικής Κρήτης» μίλησε για την επένδυση στην περιοχή της Αγίας Φωτιάς στην περιφέρεια του Δήμου Σητείας και ανατολικά του αστικού κέντρου.

Η παρουσίαση είχε χαρακτήρα σχεδόν απόλυτα τεχνικό: θα οριοθετηθούν τρεις οικοδομικές ζώνες μέσα στην έκταση της επένδυσης, και θα κτιστούν 3 ξενοδοχεία 5 αστέρων με συνολικό αριθμό κλινών 2.133 (ο σκελετός του 1ου ξενοδοχείου έχει ήδη ολοκληρωθεί), συγκρότημα θαλασσοθεραπείας δυναμικότητας 1500 ατόμων, συνεδριακό κέντρο δυναμικότητας 500 ατόμων, 10 γήπεδα τένις, 1 γήπεδο μπάσκετ, 1 γήπεδο βόλεϊ, 1 μίνι γκολφ (πιθανότατα εννέα οπών), κ.ά. Στον τομέα των βελτιωτικών έργων σχεδιάζεται η κατασκευή κυματοθραύστη και ο εμπλουτισμός της παραλίας με άμμο. Όσον αφορά στις ανάγκες σε νερό, ο κ. Λουκάς ξεκαθάρισε ότι διαθέτουν «δικές τους γεωτρήσεις». Επίσης, θα διαμορφωθούν παρτέρια σε έκταση 40 στρεμμάτων, ενώ ως βασικό στοιχείο φυτικής διακόσμησης αναφέρθηκαν οι φοίνικες. Η επένδυση έχει προϋπολογισμό 137.550.000 € και θα δημιουργήσει – σύμφωνα πάντα με υπολογισμούς των επενδυτών – 440 θέσεις απασχόλησης εκ των οποίων 52 πλήρους απασχόλησης, και οι υπόλοιπες εποχιακές.

Τελευταίος παρουσίασε ο κ. Ευάγγελος Χαϊδάς, Πρόεδρος της Εταιρείας «Ικτίνος Ελλάς Α.Ε.» την επένδυση στον όρμο της Φανερωμένης στην περιφέρεια του Δήμου Σητείας και δυτικά του αστικού κέντρου.

Αρχικά η έκταση στον όρμο Φανερωμένης είχε αγοραστεί παλαιότερα από την εταιρία με σκοπό την ανέγερση εγκαταστάσεων τσιμεντοβιομηχανίας, αλλά λόγω των αντιδράσεων των κατοίκων η επένδυση αυτή δεν πραγματοποιήθηκε. Έτσι η εταιρία μετονομάστηκε και στράφηκε στην τουριστική, μέσω real estate, αξιοποίηση της περιοχής. Η επένδυση θα απλωθεί σε δύο εκτάσεις:  η πρώτη με συνολική επιφάνεια 550 στρ. θα φιλοξενήσει ξενοδοχείο 5 αστέρων 700 κλινών, συνεδριακό κέντρο 500 ατόμων, κέντρο θαλασσοθεραπείας 100 ατόμων, μαρίνα 85 θέσεων και θα περιλαμβάνει οικιστική ζώνη έκτασης 230 στρ. με 300 βίλες και εμπορικό κέντρο. Το δεύτερο γεωτεμάχιο συνολικής επιφάνειας 1400 στρ. θα περιλαμβάνει ένα γήπεδο γκολφ 18 οπών και μια οικιστική περιοχή.

Για τις ανάγκες σε νερό, έχει ήδη γίνει συμφωνία με το Δήμο Σητείας για υδροδότηση 600 κ.μ. ανά ημέρα για τα 550 στρέμματα. Η κατανάλωση ρεύματος υπολογίζεται από τους επενδυτές σε 500 KΥA. Οι επενδυτές περιμένουν την ολοκλήρωση του Σ.Χ.Ο.Ο.Α.Π. του Δήμου Σητείας, καθώς χρησιμοποιούν τις ρυθμίσεις που καθορίζονται στον Νόμο περί Π.Ε.Ρ.Π.Ο. Ωστόσο, τόσο η αρχική χωροθέτηση όσο και η ΜΠΕ του έργου είναι ήδη εγκεκριμένα. Επίσης, υπάρχει βεβαίωση από την Εφορεία Ενάλιων Αρχαιοτήτων ότι στην παράκτια ζώνη δεν υπάρχουν αρχαιότητες, αλλά και ολόκληρος κατάλογος άλλων εγκρίσεων από αρμόδιες υπηρεσίες. Οι επενδυτές έχουν επίσης στα χέρια τους αδειοδότηση για διάνοιξη γεώτρησης στη θέση «Σώπατα». Έχουν ήδη χρηματοδοτήσει τη διάνοιξη δρόμου πρόσβασης αξίας 250.000 €.

Β΄ ΜΕΡΟΣ: ΕΙΣΗΓΗΣΕΙΣ

Στο ξεκίνημα του Β΄ μέρους (Εισηγήσεις), ένας ακόμα εμβόλιμος χαιρετισμός απευθύνθηκε από τον Ευρωβουλευτή κ. Σταύρο Αρναουτάκη, που επεσήμανε την αναγκαιότητα οι μεγάλες επενδύσεις να γίνονται με σεβασμό στο περιβάλλον. Αναφέρθηκε στην «Στρατηγική της Λισαβόνας», η οποία αποτελεί ένα πλαίσιο στρατηγικής για πιο ανταγωνιστικές οικονομίες των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά πάντα με θετικούς όρους και χωρίς να παραμερίζονται οι μικρές επιχειρήσεις. Βασική του θέση ήταν ότι πριν από την πραγματοποίηση μιας τουριστικής επένδυσης καλό είναι να έχουν προηγηθεί ο σχεδιασμός και οι απαραίτητες υποδομές.

Έναν ολιγόλεπτο χαιρετισμό απηύθυνε και ο κ. Θεόφιλος Τρουλινός, μέλος της Διοικούσας Επιτροπής του ΤΕΕ/ΤΑΚ. Εισήγαγε το πνεύμα το σκεπτικισμού για όλες τις μεγάλες επενδύσεις, υποστηρίζοντας ότι βιώσιμη ανάπτυξη είναι η ήπια ανάπτυξη και διατύπωσε πολλές επιφυλάξεις για όλες τις μεγάλες επενδύσεις που κατακλύζουν την Κρήτη. Ανακοίνωσε, επίσης, τη συγκρότηση από τα τρία Επιμελητήρια (Τεχνικό, Γεωτεχνικό και Οικονομικό) επιστημονικής ομάδας που θα εξετάσει συνολικά το ζήτημα.

Η πρώτη εισήγηση ήταν εκείνη του κ. Νίκου Πετράκη, Προέδρου του Δ.Σ. του Οργανισμού Ανάπτυξης Σητείας («Μεγάλες Τουριστικές Επενδύσεις και Τοπική Ανάπτυξη – Η περίπτωση της Ανατολικής Κρήτης»).

Ο κ. Πετράκης διατύπωσε τη βασική θέση του Ο.Α.Σ. που είναι η στήριξη των μεγάλων επενδύσεων στο βαθμό που αυτές εντάσσονται στο περιβάλλον (φυσικό και ανθρωπογενές) και μπορούν μέσα από την βέλτιστη αξιοποίηση τους μακροπρόθεσμα να ωφελήσουν τον τόπο και τους κατοίκους, να είναι δηλαδή αειφορικές από κοινωνική σκοπιά. Η εισήγηση του κ. Πετράκη είχε ουσιαστικά το χαρακτήρα μιας εποπτικής καταγραφής της αναπτυξιακής στάθμης στην Επαρχία Σητείας με κριτήρια οικονομικά, πολιτισμικά, φυσικογεωγραφικά και υλικοτεχνικά, μετά από την οποία κατέληξε – όχι αβασάνιστα – σε προτάσεις και συμπεράσματα. Αρχικά, επεσήμανε το έλλειμμα τουριστικής και άλλου τύπου ανάπτυξής στην επαρχία Σητείας, η οποία οφείλεται στη γεωγραφική απομόνωση της. Με την βελτίωση των υποδομών, ο κ. Πετράκης εικάζει ότι θα λυθεί σχετικά εύκολα η γεωγραφική απομόνωση που έχει καθυστερήσει την αναπτυξιακή πορεία του τόπου.

Προσπαθώντας να κρατήσει τις ισορροπίες, συγκέντρωσε παράλληλα την προσοχή του στο παρακάτω σημείο: η γρήγορη τουριστική ανάπτυξη φέρνει τραγικά αποτελέσματα. Ο τόπος πρέπει να προετοιμαστεί κατάλληλα ώστε να αξιοποιήσει τις τουριστικές επενδύσεις προς όφελος του και να μπορέσει να λειτουργήσει ισότιμα σε σχέση με αυτές. Εδώ επισημάνθηκε και ο ρόλος που πρέπει να έχει το τοπικό στοιχείο ως προμηθευτής των επενδύσεων  (εργατικό δυναμικό, προϊόντα, κ.ά.). Ευκταίο θα ήταν πλάι στους οικονομικούς γίγαντες των τουριστικών επενδύσεων να συνεχίζει να ανθεί ή να προσπαθήσει να αναπτυχθεί η μικρομεσαία επιχείρηση, ο εναλλακτικός τουρισμός και άλλα επαγγέλματα.

Απαίτηση του κ. Πετράκη ήταν η άμεση ολοκλήρωση θεσμικών και διοικητικών κυρίως υποδομών όπως τα Σ.Χ.Ο.Ο.Α.Π. (Σχέδιο χωρικής οργάνωσης ανοικτής πόλης) των Δήμων της Επαρχίας Σητείας, ο Γ.Π.Σ. (Γενικός Πολεοδομικός Σχεδιασμός), ο φορέας διαχείρισης της περιοχής Natura 2000, ώστε να προλάβουν τις εξελίξεις με τις μεγάλες τουριστικές επενδύσεις και η ολοκλήρωση των προγραμματιζόμενων ταμιευτήρων Χοχλακιών και Ζου.

Στο βήμα τον διαδέχτηκε ο κ. Ανδριώτης, οικονομολόγος, Μέλος Συνεργαζόμενου Εκπαιδευτικού Προσωπικού Ανοικτού Πανεπιστημίου. Στην εισήγηση του με τίτλο «Επιπτώσεις των Τουριστικών Επενδύσεων Μεγάλης Κλίμακας» ο κ. Ανδριώτης προέβη σε μια αναλυτική, αντικειμενική και ψύχραιμη ανάλυση των επιπτώσεων των μεγάλων τουριστικών επενδύσεων στην τοπική οικονομία. Τα παραδείγματα του ήταν συγκεκριμένα και προέρχονταν από τη διεθνή βιβλιογραφία και από περιοχές που έχουν πραγματοποιηθεί άλλες τέτοιες επενδύσεις.

Ο κ. Ανδριώτης ανέλυσε διεξοδικά την έννοια, το περιεχόμενο και τον τρόπο λειτουργίας των τουριστικών προορισμών κλειστού τύπου (ή all inclusive), με αναφορές σε Καραϊβική, Ινδονησία, κ.ά. Έδειξε ότι τα αρνητικά σημεία των κλειστών τουριστικών συστημάτων (υπερβολική πίεση στους φυσικούς και ενεργειακούς πόρους, ελάχιστες διασυνδέσεις με τον ντόπιο πληθυσμό, δημιουργία μεγάλου όγκου αποβλήτων, αλλαγή χρήσης μεγάλων εκτάσεων, προσφορά χαμηλού επιπέδου – συνήθως ανειδίκευτης – εποχιακής εργασίας) υπερκεράζουν μέσο- και μακροπρόθεσμα τα όποια θετικά στοιχεία μπορούν να έχουν.

Αντιπαρερχόμενος τον προηγούμενο εισηγητή, ο κ. Φίλιππος Νικολόπουλος, κοινωνιολόγος, προσπάθησε να δείξει ότι, μέσα από το σχεδιασμό που έχει προκύψει, η επένδυση της Loyalward στο Κάβο Σίδερο «εφαρμόζει σωστά τη βιώσιμη ανάπτυξη» και βρίσκεται σε σύμπνοια με τις θεωρίες περί αειφορίας και βιωσιμότητας. Ο κ. Νικολόπουλος, χρησιμοποιώντας το πρώτο πληθυντικό πρόσωπο «εμείς» για να αναφερθεί συλλογικά στον ίδιο, σε επενδυτές και μελετητές, ηθελημένα ή άθελα, εμφανίστηκε ως μέλος της ομάδας μελετητών που εργάστηκαν για την συγγραφή της Μ.Π.Ε. του έργου στο Κάβο Σίδερο. Ο ίδιος φαίνεται να πήρε κάποιος μέρος στην εκπόνηση της Κοινωνικοοικονομικής Μελέτης. Η εισήγηση του με τίτλο «Βιώσιμη Ανάπτυξη – Εναλλακτικές Μορφές Τουρισμού – Επενδύσεις Μεγάλης Κλίμακας: μια κοινωνιολογική προσέγγιση» ολοκληρώθηκε με την παρουσίαση (μέσω διαφανειών) ενός συστήματος περιβαλλοντικής παρακολούθησης – διαχείρισης (Ecomonitoring system). Ο ίδιος δήλωσε οπαδός της Νεομαρξιστικής Σχολής Σκέψης, χωρίς ωστόσο να αναφερθεί στις βασικές επιστημολογικές παραδοχές της.

Ο κ. Paolo Croce μίλησε στην ημερίδα με διπλή ιδιότητα: ως εκπρόσωπος του φορέα “Committed to Green” (Επιτροπή Παρακολούθησης) και ως εκπρόσωπος του «Ευρωπαϊκού Φόρουμ για Βιώσιμο Γκολφ». Και οι δύο παραπάνω φορείς διατηρούν σε παγκόσμιο επίπεδο οικονομική σχέση με τουριστικές επενδύσεις με γήπεδα γκολφ – όπως εκείνη που σχεδιάζεται στο Κάβο Σίδερο – παρακολουθώντας τις στενά από το στάδιο της υλοποίησης και παρέχοντας επ’ αμοιβή όποιες υπηρεσίες είναι απαραίτητες.

Ο κ. Croce, μιλώντας για «Το γκολφ ως βιώσιμη δραστηριότητα», ξεκίνησε την εισήγηση του περιγράφοντας τον φορέα “Committed to Green” σαν ένα μη κερδοσκοπικό οργανισμό που στηρίζεται από φιλοπεριβαλλοντικούς φορείς οι οποίοι ασχολούνται με το γκολφ. Στόχος τους είναι να κάνουν τα γήπεδα γκολφ λιγότερο βλαπτικά για το περιβάλλον, ειδικότερα όσον αφορά την κατανάλωση νερού, τη χρήση χημικών, κ.ά. Ο φορέας “Committed to Green” παρέχει τεχνογνωσία για την κατασκευή και τη συντήρηση βιώσιμων γηπέδων γκολφ. Σε σχετικούς πίνακες που παρουσίασε η ανάγκες ενός γηπέδου γκολφ 18 οπών υπολογίστηκαν σε μόνο 200 χιλ. κ. μ. κατ’ έτος. Επίσης, παρουσίασε συγκριτικούς πίνακες με αγροτικές εντατικές καλλιέργειες και γήπεδα γκολφ, όπου τα γήπεδα γκολφ εμφανιζόταν να χρησιμοποιούν λιγότερο νερό και λιγότερα χημικά. Ο κ. Croce έδωσε τη συγκατάθεση του για την επένδυση στο Κάβο Σίδερο και δέχτηκε να εμπλακεί ενεργά στην υπόθεση του γηπέδου γκολφ. Στην διάρκεια της εισήγησης του, δεν παρέθεσε επιστημονικά δεδομένα (κλιματολογικά, υδρογεωλογικά, κ.ά.) που να εστιάζονται στην περιοχή της Ελλάδας και της Κρήτης, ενώ μεγάλο μέρος της εισήγησης συνοδευτόταν από παράλληλη προβολή φωτογραφιών ωραίων γηπέδων γκολφ από την κεντρική και τη βόρεια Ευρώπη, που έχουν διαφορετικά ύψη βροχοπτώσεων, υγρασία, κ.λπ. και άλλα εδάφη.

Η κ. Ελένη Καπετανάκη - Μπριασούλη, Χωροτάκτης, Καθηγήτρια και Πρόεδρος του Τμήματος Γεωγραφίας του Παν. Αιγαίου μιλώντας από την πλευρά της τοπικής κοινωνίας («Θέρετρα με γήπεδα Γκολφ: Προϋποθέσεις βιώσιμης συνύπαρξης με τις τοπικές κοινωνίες») ανέλυσε τις προϋποθέσεις και τις πιθανότητες υπό τις οποίες τα θέρετρα με γήπεδα γκολφ μπορούν να συνυπάρξουν με τις τοπικές κοινωνίες με τρόπο επωφελή για τις τελευταίες.

Η κ. Μπριασούλη κατέθεσε μια σύνθετη σκέψη εισάγοντας στη συζήτηση, πρώτα απ’ όλα, μια σειρά από παλιές και νέες έννοιες, όπως «στρατηγικό σχεδιασμό», «αυτάρκεια», «τρωτότητα», «εξάρτηση», «στρατηγικά αποθέματα φυσικών και ανθρώπινων πόρων», «οικονομική αβεβαιότητα», «επάρκεια πόρων», «ισόρροπη, συμπληρωματική και πολυλειτουργική χρήση φυσικών πόρων», «συν-διαχείριση κοινών – κοινόχρηστων πόρων», «θέρετρο & προορισμός γκολφ», «κρατικός, ιδιωτικός & κοινωνικός τομέας», «εκτίμηση / αξιολόγηση αναπτυξιακών επιλογών», καθώς και έναν αναλυτικό και πλήρη ορισμό της αειφόρου ή βιώσιμης ανάπτυξης όπου ζυμώνονται και συνυπάρχουν το περιβαλλοντικό με το πολιτισμικό και το κοινωνικοοικονομικό στοιχείο.

Με τούτη την επιστημονική σκευή, κινούμενη άνετα στο χώρο της σύγχρονης μεθοδολογίας εκτίμησης και αξιολόγησης των τουριστικών και γενικότερα των αναπτυξιακών επιλογών, η εισηγήτρια κατάφερε να δείξει τις δυσκολίες αλλά και τις απαιτήσεις μιας ορθής διαδικασίας καταρχήν εκτίμησης και εν συνεχεία αξιολόγησης των τουριστικών επενδύσεων και να επισημάνει α) τον απαιτούμενο υψηλό βαθμό ενημέρωσης των πολιτών και β) την εύρυθμη λειτουργία των δημοκρατικών θεσμών και της Πολιτείας, οι οποίοι απαιτούνται για να είναι έγκυρες οι διαδικασίες εκτίμησης και αξιολόγησης.

Η κ. Μπριασούλη προέβη σε έγκυρες εκτιμήσεις για τα πληθυσμιακά δεδομένα στην περιοχή, συγκρίνοντας την τωρινή με την αυριανή κατάσταση (προ και μετά την επένδυση) και με βάση στοιχεία της Στατιστικής Υπηρεσίας. Στο σκέλος της αξιολόγησης, μέσα από μια δομημένη πολυκριτηριακή εξέταση φάνηκε καθαρά ότι τα γήπεδα γκολφ δεν μπορούν και δεν πρέπει να θεωρούνται «επενδύσεις υπεράνω υποψίας»…

Τη σκυτάλη πήρε ο κ. Νίκος Χλύκας, Δασολόγος – περιβαλλοντολόγος, («Περιβαλλοντικές Επιπτώσεις από μεγάλα έργα»). Είναι μελετητής, το γραφείο του ανέλαβε την εκπόνηση ενός μεγάλου μέρους της Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων για την επένδυση στο Κάβο Σίδερο (το ίδιο ισχύει και για το Κάβο Πλάκο). Ο κ. Χλύκας μίλησε σε πρώτο πληθυντικό πρόσωπο (όπως έπραξε λίγο πριν ο κ. Νικολόπουλος και όπως θα πράξει λίγο αργότερα και ο κ. Γεωργιάδης), υιοθετώντας, έτσι, έναν βαθμό ταύτισης με την εταιρία Loyalward.

Η εισήγηση του περιστράφηκε κυρίως γύρω από τη σημασία ενός νοήμονος και ευαίσθητου συστήματος διαχείρισης της περιοχής που θα στηρίζεται σε κάποιους αξιόπιστους δείκτες περιβαλλοντικής ευαισθησίας, μεταβλητούς και τροποποιήσιμους από τη στιγμή του σχεδιασμού του έργου όσο και τη διάρκεια της λειτουργίας του. Για τις ανάγκες του Συστήματος Αειφορικής Διαχείρισης, όπως ονομάζεται, έγιναν κατά τη διάρκεια εκπόνησης της μελέτης εκ νέου καταγραφές της περιοχής και όλοι οι σχεδιασμοί προσαρμόστηκαν σε αυτές. Οι προηγούμενες καταγραφές της βιοποικιλότητας όπως αυτές είχαν πραγματοποιηθεί από το Ε.Κ.Β.Υ. (Εθνικό Κέντρο Βιοτόπων Υγροτόπων) για την αρχική περιγραφή της περιοχής στο πλαίσιο του προγράμματος Natura, δεν θεωρήθηκαν αρκετά αξιόπιστες.

Ο κ. Χλύκας παρουσίασε την εταιρία Loyalward (και το Ίδρυμα  «Παναγία η Ακρωτηριανή») ως τον φορέα που θα σώσει την περιοχή από την υποβάθμιση και από την αδιαφορία του Κράτους (κοινό σημείο με όλους τους μελετητές), και στην πραγματικότητα – έστω και αν δεν συνομολογήθηκε ρητά – θα αναλάβει εξ’ ολοκλήρου το ρόλο του Φορέα Διαχείρισης της Περιοχής Natura.

Το θέμα της εισήγησης του κ. Σπύρου Δανέλη, Δημάρχου Χερσονήσου ήταν η μετάβαση σε ένα βιώσιμο μοντέλο τουριστικής ανάπτυξης, όπως άλλωστε σημειωνόταν εμφατικά στον τίτλο της εισήγησης του («Αναθεωρώντας την Ατζέντα της Τουριστικής Ανάπτυξης»).

Στο πρώτο μέρος της εισήγησης παρουσίασε περιγραμματικά κάποιες από τις τάσεις που επικρατούν στην τουριστική αγορά διεθνώς: α) ο τουρισμός στην Ευρώπη αναλογεί στο 60% της παγκοσμίως καταγεγραμμένης τουριστικής ζήτησης, παράλληλα β) λόγω κόστους, συνθηκών ασφαλείας, κ.ά. λόγων οι προορισμοί γίνονται όλο και πιο κοντινοί, τουλάχιστον για ορισμένους Ευρωπαίους και, γ) αυξάνει σταθερά και λόγω δημογραφικής γήρανσης ο αριθμός των ηλικιωμένων τουριστών και η ζήτηση απ’ αυτούς για αγορά παραθεριστικής κατοικίας σε μια τρίτη χώρα, συνήθως μεσογειακή.

Ο Δήμαρχος Χερσονήσου δεν παρέλειψε να περιγράψει τις ιδιαιτερότητες του γκολφ στη Χερσόνησο, διαβεβαιώνοντας ότι στο μέλλον το συγκεκριμένο γήπεδο γκολφ θα ποτίζεται με νερό που θα προέρχεται από το βιολογικό καθαρισμό. Ακόμα, διατύπωσε μια γνωστή του άποψη ότι, δηλαδή, ένα γήπεδο γκολφ – υπό προϋποθέσεις – μπορεί να ενταχθεί στο Κρητικό τοπίο και να αποτελέσει τουριστικό πλεονέκτημα.

Για τις αμφιβολίες του για το ιδιοκτησιακό καθεστώς της περιοχής στο Κάβο Σίδερο (δημόσια ή μοναστηριακή), τις οποίες είχε εκφράσει παλαιότερα και ως μέλος του Ελληνικού Κοινοβουλίου με ερωτήσεις που είχαν κάνει αίσθηση, ο κ. Δανέλης δήλωσε ότι δεν έχει μετανιώσει, απεναντίας εξακολουθεί να τρέφει αντιρρήσεις.

Οι επιφυλάξεις του επεκτείνονται πια και στην κλίμακα των τεσσάρων επενδύσεων σε σχέση με τη φέρουσα ικανότητα της περιοχής. Όπως χαρακτηριστικά είπε, «το σύνολο των προτάσεων είναι τρομακτικό σε μέγεθος». Και συνέχισε λέγοντας ότι «η τουριστική ανάπτυξη δεν πρέπει να υπερβαίνει την φέρουσα ικανότητα ή να υποκαθιστά άλλες δραστηριότητες, όπως η γεωργία». Κλείνοντας, τόνισε ότι πρέπει να διαφυλαχτεί ο μοναδικός πλούτος (αρχαιολογικός, φυσικός, κ.ά.) της περιοχής του Κάβο Σίδερο.

Ο κ. Αντώνης Ανηψητάκης, πολιτικός μηχανικός και μέλος της Οικολογικής Ομάδας Σητείας προσέγγισε τις επενδύσεις και κυρίως την επένδυση της Loyalward διαλλακτικά, μιλώντας «Για μια συμφωνία αποδεκτή κι απ’ τα Παιδιά μας».

Το κείμενο αναφέρεται σε έναν «ιστορικό συμβιβασμό», όπως θέλει να τον περιγράφει ο κ. Ανηψητάκης, ανάμεσα στις δυνάμεις της οικολογίας στη Σητεία, τις κοινωνίες της Ανατολικής Κρήτης και τους επενδυτές. Η εισήγηση διαρθρώνεται – ύστερα από μια μικρή εισαγωγή – σε οκτώ προβληματικά για την επένδυση σημεία στα οποία προτείνονται λύσεις, ώστε να αμβλυνθούν οι επιπτώσεις. Σε όλη την εισήγηση υπήρχε διάχυτος ένας συναισθηματικός τόνος, που ο εισηγητής πίστευε ότι πιθανότατα μπορούσε να δεσμεύσει ψυχολογικά τους επενδυτές και να δημιουργήσει αίσθηση.

Στην εισήγηση του ο κ. Ανηψητάκης ενσωμάτωσε μεγάλα τμήματα από την εισήγηση του κ. Oliver Rackham «Τουρισμός και Κρητικό Τοπίο: συμφιλιώνοντας τη συνάντηση τους» στην ημερίδα με τίτλο «Γήπεδα γκολφ: Ποια τουριστική ανάπτυξη θέλουμε στην Κρήτη;» που πραγματοποιήθηκε στις 21/05/05 στο Πάνορμο Ρεθύμνου.

Ο κ. Νίκος Τσουκνάκης, πολιτικός Μηχανικός, Πρόεδρος της Νομαρχιακής Επιτροπής Λασιθίου του ΤΕΕ/ΤΑΚ, κινήθηκε έξω από τον στενό ορίζοντα του τίτλου της εισήγησης του («Τουριστική Ανάπτυξη και έργα υποδομής στην Επαρχία Σητείας»).

Η εισήγηση του δεν παρουσίασε, βέβαια, κάποιου είδους πρωτογενή πληροφορία. ¶λλωστε, τέτοια πληροφορία την έχουν κυρίως άλλες ειδικότητες. Η στάση του ΤΕΕ/ΤΑΚ Νομαρχιακής Επιτροπής Λασιθίου, παρ’ όλα αυτά, μετέδωσε πολλές επιφυλάξεις για την καταλληλότητα και την ωφελιμότητα των μεγάλων επενδύσεων επισημαίνοντας κυρίως τα παρακάτω: τον υπερβολικό αριθμό των γηπέδων που προτείνονται από όλες τις επενδύσεις, την περιβαλλοντική υποβάθμιση που θα προκληθεί, το κοινωνικό σοκ από την εγκατάσταση μιας νέας Σητείας και την ανατροπή του πληθυσμιακού μοντέλου, τη μεταφορά του ενδιαφέροντος αποκλειστικά στον τουρισμό, τις υπερβολικές απαιτήσεις των γηπέδων γκολφ σε νερό, κ.ά..

Ωστόσο, υπογράμμισε αρκετές φορές στην εισήγηση του ότι δεν μπορούμε να αρνηθούμε το γκολφ αν είναι προσοδοφόρο όλο το χρόνο, ότι «δεν έχουμε αυτήν την πολυτέλεια» μπροστά στο αναμενόμενο κέρδος. Υπάρχουν κατά τη γνώμη του πολλά αναπάντητα ερωτήματα ως προς τη φέρουσα ικανότητα της περιοχής και χρειάζονται μελέτες (υπονοώντας μάλλον γενικότερης εμβέλειας υδρογεωλογικές και εδαφολογικές μελέτες για την περιοχή από ανεξάρτητους φορείς). Επεσήμανε ότι οφείλουν όλοι να είναι όλοι επιφυλακτικοί και προσεκτικοί και ζυγίζοντας τα θετικά και τα αρνητικά να προβούν σε μια τεκμηριωμένη αντίδραση. Να μη δώσουν, όπως είπε, «την περιοχή προίκα στον πρώτο επενδυτή – γαμπρό που θα παρουσιαστεί».

Ο κ. Κώστας Καμπιτάκης, γεωπόνος, Πρόεδρος του Γεωτεχνικού Επιμελητηρίου / Παραρτήματος Κρήτης έκλεισε τη φάση των εισηγήσεων προβαίνοντας σε συσχετισμούς ανάμεσα σε παράγοντες όπως «Οι μεγάλες Τουριστικές Επενδύσεις, η ανάπτυξη της υπαίθρου και ο πρωτογενής τομέας».

Ορισμένα σημαντικά στοιχεία από την εισήγηση του κ. Καμπιτάκη: α) επισημάνθηκαν τα στενά χρονικά πλαίσια αξιολόγησης της Μ.Π.Ε. του έργου στο Κάβο Σίδερο από τους διάφορους φορείς και το ΓΕΩΤΕΕ, ενώ την ίδια στιγμή η συνολική προσέγγιση σε αυτά τα ζητήματα δεν είναι μια εύκολη υπόθεση, β) Όπως είπε, δεν είναι καλό να προβαίνουμε σε μια καθολική αμφισβήτηση ή σε μια ολοκληρωτική αποδοχή των ιδιωτικών επενδύσεων με απόλυτα κριτήρια: ας μην τις απορρίπτουμε όλες, αλλά την ίδια στιγμή ας μην χειροκροτούμε και την πρώτη πρόταση που θα μας γίνει και, γ) η Κρήτη πρέπει να αξιοποιήσει και να προστατέψει τα συγκριτικά της πλεονεκτήματα: το φυσικό της περιβάλλον, τον ζωντανό λαϊκό πολιτισμός της, το ανεπανάληπτο τοπίο της, το κλίμα της, τον μινωικό πολιτισμό (μια παγκόσμια κληρονομιά) και τη φιλοξενία των ανθρώπων της.

Αντικρούοντας χιουμοριστικά το επιχείρημα για την αναγκαιότητα κατασκευής στην Κρήτη γηπέδων γκολφ λόγω της γενικότερης ύπαρξης γκόλφερς, πρότεινε να κατασκευαστεί στο Τοπλού και ένα χιονοδρομικό κέντρο …επειδή υπάρχουν και σκιέρ…!

ΜΕΡΟΣ  Γ΄: ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΕΙΣ ΦΟΡΕΩΝ ΚΑΙ ΤΟΥ ΚΟΙΝΟΥ – ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΕΙΣΗΓΗΤΩΝ ΚΑΙ ΕΠΕΝΔΥΤΩΝ.

Ανοίγοντας το τρίτο και τελευταίο μέρος της ημερίδας, ο κ. Αριστείδης Παπαδάκης, εκπρόσωπος του Παγκρητίου Δικτύου Περιβαλλοντικών Οργανώσεων (ΟΙΚΟΚΡΗΤΗ) στάθηκε στις επιπτώσεις των μεγάλων τουριστικών επενδύσεων α) στην ενεργειακή κατάσταση της Κρήτης, β) στο νομοθετημένο χωροταξικό σχεδιασμό και γ) στην ποιότητα και στη διατήρηση των εδαφών ιδιαίτερα σε ζώνες που απειλούνται από ερημοποίηση. Επεσήμανε ότι το Παγκρήτιο Δίκτυο Οικολογικών Οργανώσεων (ΟΙΚΟΚΡΗΤΗ) έχει καταθέσει την ένστασή του στην ΜΠΕ της Loyalward και ότι θα επιμείνει στο όλο ζήτημα.

Ο κ. Δημήτρης Μπριασούλης, Καθηγητής στο Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, σε συνεργασία με τον κ. Δαναλάτο από το Παν. Θεσσαλίας (που απουσίασε λόγω της κακοκαιρίας) παρουσίασε πρωτογενή δεδομένα (κλιματολογικά και εδαφολογικά) από την περιοχή του Κάβου Σίδερου και προέβη σε αξιόπιστους υπολογισμούς για τις ανάγκες ενός γηπέδου γκολφ σε νερό υπό κλιματολογικές και εδαφολογικές συνθήκες νοτιανατολικής Κρήτης, με βάση τα δεδομένα που είχαν αναφερθεί πρωθύστερα.

Το συμπέρασμα ήταν ότι οι ανάγκες ενός γηπέδου γκολφ σ’ αυτήν κατ’ έτος και με βάση τις ελάχιστες τιμές υπερβαίνουν κατά πολύ τους υπολογισμούς που γίνονται από τους μελετητές στη Μ.Π.Ε. για την επένδυση στο Κάβο Σίδερο. Κλείνοντας την εισήγηση του ο κ. Μπριασούλης επεσήμανε το θεσμικό κενό της Πολιτείας στην αξιολόγηση τέτοιων εκθέσεων και μελετών και την αναγκαιότητα που προκύπτει για σύσταση ενός ή περισσότερων ομάδων από ανεξάρτητους εμπειρογνώμονες για την αξιολόγηση των Μ.Π.Ε.

Σ’ αυτό το σημείο έκανε την παρέμβαση του ο κ. Μανώλης Τσαντάκης, Δημοτικός Σύμβουλος Ιτάνου και μειοψηφών εδώ και χρόνια σε όλες τις αποφάσεις του Δ.Σ. Ιτάνου με θετικό επίχρισμα υπέρ των μεγάλων επενδύσεων. Η παρέμβαση του κ. Τσαντάκη συγκλόνισε το ακροατήριο… Με απλά λόγια και χωρίς να πολιτικολογεί μετέφερε τις αγωνίες των κατοίκων του Δήμου Ιτάνου και ιδιαίτερα εκείνων του Παλαικάστρου για τις μεγάλες επενδύσεις που επιχειρούν να φέρουν τα πάνω κάτω σε μια κοινωνία που βρίσκεται σε αρκετά καλή κατάσταση.

Η κοινωνία αυτή δεν παρουσιάζει αξιόλογα ποσοστά ανεργίας, δεν χαρακτηρίζεται από ανασφάλεια και έχει λύσει προσωρινά κάποια σημαντικά περιβαλλοντικά προβλήματα, όπως η επάρκεια και η ποιότητα των υδάτινων πόρων. Μια περιοχή που αναπτύσσεται αργά μεν, σταθερά και αφομοιώσιμα δε και δεν παρουσιάζει κοινωνικές ανισότητες. Γιατί αυτή η κοινωνία, που θα την έλεγε κανείς ευτυχισμένη, να θελήσει να απωλέσει όσα έκτισε τόσα χρόνια με τον κόπο της; αναρωτιέται ο κ. Τσαντάκης.

Σ’ αυτό το σημείο, ο ομιλητής έκανε μια πολύ χρήσιμη ιστορική αναδρομή στις προσπάθειες για εξασφάλιση πόσιμου νερού στην Περιφέρεια του Δήμου Ιτάνου και πιο συγκεκριμένα στην περιοχή του Παλαικάστρου. Μερικές δεκαετίες πιο πίσω το πρόβλημα του νερού ήταν εντονότατο: η υφαλμύρωση των υδάτινων πόρων και η κακή ποιότητα του νερού των διαθέσιμων γεωτρήσεων είχε αναγκάσει αρκετό κόσμο σε μετοίκηση, ενώ πολύ άνθρωποι υπέφεραν από ασθένειες που σχετίζονται με την κακή ποιότητα του πόσιμου νερού. Το πρόβλημα λύθηκε όταν – επιτέλους – βρέθηκε η γεώτρηση με το καλής ποιότητας νερό.

Ο κ. Τσαντάκης τόνισε ότι αν πραγματοποιηθούν οι επενδύσεις αυτές βαθμιαία οι κάτοικοι της περιοχής θα αποτελέσουν τη μειοψηφία (έως και 10%) των κατοίκων της ανατολικής άκρης της Κρήτης. Στο γκολφ αναφέρθηκε ως «την πράσινη έρημο με τα χρυσά μπαλάκια». Ο κ. Τσαντάκης, όπως πιο πριν η κ. Μπριασούλη, ο κ. Ανδριώτης, ο κ. Μπριασούλης, ο κ. Παπαδάκης και ο κ. Περάκης λίγο αργότερα, έλαβε πολύ θερμό χειροκρότημα.

Ο κ. Μιχάλης Μανολιδάκης, Εκπρόσωπος του Συλλόγου Ξενοδόχων Ν. Λασιθίου, σημείωσε ότι οι μικροί και μεσαίοι επιχειρηματίες δεν είχαν ποτέ ανάλογες ευκαιρίες να αναπτύξουν και να βελτιώσουν τις δικές τους επιχειρήσεις, χωρίς ωστόσο να αναφέρεται ρητά στο γεγονός ότι η επένδυση στο Κάβο Σίδερο είναι η μοναδική στην Κρήτη που επιδοτείται από τον πρόσφατο αναπτυξιακό νόμο κατά παρέκκλιση μάλιστα και ύστερα από κυβερνητική απόφαση. Επεσήμανε ότι τα γκολφ δεν συμβαδίζουν με την ήπια ανάπτυξη, ωστόσο την ίδια στιγμή δήλωσε ότι αυτή η επένδυση δεν μπορεί παρά να είναι καλή για την ευρύτερη περιοχή και να δημιουργεί ευνοϊκές συνθήκες για τα τουριστικά πράγματα της περιοχής, βάζοντας σε «τροχιά ανάπτυξης» την ξεχασμένη περιοχή της Σητείας και γενικότερα του Νομού Λασιθίου. Ζήτησε παρ’ όλα αυτά να υπάρξει επιστημονική αξιολόγηση των μεγάλων επενδύσεων και να τεθούν όροι σ’ αυτές.

Τον διαδέχτηκε στο χορό των παρεμβάσεων ο κ. Πατεράκης, Πρόεδρος του Νομαρχιακού Συμβουλίου Λασιθίου, που δήλωσε ότι το μέγεθος των τριών τεσσάρων μεγάλων επενδύσεων που παρουσιάστηκαν στην ημερίδα προβληματίζει και το Νομαρχιακό Συμβούλιο Λασιθίου. Παραδέχτηκε ότι οι Νομαρχιακοί Σύμβουλοι σαφώς δεν πρόλαβαν να διαβάσουν τις χιλιάδες σελίδες της Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων για την επένδυση της Loyalward στο Κάβο Σίδερο, αλλά την ίδια στιγμή το υφιστάμενο νομικό πλαίσιο τους υποχρέωσε να στείλουν εντός 35 ημερών τη γνωμοδότηση τους στο αρμόδιο Υπουργείο. Σε αντίθετη περίπτωση, όπως δήλωσε, η γνωμοδότηση τους θα θεωρείτο σαν θετική. Συνεχίζει, όμως, να πιστεύει ο ίδιος χωρίς «φοβική προδιάθεση» ότι οι επενδύσεις θα επιταχύνουν την κατασκευή των απαραίτητων υποδομών στο Νομό Λασιθίου και θα καλύψουν το «έλλειμμα τουριστικών υποδομών».

Εμφανίστηκε, παράλληλα, αισιόδοξος ότι «θα καταφέρουμε να τους περάσουμε τον πολιτισμό μας», εννοώντας τις μεγάλες επενδύσεις που ετοιμάζονται να κατακλύσουν τη Σητεία. Επεσήμανε ότι πρέπει να μπουν όροι ώστε στις επιχειρήσεις αυτές να καταναλώνονται ντόπια προϊόντα.

Ο κ. Βαμβακόπουλος, μιλώντας ουσιαστικά εν ονόματι της Εταιρείας Ανάπτυξης Ανατολικής Κρήτης (Όμιλος Ιωάννου – Επένδυση στο Κάβο Πλάκο), έκανε μια εντελώς περιγραφική παρέμβαση που περιστράφηκε γύρω από τη σημασία της πολεοδόμησης, τα ειδικά χαρακτηριστικά των Π.Ε.Ρ.Π.Ο., κ.ά.

Ακολούθησε ο κ. Κυριακόπουλος, Εκπρόσωπος της Κίνησης Πολιτών για την Ευημερία της Επαρχίας Σητείας. Η παρέμβαση του κ. Κυριακόπουλου διατυπώθηκε σε πολύ απλά λόγια. Τα ερωτήματα που τέθηκαν αφορούν στην ωφελιμότητα της επένδυσης για τον ντόπιο πληθυσμό αναζητώντας συγκεκριμένες απαντήσεις σε συγκεκριμένα ερωτήματα. Ο κ. Κυριακόπουλος άρχισε λέγοντας ότι κατ’ αρχήν δεν είναι αντίθετοι στην επένδυση, αλλά προοδευτικά υπονόμευσε αυτή την αρχική τοποθέτηση που έγινε για να μην προκαταβάλλει το ακροατήριο.

Αναφέρθηκε στις επιχειρήσεις ανοικτού και κλειστού τύπου, στις ωφέλειες για τουρισμό και αγροτική οικονομία, στα αντισταθμιστικά οφέλη, στην ανυπαρξία αξιόπιστου διοικητικού μηχανισμού που δεν μπορεί να λύσει απλά προβλήματα (έφερε το παράδειγμα του Βιολογικού που βγαίνει εκτός λειτουργίας τους θερινούς μήνες), στις συνθήκες εργασίας, στα απειροελάχιστα ποσοστά ανεργίας στην Σητεία, στην έλλειψη πληροφόρησης για τις επενδύσεις. Όπως επανέλαβε εμφατικά, από τη στιγμή που το υπάρχον θεσμικό και διοικητικό πλαίσιο δεν μπορεί να λύσει απλά προβλήματα της κοινωνίας της Επαρχίας Σητείας, με ποιο τρόπο είναι δυνατό να αντέξει την είσοδο των μεγάλων επενδύσεων;

Στην αίθουσα μοιράστηκε φυλλάδιο της «Κίνησης Πολιτών για την ευημερία της επαρχίας Σητείας» που έγραφε κατά λέξη τα εξής: «Σας παρακαλούμε, αφού ακούσετε προσεκτικά τις τοποθετήσεις των τοπικών αρχόντων να αναρωτηθείτε: 1) Ποια είναι τα οφέλη των ξενοδοχειακών επιχειρήσεων ‘κλειστού τύπου’; Τέτοιες θα γίνουν 5 με 6, 2) Τι θα κερδίσουν οι αγρότες μας και με ποιο τρόπο; 3) Τι θα κερδίσουν οι μικρές μας επιχειρήσεις ανοικτού τύπου που λειτουργούν τώρα και προσφέρουν στην τοπική κοινωνία; 4) Οι ψαράδες μας, τι θα κερδίσουν και με ποιο τρόπο; Πού είναι τα αντισταθμιστικά οφέλη που έχουν εξασφαλίσει – συμφωνήσει οι τοπικοί μας άρχοντες (Δήμαρχοι, Νομαρχιακοί Σύμβουλοι, Περιφέρεια); Εμείς παραδίδουμε φυσικό κάλλος, καθαρές παραλίες, καθαρό περιβάλλον, πόσιμο νερό, αρχαιολογικούς χώρους, μουσεία, τον πολιτισμός μας. Το επιχείρημα ότι δίνουν θέσεις εργασίας για εμάς τους ντόπιους δεν είναι αρκετό. α) Πώς εξασφαλίζονται οι θέσεις εργασίας για τους ντόπιους (Ιτάνιους, Σητειακούς, Μακρυγιαλιώτες, κ.λπ.); Με ποιο συμφωνητικό; Με ποια σύμβαση εργασίας; Σε ποιες ειδικότητες; β) Τι θα γίνει με τους εργαζόμενους στην κατασκευή αυτών των έργων; Πως διασφαλίζεται ότι τα οφέλη της σίτισης και της διαμονής θα διοχετευθούν στην τοπική κοινωνία; Ποια μέτρα, ποια έργα υποδομής θα πάρουν οι τοπικοί μας άρχοντες σε αυτό το καινούργιο περιβάλλον για να μας στηρίξουν εμάς που δεν θέλουμε να γίνουμε γκαρσόνια, αλλά έχουμε με πολύ κόπο φτιάξει τις μικρές μας επιχειρήσεις; Σας παρακαλούμε: αναρωτηθείτε και θέσετε τα ερωτήματα σας».

Επεισοδιακή ήταν η παρέμβαση του κ. Γεωργιάδη, εργαζόμενου στο “project”, όπως δήλωσε ο ίδιος, τα τελευταία 3 χρόνια (Σημείωση: εννοείται η επένδυση της Loyalward στο Κάβο Σίδερο). Ο κ. Γεωργιάδης προσπάθησε να φανεί καθησυχαστικός, αλλά ήταν εμφανέστατα εκνευρισμένος με την τροπή που είχαν πάρει τα πράγματα. Ας θυμίσουμε, ότι είχαν προηγηθεί διαδοχικές τοποθετήσεις φορέων, ατόμων και οργανώσεων που διατύπωσαν εντονότατες διαφωνίες για τις τέσσερις επενδύσεις και ιδιαίτερα για την επένδυση στο Κάβο Σίδερο. Είχαν μάλιστα συγκεντρώσει την υποστήριξη και το χειροκρότημα του κοινού.

Ο κ. Γεωργιάδης ξεκίνησε λέγοντας ότι η μελετητική ομάδα και οι επενδυτές περίμεναν τις αντιδράσεις και ότι οι ίδιοι τώρα βρίσκονται «τρία χρόνια μετά από αυτό το στάδιο», αφήνοντας να εννοηθεί ότι η μελέτη απαντάει στα ερωτήματα του κοινού και σε όποιες αμφιβολίες κατά τρόπο επαρκή. Προέβη σε μια γρήγορη αυτοαξιολόγηση της Μ.Π.Ε. για την επένδυση στο Κάβο Σίδερο, πλέκοντας το εγκώμιο της και αναλωνόμενος σε αναφορές για το βαθμό δυσκολίας της, την πολυπλοκότητα της, τις διαφορετικές πτυχές της, κ.ά.. Αναφέρθηκε εν τάχει στο νερό, τον χωροταξικό σχεδιασμό, τις μονάδες αφαλάτωσης, την «φέρουσα ικανότητα» (υπήρξε μια στιχομυθία με τον κ. Ανδριώτη) και στην πυκνότητα του πληθυσμού στην περιοχή μετά την επένδυση στο Κάβο Σίδερο. Σ’ αυτό το σημείο διατύπωσε ένα σχόλιο για τους υπολογισμούς της κ. Μπριασσούλη, προσπαθώντας να προσβάλλει την εγκυρότητα τους. Για το γκολφ είπε ότι «δεν είναι παρά γκαζόν! Δηλαδή, γκαζόν κάποιος μπορεί να έχει στον κήπο του…».

Ο κ. Ιωάννης Ματσίνος, Επίκουρος Καθηγητής στο Παν. Αιγαίου, Τμήμα Περιβάλλοντος, καθώς και ιδρυτικό μέλος της “European Platform for Biodiversity” (“Ευρωπαϊκή Πλατφόρμα για την Βιοποικιλότητα”), η οποία συνεργάζεται σε μόνιμη βάση με τον οργανισμό “Commited to Green” (ο οποίος έχει οικονομικές σχέσεις με τις επενδύσεις σε γήπεδα γκολφ), εξέφρασε την άποψη ότι τα γήπεδα γκολφ είναι θετικά για την βιοποικιλότητα μιας περιοχής σύμφωνα με μελέτες που έχουν εκπονηθεί στη Δυτική και την Κεντρική Ευρώπη (δεν αναφέρθηκε σε μελέτες που να αφορούν τη Νότια και Μεσογειακή Ευρωπαϊκή Ζώνη). Επισήμανε και αυτός την πολυπλοκότητα και την εμβρίθεια της Μ.Π.Ε. για την επένδυση της Loyalward στο Κάβο Σίδερο και πρότεινε στο κοινό να την διαβάσει με πολύ μεγάλη προσοχή, μιας και πρόκειται για μια πολύ αξιόλογη προσπάθεια που έχει ενσωματώσει την έννοια του «προσαρμοστικού σχεδιασμού» (adaptive management) από το αρχικό στάδιο.

Σε μια πολλά αναμενόμενη παρέμβαση, ο κ. Περάκης, Δήμαρχος Ιτάνου, εστίασε σε τρία σημεία την κριτική του σ’ αυτό που πάει να γίνει στο Κάβο Σίδερο επισημαίνοντας ωστόσο προκαταρκτικά ότι δεν είναι αντίθετοι στις επενδύσεις.

Πρώτο σημείο εστιασμού ήταν η μη συμμετοχή και εκπροσώπηση του Δήμου Ιτάνου στο Διοικητικό Συμβούλιο του Ιδρύματος «Παναγία η Ακρωτηριανή». Ανέφερε την υπ.’ αριθμ. 11 15/09/1999 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου Ιτάνου με την οποία ομόφωνα ζητείται η εκπροσώπηση του Δήμου στο Δ.Σ. του Ιδρύματος. Ο Δήμαρχος ζήτησε και αλλαγή καταστατικού του Ιδρύματος λέγοντας χαρακτηριστικά ότι «όσο άγιος και να είναι κανείς, δεν μπορεί να αποφασίζει από μόνος του για τις τύχες της περιοχής» (αναφερόμενος στον Πρόεδρο του Ιδρύματος, Μητροπολίτη Ιεραπύτνης & Σητείας Ευγένιο). Σε περίπτωση που δεν γίνει αυτό δεν μπορούν να κοπάσουν οι φόβοι της τοπικής κοινωνίας για τις επενδύσεις και την ακριβή μορφή που αυτές θα έχουν.

Κατά δεύτερο λόγο, ο Δήμαρχος Ιτάνου εξέφρασε τους φόβους του για την διαχείριση των υδατικών πόρων στην περιοχή, διαχείριση που επιβάλλεται συχνά από την ίδια την Νομαρχία και την Περιφέρεια και παρακάμπτει τελείως τον Δήμο Ιτάνου. Για την επένδυση στο Κάβο Σίδερο αναφέρθηκε η επίσημη άδεια που δόθηκε στην επενδύτρια εταιρία να κάνει γεωτρήσεις σε περιοχές που έχουν απαγορευτεί οι γεωτρήσεις είτε εσαεί είτε για περιοδικά διαστήματα (ανοίγουν κάθε δύο χρόνια). Η απόφαση αυτή μεθοδεύτηκε ερήμην του Δήμου, κυρίως από την Περιφέρεια που έπαιρνε εντολές άνωθεν, ενώ η Νομαρχία περιορίστηκε να προσθέσει στο κείμενο της συγκεκριμένης απόφασης την δική της γνωμοδότηση ή συμφωνία. Όπως επανηλειμμένως επεσήμανε ο Δήμαρχος Ιτάνου, ο Δήμος Ιτάνου δεν έχει συμφωνήσει με αυτό το καθεστώς χρησιμοποίησης των γεωτρήσεων. Επεσήμανε, ακόμα, ότι η αδειοδότηση στην Loyalward να ανοίγει ή να χρησιμοποιεί γεωτρήσεις σύμφωνα με την συγκεκριμένη απόφαση συνιστά αλλαγή χρήσης (πιθανότατα παράνομη) στις γεωτρήσεις. Πρόσθεσε ότι φοβάται πολύ πως το Φράγμα Χοχλακιών συνδέεται άμεσα με την επένδυση στο Κάβο Σίδερο. Έκλεισε το δεύτερο σκέλος των αντιρρήσεων του προσθέτοντας ότι και Εταιρία Ανάπτυξης Ανατολικής Κρήτης (Όμιλος Ιωάννου, Κάβο Πλάκο) έχει στη διάθεση της 2 γεωτρήσεις εν υπνώσει.

Στο τρίτο μέρος της παρέμβασης του ο Δήμαρχος Ιτάνου αναφέρθηκε στην αναγκαιότητα σύστασης Φορέα Διαχείρισης της περιοχής Natura, ο οποίος να συνεργάζεται με τον επενδυτή αλλά θα είναι ανεξάρτητος από αυτόν, καθώς η εταιρεία δεν μπορεί να αφεθεί να διαχειρίζεται μόνη της την περιοχή. Σημείωσε εδώ εμφατικά ότι ο Δήμος θέλει να προστατέψει την κοιλάδα του Βαγιού (Βάι) και ότι θα προσφέρει την απαραίτητη έκταση για την ανέγερση των εγκαταστάσεων του Φορέα Διαχείρισης.

Ακολούθησε σύντομη δευτερολογία του κ. Πατεράκη, Προέδρου του Νομαρχιακού Συμβουλίου Λασιθίου, σε μια προσπάθεια να δοθούν εξηγήσεις στον Δήμαρχο Ιτάνου και τα όσα είπε για την εν λευκώ παραχώρηση άδειας χρήσης και διάνοιξης γεωτρήσεων στην Loyalward από Περιφέρεια και Νομαρχία.

Η τρίτη φάση της ημερίδας έκλεισε με την παρέμβαση του Ηγουμένου Μονής Τοπλού, Πατέρα Θεόφιλου που είχε το χαρακτήρα απάντησης σε όσα ειπώθηκαν ένθεν και ένθεν για τη διαχείριση μοναστηριακής γαιοκτησίας στο Κάβο Σίδερο και τον τρόπο λειτουργίας του Ιδρύματος «Παναγία η Ακρωτηριανή». Και εκείνος με τη σειρά του φαίνεται να διακατεχόταν από εκνευρισμό.

Η παρέμβαση του είχε το χαρακτήρα αποκατάστασης της τάξης και του status quo. Ο Ηγούμενος διεκδίκησε για τον εαυτό του το ρόλο του ειδήμονα προσφέροντας απαντήσεις για όλα, απαντήσεις όμως που πολύ συχνά δεν έχουν σχέση με τα επιστημονικά δεδομένα για την περιοχή. Αναφέρθηκε στο ιδιοκτησιακό, στο θέμα του νερού, στο ζήτημα της φέρουσας ικανότητας, στο ζήτημα της δημοσιοποίησης της σύμβασης, στο ζήτημα της λειτουργίας του Ιδρύματος «Παναγία η Ακρωτηριανή», στο ζήτημα των εγκρίσεων της επένδυσης από Υπουργεία και Κρατικές Υπηρεσίες, στο ζήτημα του δασικού ή μη χαρακτήρα της περιοχής και στο ζήτημα της διαχείρισης στερεών και μη αποβλήτων.

Θυμίζουμε εδώ, ότι Δήμος Ιτάνου έχει ζητήσει επισήμως να ενημερωθεί για το συμφωνητικό ανάμεσα στο Ίδρυμα «Παναγία η Ακρωτηριανή» και την Loyalward, αλλά μέχρι και την ημερομηνία πραγματοποίησης της ημερίδας δεν είχε λάβει κάποια απάντηση. Ο Ηγούμενος Τοπλού τόσο κατά τη διάρκεια της δεύτερης εκτενέστερης τοποθέτησης του όσο και σε δηλώσεις στα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης (που βγήκαν στον αέρα αργότερα) επέμενε ότι «η σύμβασις είναι ένα δημόσιο έγγραφο. Δεν είναι ούτε συγχωροχάρτι για να την έχουμε κρυμμένη, ούτε τίποτε. Είναι δημόσιο έγγραφο, το οποίο έχει κατατεθεί στα Υπουργεία, σε όλες τις αρμόδιες υπηρεσίες, και οποιοσδήποτε θέλει μπορεί να έρθει στο Μοναστήρι να την διαβάσει (sic). Δεν είναι, όμως, η σύμβαση φέιγ βολάν να την τοιχοκολλήσουν στα περίπτερα».

Την ημερίδα έκλεισε ο κ. Πετράκης, εκ μέρους των διοργανωτών, με μια σύνοψη των απόψεων και των τάσεων που είχαν εκφραστεί.

Ecocrete

��� ������� �� ������ ������.
������ ����� �� ������ ������ � �� ��������� ��� ecocrete.gr ���.