Το 2007 οι περισσότεροι στη Γη θα ζουν στα αστικά κέντρα Από την Καθημερινή (www.kathimerini.gr) Το 2007, για πρώτη φορά στην Ιστορία, οι κάτοικοι των πόλεων –σε όλο τον πλανήτη– θα είναι περισσότεροι από εκείνους που ζουν στην ύπαιθρο. Το 1900 οι κάτοικοι των πόλεων σε όλο τον κόσμο δεν ξεπερνούσαν τα 150 εκατομμύρια. Το 2000 έφτασαν τα 2,9 δισεκατομμύρια, 19 φορές περισσότερο. Το 1900 υπήρχε μόλις μία χούφτα από πόλεις με πληθυσμό ενός εκατομμυρίου και πλέον. Σήμερα 408 πόλεις έχουν πάνω από ένα εκατομμύριο κατοίκους. Μάλιστα υπάρχουν και 20 μεγαλουπόλεις με πληθυσμό άνω των 10 εκατομμυρίων. Το Τόκιο των 35 εκατομμυρίων φτάνει σε πληθυσμό τον Καναδά. Τα 19 εκατομμύρια κατοίκων της Πόλης του Μεξικού είναι σχεδόν όσοι και οι κάτοικοι της Αυστραλίας. Νέα Υόρκη, Σάο Πάολο, Μουμπάι (πρώην Βομβάη), Δελχί, Καλκούτα, Μπουένος Αϊρες και Σαγκάη ακολουθούν από κοντά. Σωρεία προβλημάτων Οι πόλεις χρειάζονται συγκέντρωση μεγάλων ποσοτήτων τροφής, νερού, ενέργειας και υλικών που η Φύση δεν μπορεί να εξασφαλίσει εύκολα. Η συγκέντρωση αυτών των ποσοτήτων και στη συνέχεια η διαχείρισή τους, αφού πρώτα έχουν διασκορπιστεί ως απορρίμματα, λύματα και ρύποι στην ατμόσφαιρα και στα ύδατα αποτελεί πια μια μεγάλη πρόκληση για όλους τους δήμαρχους και τους υπεύθυνους των πόλεων. Οι περισσότερες από τις μεγάλες πόλεις δεν είναι και ο πιο υγιεινός τόπος για να ζεις. Η ατμόσφαιρά τους είναι μολυσμένη. Κυριαρχούμενες από τα αυτοκίνητα και αποτρέποντας το ποδήλατο και το περπάτημα, οι πόλεις δεν ωθούν τους ανθρώπους στην αναγκαία άσκηση, δημιουργώντας μια ανισορροπία μεταξύ των θερμίδων που λαμβάνουν οι κάτοικοί τους μέσω της διατροφής και εκείνων που «καίνε». Το αποτέλεσμα είναι ότι η παχυσαρκία λαμβάνει χαρακτηριστικά επιδημίας στις πόλεις και γενικά στις βιομηχανικές χώρες. Η ανάπτυξη των σύγχρονων πόλεων είναι δεμένη με την πρόοδο των συγκοινωνιών, αρχικά των πλοίων και των τρένων. Ηταν όμως οι μηχανές εσωτερικής καύσης των αυτοκινήτων, με το φτηνό πετρέλαιο, που αύξησε την κινητικότητα των ανθρώπων και τροφοδότησε το φαινόμενο της ανάπτυξης των πόλεων κατά τη διάρκεια του 20ού αιώνα. Οι πρώτες πόλεις κάλυπταν τις ανάγκες τους σε τροφή και νερό από την ύπαιθρο που τις περιέβαλε. Οι σημερινές όμως πόλεις εξαρτώνται από πολύ μακρινές πηγές, ακόμα και για την κάλυψη βασικών αναγκών. Το Λος Αντζελες, για παράδειγμα, παίρνει μεγάλο μέρος του νερού που χρειάζεται από τον ποταμό Κολοράντο, περίπου 970 χιλιόμετρα μακριά. Ο αλματωδώς αυξανόμενος πληθυσμός της Πόλης του Μεξικού, που ζει σε υψόμετρο 3.000 μέτρων, εξαρτάται τώρα από ένα ακριβό σύστημα αντλιοστασίων. Ενα σύστημα που μεταφέρει νερό από 150 χιλιόμετρα μακριά και το «ανεβάζει» τουλάχιστον χίλια μέτρα ύψος, για να ενισχύσει τις ανεπαρκείς ποσότητες νερού. Οι αρχές του Πεκίνου σχεδιάζουν να μεταφέρουν νερό από τον ποταμό Γιαντζί, που βρίσκεται 1.500 χιλιόμετρα απόσταση. Αν και το Τόκιο καταφέρνει ακόμα να προμηθεύεται το ρύζι του από τα υπεραποδοτικά χωράφια των αγροτών της Ιαπωνίας, που απολαμβάνουν υψηλή προστασία από την κυβέρνηση της χώρας, εισάγει το στάρι του από τους μεγάλους σιτοβολώνες της Βόρειας Αμερικής και της Αυστραλίας. Οσο για το καλαμπόκι, αυτό έρχεται στη μεγαλύτερη πόλη του κόσμου, κυρίως από τις μεσοδυτικές Πολιτείες των ΗΠΑ. Φορτία σόγιας ξεκινούν για το Τόκιο από τις ΗΠΑ και τη Βραζιλία. Το πετρέλαιο που χρειάζεται για τη μεταφορά όλων αυτών των εφοδίων προς και από τις πόλεις, συχνά έρχεται από πολύ μακρινές πετρελαιοπηγές. Οι ανερχόμενες τιμές του πετρελαίου θα επηρεάσουν τη ζωή στις πόλεις και πολύ περισσότερο τη διαβίωση στα προάστιά τους που εξαπλώνονται. Αλλάζουν οι ισορροπίες Είναι ευρέως παραδεκτό ότι η αστικοποίηση θα αναπτυχθεί. Αλλά αυτό δεν είναι πια απαραίτητο. Η ανάπτυξη των πόλεων αρχίζει να περιορίζεται. Σε ένα κόσμο όπου το νερό, η γη και η ενέργεια θα είναι ολοένα και πιο δύσκολο να βρεθούν, η αξία της κάθε πηγής μπορεί να αυξηθεί σημαντικά, τροποποιώντας τις ισορροπίες των εμπορικών ανταλλαγών μεταξύ πόλης και υπαίθρου. Από το ξεκίνημα της βιομηχανικής επανάστασης οι όροι του εμπορίου ωφελούσαν τις πόλεις, επειδή είχαν στον έλεγχό τους το κεφάλαιο και τη βιομηχανία, τις τότε σπάνιες πηγές. Αλλά εάν η γη και το νερό αναδειχθούν στις σπανιότερες πηγές του μέλλοντος, μπορεί η ύπαιθρος που τις ελέγχει να αποκτήσει το πάνω χέρι. 17-09-06 http://www.kathimerini.gr . ecocrete.gr . |