|
ΤΟ ΧΡΟΝΙΚΟ ΠΡΟΑΝΑΓΓΕΛΘΕNΤΩΝ ΦΟΝΙΚΩΝ ΠΥΡΚΑΓΙΩΝ |
|
|
|
ΑΡΧΕΙΟ ΑΡΘΡΩΝ -
Δάση
|
|
Μανόλης Βουτυράκης
,
Παρασκευή, 31 Αύγουστος 2007
|
Περίπου γνωρίζαμε όλοι τι θα επακολουθούσε και δεν χρειάζεται κάποιος να έχει μαντικές ικανότητες για να προβλέψει και να καταλάβει ότι το φετινό καλοκαίρι θα ήταν καυτό και δύσκολο. Με βάση όσα συνέβησαν την τελευταία δεκαετία και με βάση τη λογική και την μνήμη ήταν φανερό ότι οι πυρκαγιές στον Κίσαβο, το Πήλιο και την Πάρνηθα ήταν μόνο η αρχή. Ακολούθησαν η Σάμος, το Ρέθυμνο, η Σκιάθος, ο Υμηττός, η Πεντέλη. Τα γνώριζαν και οι κρατικές υπηρεσίες, από την Γ. Πολιτικής Προστασίας μέχρι το Π.Σ, και από το Υπουργείο Εσωτερικών μέχρι το Υπ. Δημόσιας Τάξης.
Ο καιρός από τον χειμώνα έδειχνε ένα καυτό καλοκαίρι. Πολύ λίγες βροχές και ακόμη λιγότερα χιόνια. Αυτό είχε σαν συνέπεια την ξηρότητα του εδάφους, αλλά και της βλάστησης. Η άνοιξη είχε ικανοποιητικές βροχές που ακολουθήθηκαν όμως από ζέστες και μεγάλο καύσωνα. Αυτό σημαίνει ότι τα αγριόχορτα αναπτύχθηκαν γρήγορα και μετά ξεράθηκαν, έτσι ώστε να αποτελούν το καλύτερο προσάναμμα για την έναρξη και εξάπλωση πυρκαγιών. Ο Ιούλιος και ο Αύγουστος αποδείχθηκαν οι καλύτεροι σύμμαχοι για τις φωτιές. Είχαμε συνεχώς μεγάλες ζέστες και θερμοκρασίες που πλησίαζαν συχνά τους 40 βαθμούς. Τα μελτέμια του Αυγούστου, έκαναν γρήγορα την παρουσία τους με ισχυρούς βόρειους άνεμους.
Μετά από όλα αυτά ο κρατικός μηχανισμός θα έπρεπε να κάνει τις απαραίτητες προετοιμασίες. Έπρεπε να καθαριστούν τα ξερά χόρτα δίπλα στους δρόμους και στις παρυφές των οικισμών, να ελεγχθούν οι σκουπιδότοποι, να καθαριστούν οι διαδρομές από όπου περνάνε οι γραμμές της ΔΕΗ. Να γίνει έλεγχος στις υδατοδεξαμενές, να γίνει διάνοιξη δασικών δρόμων και δρόμων προσπέλασης, βελτίωση υφισταμένων δασικών δρόμων. Κατασκευή αντιπυρικών λωρίδων, πυροφυλακίων, παρατηρητηρίων, ελικοδρομίων κ.λπ.
Το ιστορικό επίσης των πυρκαγιών την τελευταία δεκαετία, δημιούργησε μεγάλη ανησυχία στους Έλληνες τα καλοκαίρια και ειδικά κατά την διάρκεια των θερινών τους διακοπών, οπότε τις βίωναν σε νησιά και βουνά της χώρας, κοντά στις εξοχικές κατοικίες τους, είτε ακόμη και κοντά στην ίδια τους την πόλη.
Όλες αυτές οι ενδείξεις και τα ακραία καιρικά φαινόμενα, η αδιαφορία για το περιβάλλον και τα σημάδια της φύσης σε συνδυασμό με τις αδυναμίες συντονισμού όλων των εμπλεκομένων φορέων, απετέλεσαν το χρονικό της μεγάλης εθνικής τραγωδίας που ζούμε τις ημέρες αυτές. Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα με τη σειρά:
1) To 1998, η τότε κυβέρνηση αποφάσισε να μεταφέρει την ευθύνη δασοπυρόσβεσης από τη Δασική Υπηρεσία στο Πυροσβεστικό Σώμα (ΠΣ) . Η μεταφορά έγινε χωρίς επιστημονική μελέτη για τη σκοπιμότητά της και τις δυσκολίες της, εσπευσμένα και χωρίς επαρκή προετοιμασία. Ακολούθησαν δύο καταστροφικές χρονιές (1998 και 2000) που ανέδειξαν την έλλειψη ετοιμότητας του ΠΣ για τα νέα του καθήκοντα. Η κυβέρνηση παρέμεινε σταθερή στην επιλογή της και ενίσχυσε αμέσως το ΠΣ με προσωπικό μέσα και εξοπλισμό. Ιδιαίτερα μεγάλη ήταν η αύξηση των εναέριων μέσων δασοπυρόσβεσης, τόσο των εθνικών όσο και των ιδιωτικών, που μισθώνονται κάθε καλοκαίρι. Η ενίσχυση αυτή συνεχίστηκε με την προετοιμασία για τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2004 στην Αθήνα. Παράλληλα το ΠΣ καθώς αποκτούσε εμπειρία προχώρησε σε πολλές κινήσεις αναδιοργάνωσης ώστε να αντιμετωπίσει καλύτερα τις ανάγκες της δασοπυρόσβεσης παράλληλα με το υπόλοιπο έργο του.
2) Από το 2001 έως το 2004 οι καταστροφές από δασικές πυρκαγιές μειώθηκαν εντυπωσιακά. Πολλοί έσπευσαν να θεωρήσουν ότι το πρόβλημα είχε λυθεί παρά τις επισημάνσεις ειδικών ότι κατά τις συγκεκριμένες χρονιές οι συνθήκες ήταν ευνοϊκές καθώς υπήρξαν μια η περισσότερες αξιόλογες βροχοπτώσεις κατά την διάρκεια του θέρους που διέκοψαν τη συνήθη καλοκαιρινή ξηρασία
3) Το 2005 σειρά από σημαντικές πυρκαγιές με χαρακτηριστικότερες εκείνες των στις Σπέτσες (23-7-2005) και στην περιοχή της Ραφήνας Αττικής (28-7-2005) , κατέδειξαν ότι το πρόβλημα δεν μπορούσε να θεωρηθεί λυμένο.
4) Το 2006 η έλλειψη βροχοπτώσεων από τις αρχές Ιουλίου ως τα τέλη Αυγούστου είχε ως αποτέλεσμα τη δημιουργία δύσκολων συνθηκών.Οι καταστροφικές πυρκαγιές στην Κασσάνδρα Χαλκιδικής (21-8-2006) και στη Μάνη (21-8-2006) που ακολούθησαν άρχισαν να δημιουργούν αμφιβολίες και σοβαρά ερωτηματικά για τη δυνατότητα του κρατικού μηχανισμού να διαχειριστεί μεγάλες πυρκαγιές υπό δύσκολες συνθήκες ιδίως όταν δεν υπάρχει ισχυρότατη υποστήριξη εναέριων μέσων.
6) Οι μεγάλες πυρκαγιές της Πάρνηθας και του Πηλίου (27 έως 29 -6-2007) και ο θάνατος τριών εποχικών δασοπυροσβεστών στο Δοξαρό του νομού Ρεθύμνης στη Κρήτη καθώς και η εντυπωσιακή πυρκαγιά στους πρόποδες του Υμηττού (16-7-2007) ξεκίνησαν το καλοκαίρι του 2007 με αρνητικούς οιωνούς. Η υποψία έγινε πλέον βεβαιότητα ότι το πρόβλημα των πυρκαγιών συνεχίζει να υπάρχει και ότι τα τεράστια κονδύλια που πλέον ξοδεύει η χώρα μας κάθε χρόνο δεν αποτελούν εγγύηση για το υπάρχον σύστημα οργάνωσης.
Σήμερα δέκα χρόνια μετά και με τις φονικές πυρκαγιές στη Πελοπόννησο και σε άλλα μέρη της Ελλάδας, η Ελλάδα διασύρεται από τα ξένα ΜΜΕ, η Ελλάδα βρίσκεται σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης,, η Ελλάδα πενθεί, η Ελλάδα οδηγείται πρόωρα σε εκλογές, η Ελλάδα τρομοκρατείται από ασύμμετρες απειλές, όμως οι έλληνες αντιστέκονται και θα ξεπεράσουν και αυτή την τραγωδία. Οι έλληνες σε κρίσιμες στιγμές κάνουν τον πόνο τους οργή και την οργή τους αντίσταση.
Σήμερα δέκα χρόνια μετά, ο κίνδυνος και οι καταστροφικές πυρκαγιές είναι πάλι εδώ. Οι πολίτες και οι πολιτικοί αναρωτιούνται « γιατί ;» με δεδομένο ότι τα μέσα έχουν αυξηθεί και οι διατεθειμένες πιστώσεις είναι υψηλότατες. Ο νέος κύκλος ερωτημάτων, αμφιβολιών και προσπαθειών αναδιοργάνωσης έχει αρχίσει. Η ανάγκη για ουσιαστικές αλλαγές είναι προφανής.
Η χώρα οφείλει την επόμενη μέρα της καταστροφής, να αξιοποιήσει κατά τον καλύτερο δυνατό τρόπο το ειδικό επιστημονικό προσωπικό που διαθέτει σε θέματα δασικών πυρκαγιών στις Υπηρεσίες της, τα Πανεπιστήμια και τους ερευνητικούς της φορείς. Η τεχνολογία έχει προχωρήσει πάρα πολύ στον τομέα πρόληψης πυρκαγιών, αλλά δεν εφαρμόζεται. Η πυρανίχνευση με αισθητήρες μπορούν να μεταδώσουν σε ελάχιστο χρόνο την έναρξη πυρκαγιάς σε δάση σε υπολογιστικά προγράμματα. Οι δορυφόροι επίσης αποστέλλουν χιλιάδες φωτογραφίες και μέσω ειδικών προγραμμάτων μπορούν να δώσουν πληροφορίες για την έναρξη πυρκαγιάς. Όλα αυτά στα χέρια εξειδικευμένων επιστημόνων είναι καλά εργαλεία στην αντιμετώπιση πυρκαγιών.
Τέλος ας μην ξεχνάμε ότι το κυνήγι του κέρδους είναι ο παράγοντας, που κυρίως ευθύνεται για την αλλαγή του κόσμου, την καταστροφή του περιβάλλοντος, του οικοσυστήματος και της ανθρώπινης ψυχής.
Πηγές:
1) Ινστιτούτο Μεσογειακών Δασικών Οικοσυστημάτων & Τεχνολογίας Δασικών Προϊόντων
2) Dusan Kanazir : Πρόεδρος Ακαδημίας Επιστημών της Σερβίας.
3) Διαδίκτυο : Google & In.gr
Μανόλης Βουτυράκης
Φυσικός Περιβαλλοντολόγος
Πρόεδρος του Συλλόγου Προώθησης των Α.Π.Ε. στην Κρήτη (Σ.Π.Α.Π.Ε.Κ.Ε.Ε.Κ.)
manolisboyt2007@yahoo.gr
.
ecocrete.gr . |
ΑΡΧΕΙΟ ΑΡΘΡΩΝ
Cavo Sidero
