|
Κυκλοφόρησε το "εγχειρίδιο" του καλού εκπαιδευτικού |
|
|
|
ΑΡΧΕΙΟ ΑΡΘΡΩΝ -
Εκπαίδευση
|
|
Χρήστος Κάτσικας, Γιώργος Καββαδίας, Κώστας Θεριανός
,
Κυριακή, 21 Οκτώβριος 2007
|
«Το "εγχειρίδιο" του καλού εκπαιδευτικού
Παρατηρήσεις για τη στάση του εκπαιδευτικού στην τάξη»
των Χρήστου Κάτσικα, Γιώργου Καββαδία & Κώστα Θεριανού
Από τις εκδόσεις «Ελληνικά Γράμματα», Αθήνα Οκτώβριος 2007 (Σελίδες: 332)
Δεν μπορεί κανείς παρά θετικά να εκτιμήσει κάποιος οποιαδήποτε προσπάθεια «αποφυσικοποίησης» ή απομυθοποίησης κατεστημένων, επιβεβλημένων ή προβεβλημένων απόψεων και αναπαραστάσεων, αφού τέτοιες προσπάθειες συντελούν στο να αναδεικνύουν αυτή την, πολλές φορές «κρυμμένη», διασύνδεση ανάμεσα στην πραγματικότητα και τις αναπαραστάσεις της, βοηθώντας έτσι μέσα από την αλλαγή αυτών των τελευταίων στη με καλύτερους όρους αλλαγή της ίδιας της πραγματικότητας.
Ως μια σημαντική προσπάθεια «αποφυσικοποίησης» μπορεί να δει κάποιος και «Το εγχειρίδιο του καλού εκπαιδευτικού», ένα αποκαλυπτικό βιβλίο για το σχολείο, τους μαθητές και κυρίως τους εκπαιδευτικούς.
Γνωστοί και από προηγούμενες έρευνες και μελέτες, που επίσης εντάσσονταν κατά κύριο λόγο στο χώρο της Κοινωνιολογίας της Εκπαίδευσης, σε αυτή την έκδοση ο Χρήστος Κάτσικας, ο Γιώργος Καββαδίας και ο Κώστας Θεριανός επιχειρούν την αποκρυπτογράφηση και απομυθοποίηση μιας σειράς εκδοχών της κυρίαρχης εκπαιδευτικής ιδεολογίας για το σχολείο, τον εκπαιδευτικό και το μαθητή.
Το βιβλίο αρχίζει με παρατηρήσεις για τη στάση του εκπαιδευτικού μέσα στην τάξη.
Αν «κρυφάκουγε» κανείς τις συζητήσεις που «ανοίγουν» οι μαθητές μεταξύ τους, με τους φίλους τους ή με τους γονείς τους, θα παρατηρούσε ότι οι «μαθητικές κουβέντες» εστιάζονται, κατά κύριο λόγο, στις εμπειρίες και τα βιώματά τους από το σχολικό χώρο. Και αυτό, βέβαια, είναι φυσικό, αφού για τα παιδιά και τους εφήβους 6-18 ετών το σχολείο αποτελεί έναν άμεσο χώρο εμπειριών με πολυποίκιλες επιδράσεις, ένα χώρο στον οποίο περνούν ένα σημαντικό κομμάτι της ζωής τους.
Η «απομαγνητοφώνηση» των μαθητικών συνομιλιών θα έφερνε στο προσκήνιο τη «γραμματική και το συντακτικό» ενός αισθήματος δυσαρέσκειας και έλλειψης ικανοποίησης από τη συμμετοχή τους στη σχολική ζωή και τη μαθησιακή διαδικασία, σε ένα εκπαιδευτικό σύστημα - κέντρο πιέσεων και αρένα ανελέητου ανταγωνισμού, στο οποίο τα περιθώρια για αυθορμητισμό, ανάληψη πρωτοβουλιών, άσκηση κριτικής, προώθηση διαλόγου -λειτουργίες που «δένονται» με ένα νήμα με τις ανάγκες και τις προδιαθέσεις της νέας γενιάς- «αραχνιάζουν» στα «πρακτικά» των διακηρύξεων της επίσημης εκπαιδευτικής πολιτικής.
Μέσα στο κύμα των μαθητικών επικρίσεων και της αμφισβήτησης της λογικής του υπαρκτού σχολείου ξεχωρίζει ένα πρόσωπο, ο εκπαιδευτικός. Είναι ο «σημαντικός άλλος», η μόνη εμφανής φιγούρα της «ανώνυμης» σχολικής μηχανής, που στα «επεισόδια» των μαθητικών συζητήσεων παρουσιάζεται, υπαινικτικά, με μια θαυματουργική δύναμη, άλλοτε θεία και άλλοτε διαβολική, άλλοτε σαν φορέας σωτηρίας και άλλοτε σαν φορέας απώλειας.
Ο δάσκαλος που αγαπήθηκε και ο δάσκαλος που μισήθηκε είναι προφανώς δύο διαφορετικά πρόσωπα, χαραγμένα βαθιά στις εμπειρίες και στις αναπαραστάσεις όλων, μαθητών και αποφοίτων, μικρών και μεγάλων, γεγονός που υποδηλώνει τον κεντρικό ρόλο που πιστεύεται ότι διαδραματίζει ο εκπαιδευτικός στη σχολική «σταδιοδρομία» του μαθητή.
Βέβαια, η σχέση εκπαιδευτικού-μαθητή είναι, στα βασικά και αποφασιστικά της σημεία, μια σχέση θεσμική, όσο κι αν πολλές φορές στα μάτια των μαθητών φαντάζει προσωπική. Σε γενικές γραμμές, αυτό σημαίνει ότι, προσδιορίζεται με νόμους και διατάξεις, ανεξάρτητα από τις προσωπικές διαθέσεις καθώς κάθε εκπαιδευτικός είναι «θεσμικά» υποχρεωμένος να χρησιμοποιήσει με τους μαθητές του ένα minimum από την εξουσία που του παρέχει η θέση του στο σχολείο (διδασκαλία ορισμένης ύλης, εξέταση, βαθμολογία, απουσίες, ποινές κ.λπ) πρακτική που δημιουργεί «αυτεπάγγελτα» αντιθέσεις, σε ορισμένες περιπτώσεις εκρηκτικές.
Όμως αν είναι δύσκολη, υπό τη συγκεκριμένη δομή και λειτουργία του υπαρκτού εκπαιδευτικού συστήματος, η λύση βασικών αντιθέσεων μεταξύ εκπαιδευτικών και εκπαιδευομένων σε διαπροσωπική βάση, είναι σίγουρο ότι η ανίχνευση του «μαύρου κουτιού» της αίθουσας διδασκαλίας και των μαθητικών βιωμάτων οριοθετούν τα χαρακτηριστικά του «δασκάλου που αγαπήσαμε».
.
ecocrete.gr . |
|
ΑΡΧΕΙΟ ΑΡΘΡΩΝ
Cavo Sidero
