Σύμφωνα με έρευνες του Πανεπιστημίου Φυσικής Αθηνών η διαφορά θερμοκρασίας της πόλης των Αθηνών και των περιφερειακών Δήμων φτάνει τους 12ο C

Αυτό είναι ένα ενδεικτικό στοιχείο από τα πολλά για τις ιδιαίτερες κλιματικές συνθήκες στην μεγαλούπολη που απαιτούν άμεσα μέτρα.
Σχετικά με το θέμα "πράσινες στέγες", υπάρχει μια νέα αντίληψη που θέλει τις ανεκμετάλλευτες αυτές επιφάνειες που, ειδικά στην Ελλάδα, είναι εγκαταλειμμένες, να μετατρέπονται σε νησίδες πρασίνου, λειτουργώντας ως πνεύμονες καθαρισμού του ατμοσφαιρικού αέρα αλλά και ως... φυσικά κλιματιστικά.
Υπάρχει μεγάλη δεξαμενή κοινωνικού κεφαλαίου που θα μπορούσαν να είναι ένθερμοι υποστηρικτές δράσεων, απαιτείται όμως πραγματικά μια "ποιοτική πολιτική" προσέγγιση που θα εκφράσει και θα συνθέσει δυναμικά τις διάσπαρτες και πολλές φορές ασαφείς ή αποσπασματικές προτάσεις και απόψεις και να επιδράσει καταλυτικά σε μια πραγματικά νέου και σύγχρονου τύπου οικονομικής ανάπτυξης και ποιότητας της καθημερινής ζωής.
 
Τις περισσότερες φορές η κοινωνία αποδεδειγμένα βρίσκεται πιο μπροστά από τα κόμματα και το πολιτικό σύστημα για την προστασία του περιβάλλοντος, πιο μπροστά από την κομματική και κρατική γραφειοκρατία στο οικολογικό ζήτημα.
Το παρήγορο είναι ότι η ευαισθητοποίηση για το περιβάλλον είναι το μοναδικό ζήτημα που ευαισθητοποιεί την ελληνική κοινωνία για να συμμετάσχει σε συλλογικές δράσεις και το γεγονός ότι υπάρχουν πρόθυμες επιχειρήσεις για να επενδύσουν στην πράσινη επιχειρηματικότητα.
Έτσι μπορούμε να ελπίζουμε ότι τα χαμηλά αντανακλαστικά των κομμάτων και της τοπικής αυτοδιοίκησης δε θα σταθούν τελικά εμπόδιο για να περάσει η οικολογική πολιτική στο ελληνικό πολιτικό σύστημα.

Το κίνητρο για τους πολίτες είναι δελεαστικό. Καταρχήν θα εξοικονομήσει ηλεκτρική ενέργεια μέχρι 30%, ταυτόχρονα θα έχουμε δροσιά το καλοκαίρι, ζέστη τον χειμώνα καθώς και μείωση του θορύβου, αφού οι κήποι στις ταράτσες λειτουργούν ως φυσικά κλιματιστικά. Αν έχουν πάχος γύρω στα 10 εκατοστά, συγκρατούν περίπου το 60% του νερού της βροχής κατά τους χειμερινούς μήνες.

Ειδικοί επιστήμονες διευκρινίζουν χαρακτηριστικά ότι εάν πρασίνιζαν οι ταράτσες στο 30% των κτιρίων της Αθήνας, τότε θα μετριάζονταν σημαντικά οι αρνητικές συνέπειες από τον αφανισμό των δασικών εκτάσεων της Πάρνηθας.
Στο λεκανοπέδιο, όπως εκτιμούν οι επιστήμονες, μετά τις πυρκαγιές του καλοκαιριού που έκαψαν το πράσινο που είχε απομείνει, οι επιπτώσεις μπορεί να μην είναι ακόμα εμφανείς ωστόσο είναι αναπόφευκτες. Αρχικά αναμένεται αύξηση της μέσης θερμοκρασίας κατά 2-3 βαθμούς, αλλά και ρύπων που συνεπάγεται με ανυπολόγιστες επιπτώσεις στην υγεία του ανθρώπου και κυρίως των μικρών παιδιών. Μόνο για τις ανάγκες των κλιματιστικών θα σημειωθεί αύξηση της ζήτησης σε ηλεκτρικό ρεύμα κατά 10% τους καλοκαιρινούς μήνες. Δυστυχώς οι επιπτώσεις δεν σταματούν εδώ, αφού η ΔΕΗ για να αντεπεξέλθει στις ανάγκες πρέπει να προχωρήσει σε τεράστιες επενδύσεις.

Οι ανάγκες ολοένα θα αυξάνονται, καθώς όσο περισσότερο χρησιμοποιούμε κλιματιστικά τόσο θα ανεβαίνει η θερμοκρασία.

Την ξέφρενη πορεία υποβάθμισης του περιβάλλοντος θα μπορούσε να ανακόψει μια απλή πρακτική με συγκριτικά χαμηλό κόστος.
Οι ειδικοί παροτρύνουν τους κατοίκους να την υλοποιήσουν δημιουργώντας κήπους στις ταράτσες των σπιτιών τους. Ταυτόχρονα ζητούν από την πολιτεία να πάρει μέτρα να δίνοντας κίνητρα στους πολίτες

Προδιαγραφές

Φυσικά για μια τέτοια παρέμβαση στις ταράτσες απαιτείται ειδική μελέτη, ώστε να μην προκληθεί πρόβλημα στατικότητας του σπιτιού. Ωστόσο, όπως τονίζουν οι ειδικοί, τα περισσότερα παλιά κτίρια και όλα τα νεόδμητα, μπορούν να αντεπεξέλθουν σε μια τέτοια παρέμβαση.

Στη χώρα μας πολλοί μηχανικοί και αρχιτέκτονες έχουν εξειδικευτεί στους κήπους και στις "πράσινες στέγες". Ως βάση χρησιμοποιούνται ελαφρά υλικά ώστε να αναπτυχθούν φυτά που δεν απαιτούν μεγάλες ποσότητες νερού.
Ανεξάρτητα από τη μέθοδο που θα ακολουθηθεί το όφελος θα είναι το ίδιο. "Το κράτος ωστόσο είναι αυτό που πρέπει να κινητοποιηθεί και να δώσει κίνητρα στους πολίτες να φτιάξουν κήπους. Ένας τρόπος θα ήταν να εκπίπτει από την εφορία το ποσό που δαπάνησαν για τις ταράτσες, κάτι που έχουν ήδη εφαρμόσει πολλές ευρωπαϊκές χώρες".
"Οι κάτοικοι της Αθήνας είναι φυσικό να μην έχουν στις προτεραιότητές τους μια τέτοια πρακτική, αφού τα έξοδα τρέχουν και περισσότερο ασχολούνται για το πώς θα πληρώσουν. Εάν όμως γνώριζαν τα οφέλη που θα είχε μια τέτοια κίνηση στην υγεία τους, θα άλλαζαν άποψη", γι' αυτό θα έπρεπε να νοιαστεί το κράτος, το οποίο θα έβγαινε κερδισμένο από τα σημαντικά οφέλη που δίνουν οι πράσινες ταράτσες.
 
Συνθήκες θερμοκηπίου
Η λογική, πίσω από τις πρωτοβουλίες πρασινίσματος των ακάλυπτων χώρων, εδράζεται στις προσπάθειες περιορισμού του φαινομένου της "αστικής θερμικής νησίδας", που προκαλείται κυρίως από τα υλικά που δημιουργούν το αστικό περιβάλλον, δηλαδή το τσιμέντο και την άσφαλτο. Τα υλικά αυτά απορροφούν την ηλιακή ενέργεια και την αποδίδουν, εκ νέου, στο περιβάλλον ως θερμότητα. Ως αποτέλεσμα, η μέση θερμοκρασία της πόλης αυξάνεται ακόμη και κατά 10 βαθμούς Kελσίου σε σχέση με τις γειτονικές αδόμητες, αγροτικές περιοχές, ενώ επί των επιφανειών οι θερμοκρασίες που καταγράφονται είναι μέχρι και διπλάσιες των κανονικών! Αντίστοιχη απόδοση θερμότητας γίνεται και προς την εσωτερική πλευρά του κτιρίου, με αποτέλεσμα οι τελευταίοι όροφοι να βιώνουν συνθήκες θερμοκηπίου. Την κατάσταση επιδεινώνουν τα κλιματιστικά μηχανήματα, που μπορεί μεν να ανακουφίζουν όσους βρίσκονται στο εσωτερικό του κτιρίου, ωστόσο αυξάνουν περαιτέρω τη θερμοκρασία του περιβάλλοντος.
Η ιδέα φύτευσης των ταρατσών ώστε να λειτουργούν ως φυσικά φίλτρα για την ηλιακή ακτινοβολία αλλά και ως πνεύμονες πρασίνου στο "στενό" αστικό περιβάλλον, ξεκίνησε από την Ευρώπη και ήδη γνωρίζει μεγάλη αποδοχή στη Βόρεια Αμερική και την Ιαπωνία. Οι πράσινες στέγες περιορίζουν τα φορτία κλιματισμού και θέρμανσης στον τελευταίο όροφο σε ποσοστό μέχρι και 30% κατά τους θερινούς μήνες και κατά 10% τους χειμερινούς. Για το σύνολο ενός πενταόροφου κτιρίου, η συνολική εξοικονόμηση ανέρχεται σε 5% - 10%. Παράλληλα, οι κήποι αυτοί αποτελούν φυσικές μονάδες οξυγόνου. Πέραν των προφανών θετικών συνεπειών που θα μπορούσε να έχει στην ποιότητα του αέρα της πόλης η επέκταση των πράσινων ταρατσών (εγκλωβισμός του διοξειδίου του άνθρακα και των μικροσωματιδίων από τα φυτά), οι πράσινες στέγες έχουν θετικές συνέπειες και στους ενοίκους ή εργαζόμενους του κτιρίου. Και τούτο διότι, ο οξυγονωμένος αέρας γίνεται βαρύτερος με αποτέλεσμα να κατεβαίνει προς τα κάτω δημιουργώντας μία ασπίδα προστασίας γεμάτη οξυγόνο για το κτίριο και τους κατοίκους του.

Λογικό κόστος
Tο κόστος μετατροπής μιας συμβατικής ταράτσας σε κήπο δεν είναι απαγορευτικό. Tο κόστος διαμορφώνεται από 5 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο (με την τοποθέτηση γλαστρών) και φθάνει ακόμη και στα 90 ευρώ ανάλογα με το είδος του κήπου που θέλει να φτιάξει κανείς. Ως προς τις τεχνικές παραμέτρους της μετατροπής (υγρασία, στατικότητα κτιρίου, συντήρηση) στα περισσότερα νεόδμητα κτίρια δεν απαιτούνται προσαρμογές καθώς το βάρος ενός τεχνητού κήπου δεν υπερβαίνει τα 40 κιλά ανά τετραγωνικό. Tα υλικά που χρησιμοποιούνται έχουν χρόνο ζωής μεγαλύτερο των 10 ετών, το συνολικό τους ύψος είναι περίπου 15 εκατοστά και οι ποικιλίες των φυτών είναι έτσι επιλεγμένες ώστε να μην έχουν μεγάλες ανάγκες νερού, με αποτέλεσμα το κόστος συντήρησης να διατηρείται σε χαμηλά επίπεδα.
Μείωση της απορροής των υδάτων.
Ανάλογα με την κατασκευή της "πράσινης στέγης", η απορροή του νερού μπορεί να μειωθεί έως και 90%. Οι πράσινες στέγες απορροφούν σημαντική ποσότητα βροχής, με αποτέλεσμα ο όγκος των ομβρίων που καταλήγει στο αποχετευτικό σύστημα να έχει περιορισθεί από 10% σε 20%.

Περιβαλλοντικά οφέλη
 
Οι πράσινες στέγες βελτιώνουν την ποιότητα του εισπνεόμενου αέρα (παράγουν οξυγόνο, φιλτράρουν τη σκόνη), συμβάλλουν στην άμβλυνση του φαινομένου της αστικής νησίδας θερμότητας (το φαινόμενο της αύξησης της θερμοκρασίας στο κέντρο της πόλης σε σχέση με τα προάστια λόγω απουσίας πράσινου και υπερβολικής παρουσίας τσιμέντου και ασφάλτου), συμβάλλουν στην ορθολογική διαχείριση του νερού και παρέχουν χρήσιμο χώρο στην εκτοπισμένη από τις πόλεις άγρια ζωή.

Ενεργειακά-οικονομικά οφέλη εξοικονόμηση ενέργειας μέχρι 30%
 
Οι πράσινες στέγες προσφέρουν εξαιρετική θερμομόνωση, υγρομόνωση και ηχομόνωση. Σε ένα καλά μονωμένο κτίριο η χρήση του κλιματιστικού και του καλοριφέρ μειώνεται. Μια πράσινη στέγη προστατεύει επίσης την ταράτσα από εξωτερικούς φθοροποιούς παράγοντες και επιμηκύνει τη διάρκεια ζωής της. Το σημαντικότερο είναι το έργο αυτό είναι ανταποδοτικό γιατί γίνεται φοβερή εξοικονόμηση ενέργειας (πετρέλαιο το χειμώνα, air condition το καλοκαίρι).
Τους καλοκαιρινούς μήνες υπάρχει δροσιά και ευχάριστη ατμόσφαιρα.
Έτσι μέσα σε λίγα χρόνια υπάρχει απόσβεση της δαπάνης μας από την εξοικονόμηση ενέργειας, αλλά συμβάλουμε και στην γενικότερη οικονομία της χώρας μας.

Μείωση της ηχορύπανσης

Η "πράσινη στέγη" μπορεί να μειώσει την ένταση του ήχου που ανακλάται κατά 3 dB και ταυτόχρονα βελτιώνει την ηχομόνωση του κτιρίου κατά 8 dB.

Μείωση της σκόνης και του νέφους στην ατμόσφαιρα

Η φυλλική επιφάνεια των φυτών μιας "πράσινης στέγης" λειτουργεί σαν φίλτρο που συγκρατεί τα σωματίδια του αέρα.

Κοινωνικά οφέλη
 
Οι πράσινες στέγες, αξιοποιώντας αχρησιμοποίητους χώρους, παρέχουν μέρη για ψυχαγωγία, χαλάρωση ή/και κοινωνικοποίηση.

Βελτίωση μικροκλίματος αστικών περιοχών

Οι "πράσινες στέγες" δροσίζουν και αυξάνουν την υγρασία της ατμόσφαιρας δημιουργώντας ένα πιο ευχάριστο μικροκλίμα για την γύρω περιοχή.

Αισθητικά οφέλη

Οι πράσινες στέγες ομορφαίνουν κτίρια και γειτονιές.

Πιστεύουμε ότι σήμερα το θέμα "πράσινες στέγες" είναι αναγκαίο αλλά και ώριμο να εφαρμοσθεί στην Αθήνα. Είναι επίσης σημαντικός ο τρόπος με τον οποίο θα φτάσει στους πολίτες κατοίκους του Λεκανοπεδίου. Απαιτείται να αναδειχθεί με στόχο την εφαρμογή του και να γίνει μια συντονισμένη προσπάθεια που θα συνενώσει τις ενέργειες του κράτους, των ΜΜΕ, των συλλογικών φορέων και των ΜΚΟ, των ΟΤΑ με τελικό αποδέκτη τον πολίτη. Έχομε την δυνατότητα και μπορούμε να πρωτοστατήσουμε για την υλοποίηση του σχεδίου "πράσινες στέγες στην Αθήνα. Και αυτό πρέπει να γίνει τώρα! Το καλοκαίρι του 2008 θα είναι ιδιαίτερα δύσκολο για την Αττική.

Γιάννος Παπαϊωάννου
ΜΚΟ Ερυμανθος

��� ������� �� ������ ������.
������ ����� �� ������ ������ � �� ��������� ��� ecocrete.gr ���.