|
Το φράγμα Αποσελέμη: ένα έργο πολιτικής επιβολής σε βά |
|
|
|
Οικολογική Παρέμβαση Ηρακλείου -
Αποσελέμης, Λαγκάδα
|
|
Μανόλης Βουτυράκης
,
Πέμπτη, 04 Ιούνιος 2009
|
TO ΦΡΑΓΜΑ ΑΠΟΣΕΛΕΜΗ
Ένα έργο πολιτικής επιβολής, εις βάρος της Δημοκρατίας του περιβάλλοντος και της τοπικής κοινωνίας
1) ΤΟ ΧΡΟΝΙΚΟ:
Πολύς λόγος γίνεται τελευταία για τροποποίηση των έργων από την περιβαλλοντική και οικονομική επιβάρυνση του Φράγματος Αποσελέμη. Οι υπερασπιστές των τροποποιήσεων, που έχουν σχέση με την υπερδιαστασιολόγηση και υπερκοστολόγηση, είναι κυρίως κυβερνητικοί παράγοντες, των οποίων το ενδιαφέρον εστιάζεται κυρίως στην εκταμίευση 71.000.000 ευρώ (επί πλέον των 150.000.00 ευρώ από κοινοτικούς πόρους). Η αιτία αυτής της δαπάνης που θα επιβαρύνει πλέον τους πολίτες αυτού του τόπου είναι η αόριστη επίκληση της ανάγκης εμπλουτισμού με νερό ενός έργου, με σοβαρές ισχυρές και μη ανατρέψιμες επιπτώσεις στο περιβάλλον την τοπική κοινωνία και την οικονομία. Η επιστημονική και τοπική κοινότητα, σύσσωμη μπορώ να πω, εναντιώνεται σΆ ένα έργο τέτοιας έκτασης του οποίου και η ίδια η σκοπιμότητα αμφισβητείται, διότι για την υδροδότηση των πόλεων Ηρακλείου και Αγίου Νικολάου, υπάρχουν και άλλες εναλλακτικές λύσεις, πολύ πιο ήπιες και φιλικές στο περιβάλλον, λόγω της εξέλιξης της τεχνολογίας στο τομέα αυτό (π.χ. αφαλάτωση του Αλμυρού, κατασκευή περισσότερων και μικρότερων φραγμάτων κ.λπ.)
Τη νέα υπέρβαση αυτή του έργου ανακοίνωσε στις 28 Μαΐου 2009, με δηλώσεις του στον τοπικό τύπο, ο υφυπουργός οικονομίας κ. Μπούρας, χωρίς να μπορέσει να εξηγήσει που θα βρεθεί το επί πλέον νερό. Συγκεκριμένα δήλωσε, ότι απαιτούνται «άλλα 71 εκατομμύρια ευρώ για να γεμίσει με νερό το φράγμα». «Οι υπολογισμοί δείχνουν ότι θα χρειασθεί εμπλουτισμός, να το πω αύξηση της ποσότητας του νερού για να γεμίσει», «κατά 60% έχει αυξηθεί το κόστος δημιουργίας του φράγματος Αποσελέμη ποσό που θα καλυφθεί από εθνικούς πόρους».
Οι δηλώσεις αυτές έρχονται να επιβεβαιώσουν τις από το 1994 διατυπώσεις - αντιδράσεις των επιστημονικών φορέων για την ποσότητα του νερού που μπορεί να εισρεύσει και νΆ αποθηκευθεί στον ταμιευτήρα του φράγματος, μεταξύ των οποίων (φορέων), το Πολυτεχνείο Πατρών, το Πολυτεχνείο Κρήτης, το Ε.Μ.Π, η Οικολογική Περέμβαση Ηρακλείου και οι περιβαλλοντικές οργανώσεις του Δικτύου "Οικοκρήτη".
Το οικονομικό κόστος του έργου το 1994 ανερχόταν σύμφωνα με την Μ.Π.Ε (η οποία συντάχθηκε από τους: Σ. Παπαγρηγορίου, Ι. Νιαδά, Ν. Καραβά, Ι. Μπεκιάρη, Κ. Παπανικολάου, Β. Halliman, Λ. Λαζαρίδη, Π. Παυλάκη, Αικ. Μαργαρίτη, Β. Παπαλεξόπουλο, Π. Λαζαρίδου, Αικ. Παυλάκη. Χρ. Δαμβέργη, Απ. Μίζα και Γ. Μπούκλη) στο ποσό των 150.000.000 ευρώ
Το περιβαλλοντικό κόστος είναι ανυπολόγιστο καθώς όπως προκύπτει από τις περιβαλλοντικές μελέτες σε συνδυασμό με τα συνοδευτικά έργα, αναφέρεται σΆ ένα πολυσύνθετο έργο, με μη ανατρέψιμες περιβαλλοντικές επιπτώσεις σε ποσοστό 80% (όπως ανέφερε ίδια η Μ.Π.Ε), που σε συνδυασμό με τα συνοδευτικά έργα, αντίκειται στις αρχές της πρόληψης, της σφαιρικότητας, της αειφορίας, ενώ μεγάλες εκτάσεις του έργου υπάγονται σε προστατευόμενες περιοχές Νatura 2000.
2) ΤΑ ΚΥΡΙΑ ΕΡΓΑ ΤΟΥ ΦΡΑΓΜΑΤΟΣ (Σύμφωνα με την μελέτη του 1994):
Σύμφωνα με την Μ.Π.Ε που κατατέθηκε στο Γραφείο Περιβάλλοντος και Νομαρχιακό Συμβούλιο Ηρακλείου για γνωμοδότηση προς το Υ.ΠΕ.ΧΩ.ΔΕ. και ενημέρωση των πολιτών και την υποβολή συμπληρωματικών μελετών, το έργο περιελάμβανε τα παρακάτω κύρια έργα:
α) Έργα προσαγωγής των νερών του Οροπεδίου Λασιθίου στον, β) το φράγμα και τον ταμιευτήρα στην περιοχή της Λαγκάδας, γ) τον αγωγό μεταφοράς νερού από το φράγμα μέχρι την εγκατάσταση καθαρισμού νερού, δ) την εγκατάσταση καθαρισμού και διύλιση του νερού, ε) τον κύριο αγωγό μεταφοράς νερού από την εγκατάσταση καθαρισμού στο Ηράκλειο, στ) τον κύριο αγωγό μεταφοράς νερού από την εγκατάσταση καθαρισμού μέχρι τον άγιο Νικόλαο.
Η θέση του φράγματος προβλέπεται στον χείμαρρο Αποσελέμη 1,2 Km ανάντη του χωριού Ποταμιές, ενώ η απόσταση από την πόλη του Ηρακλείου υπολογίστηκε στα 26 Km.
Τα έργα ασφάλειας του φράγματος περιλαμβάνουν ελεύθερο υπερχειλιστή με κεκλιμένη διώρυγα η οποία καταλήγει σε έργο εκτόξευσης (Flip bucker). Το έργο υδροληψίας περιλαμβάνει επισκέψιμο πύργο (dry tower) με υδροληψίες σε διάφορες στάθμες ανά 6m. Οι βασικές διαστάσεις των έργων του φράγματος είναι:
α) Ονομαστικό ύψος φράγματος 56 m, β) Μήκος στέψης φράγματος 630 m, γ) Όγκος φράγματος 3.150. 000 m3, γ) Πλάτος στέψης φράγματος 8m, δ) Εμβαδόν (καθρέπτης λίμνης) 1925 στρ.
Στα έργα του φράγματος συμπεριελήφθει και συμπληρωματική μελέτη για την κατασκευή παράκαμψης μήκους 6,2 Km της επαρχιακής οδού Χερσόνησος – Ποταμιές – Αβδού – Οροπέδιο Λασιθίου.
3) ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ:
Για να μπορέσει κανείς νΆ αξιολογήσει τις επιπτώσεις στο φυσικό, κοινωνικό, πολιτιστικό και δομημένο περιβάλλον της ευρύτερης περιοχής από την κατασκευή και λειτουργία ενός μεγάλου και σύνθετου έργου, και να βγάλει συμπεράσματα για την ένταση, την έκταση και την αναστρεψιμότητα ή μη αυτών, πρέπει σύμφωνα με τις αρχές της πρόληψης και της σφαιρικότητας, να καλύψει συνολικά τις επιπτώσεις από όλο το έργο και όχι από τα επί μέρους έργα.
Προσωπικά, μετά από έρευνα των Μ.Π.Ε και αυτοψία που πραγματοποιήσαμε μαζί με μέλη της Οικολογικής Παρέμβασης Ηρακλείου και τον τότε αντιδήμαρχο κ. Σπύρο Δανέλλη και νυν υποψήφιο ευρωβουλευτή, διατύπωσα την αντίθεσή μου (με τρία δημοσιεύματα στην εφημερίδα «Πατρίς»), η οποία συνίσταται κυρίως στα εξής σημεία:
• Οι επιπτώσεις στο περιβάλλον ήταν περίπου 70% από ισχυρά αρνητικές μέχρι μη ανατρέψιμες.
• Στην Μ.Π.Ε δεν λήφθηκαν υπόψη, οι αρχές της σφαιρικότητας, της πρόληψης και των εναλλακτικών λύσεων.
• Με τα σημερινά δεδομένα είναι αδύνατο το φράγμα να συγκεντρώνει 30.000.000 m3 γεγονός που ενισχύθηκε και από τις μελέτες του ΓΕΩΤΕ και των Γεωλόγων, που αναφέρουν σε υπόμνημά τους, ότι η μεγίστη αποθήκευση νερού δεν μπορεί να υπερβαίνει τα 9.000.000 m3
• H κατασκευή του έργου σε περιοχές Natura 2000, για τις οποίες ο τότε αρμόδιος επίτροπος κ Μπαρνιέ ζήτησε συμπληρωματική μελέτη για χλωρίδα και την πανίδα της περιοχής.
• Υπάρχει σοβαρό πρόβλημα ασφάλειας για τον οικισμό των Ποταμιών. Σε περίπτωση θραύσης του φράγματος το κύμα θα προκαλέσει επικίνδυνες κατακλύσεις στον οικισμό.
• Δεν αναφέρονται βασικές επιπτώσεις στην Μ.Π.Ε (1994) που αφορούν:
Α) Αλλαγή της μορφολογίας σε περιοχή «ιδιαίτερου φυσικού κάλλους», όπως οι περιοχές Καθαρό, Σελένα, Κράσι, Σελάκανο.
Β) Περιοχές του καταλόγου Corinne- Biotopes, όπως, η εκβολή Αποσελέμη – Κάτω Γούβες, Φαράγγι Αγριάνες – Αποσελέμη, Περιοχή μεταξύ Ασκών –Σφεντυλίου.
4) ΤO ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ:
Η αξιολόγηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων, έγινε μετά από επιστημονική έρευνα, σύμφωνα με το Ν.1650/86: ¶ρθρο 3 (Κατηγορίες έργων και δραστηριοτήτων), άρθρο 4 (Έγκριση περιβαλλοντικών όρων), άρθρο 5 (Περιεχόμενο και δημοσιότητα των μελετών περιβαλλοντικών επιπτώσεων) και την Κ.Υ.Α 69269/5387/1990, άρθρο 8 (Προέγκριση χωροθέτησης), 9 (Διαδικασία έγκρισης περιβαλλοντικών όρων 10 (Έγκριση περιβαλλοντικών όρων), 15 (Συμπλήρωση του ερωτηματολίου πίνακας Ι.Ι.Ι).
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ:
Μετά από την παραπάνω αξιολόγηση της κύριας και συμπληρωματικής μελέτης, και τα προβλήματα που προκύπτουν, πιστεύω ότι, σχεδιάζουν παράλληλα, με τα κύρια έργα και άλλα τεχνικά έργα για τα οποία δεν έχουν υποβληθεί συμπληρωματικές μελέτες περιβαλλοντικών επιπτώσεων, αλλά το βασικότερο δεν ενημερωθεί η Τοπική Αυτοδιοίκηση, ούτε έχει εκφράσει γνώμη, ούτε έχει συγκαλέσει το Νομαρχιακό Συμβούλιο για γνωμοδότηση.
Η εταιρεία οφείλει να επικαιροποιήσει τη Μ.Π.Ε, να υποβληθεί στο Ν.Σ., και να ενημερώσει την τοπική κοινωνία για τις μετατροπές.
Σε διαφορετική περίπτωση, τίθεται ένα πιο σοβαρό πρόβλημα, αυτό της καταστροφής του περιβάλλοντος, στο όνομα μόνο του κέρδους, και της κακοποίησης της Δημοκρατίας στο όνομα μιας στρεβλής ανάπτυξης
ΜΑΝΟΛΗΣ ΒΟΥΤΥΡΑΚΗΣ
ΦΥΣΙΚΟΣ ΠΕΡΙΒ/ΓΟΣ
ΠΡΟΕΔΡΟΣ Σ.Π.Α.Π.Ε.Κ.Ε.Ε.Κ
.
ecocrete.gr . |
|
Τελευτ. ενημέρωση ( Σάββατο, 06 Ιούνιος 2009 )
|
|
Cavo Sidero
