Το
ΟικοΚρήτη,
το Δίκτυο των Περιβαλλοντικών Οργανώσεων του νησιού μαζί με την
Οικολογική Παρέμβαση Ηρακλείου, ενημερώνουν την Υπουργό Περιβάλλοντος
και ζητούν να επικρατήσει επιτέλους
η κοινή λογική, να βρεθεί μια βιώσιμη λύση και να σταματήσει το έργο του φράγματος στον Αποσελέμη
μέχρι εδώ, πριν να ολοκληρωθεί η ανεπανόρθωτη ζημιά που επιφυλάσσεται
στο φυσικό περιβάλλον και στους υδροφορείς της ευρύτερης περιοχής
περιμετρικά του ορεινού όγκου της Δίκτης:
Ηράκλειο, 26 Νοεμβρίου 2009
Προς: την Υπουργό Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής κ. Κ. Μπιρμπίλη
Θέμα: Επείγουσα ενημέρωση σχετικά με την κατάσταση του έργου Φράγμα Αποσελέμη
κα. Υπουργέ,
Με την παρούσα επιθυμούμε να σας ενημερώσουμε για τις απόψεις των περιβαλλοντικών οργανώσεων της Κρήτης σχετικά με το θέμα του φράγματος στον Αποσελέμη, το οποίο αποτέλεσε πρόσφατα και αντικείμενο σύσκεψής σας με τους υφυπουργούς κκ. Μαγκριώτη και Αρναουτάκη.
Το Παγκρήτιο Δίκτυο Περιβαλλοντικών Οργανώσεων ΟΙΚΟΚΡΗΤΗ και η Οικολογική Παρέμβαση Ηρακλείου είχαν εξαρχής εκφράσει την εμπεριστατωμένη και πλήρη αντίθεσή τους στην κατασκευή του φράγματος στον Αποσελέμη. Το έργο αυτό, εκτός από τις περιβαλλοντικές οργανώσεις, αμφισβητήθηκε επίσης από επιστήμονες των Πανεπιστημίων Πατρών, Αθηνών, και Κρήτης, του Μετσόβειου Πολυτεχνείου, του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου, του Παραρτήματος Κρήτης του Συλλόγου Ελλήνων Γεωλόγων, από τους κατοίκους και από το Δήμο της περιοχής.
Το Φράγμα στον Αποσελέμη αμφισβητήθηκε έντονα διότι:
• Έχει σκοπό να εκτρέπει, να δεσμεύει και να αποθηκεύει επιφανειακά μεγάλες ποσότητες νερών οι οποίες, αποδεδειγμένα από μελέτη ιχνηθέτησης του ΙΓΜΕ, εμπλουτίζουν υπόγειους υδροφορείς από τους οποίους υδρεύονται σήμερα πολλοί Δήμοι της ευρύτερης περιοχής, όπως Ηρακλείου, Αγ. Νικολάου, Χερσονήσου, Μαλλίων, Καστελίου, Θραψανού κ.ά., με γεωτρήσεις και πηγές περιμετρικά του ορεινού όγκου της Δίκτης. Μερικές από αυτές τις γεωτρήσεις έχουν ήδη προβλήματα υφαλμύρωσης και υποβάθμισης, κατάσταση που αναμένεται να επιδεινωθεί μετά την λειτουργία του έργου.
• Τα, αποκλειστικώς επιφανειακά, νερά που θα συγκεντρώνει θα είναι επιβαρυμένα με χημικά λιπάσματα και φυτοφάρμακα από το Οροπέδιο Λασιθίου το οποίο καλλιεργείται εντατικά. Το διυλιστήριο που συνοδεύει το έργο, όπως αναφέρεται και στη μελέτη του έργου, δεν θα είναι σε θέση να τα καθαρίζει ικανοποιητικά.
• Έχει σκοπό να μεταφέρει νερό από δύο διαφορετικές υδρογεωλογικές λεκάνες σε μια τρίτη, σε μεγάλες αποστάσεις πράγμα που αντιβαίνει προς την Οδηγία 2000/60 της Ε.Ε. για τη διαχείριση υδατικών πόρων.
• Είναι εμφανώς υπερδιαστασιολογημένο (χωρητικότητας 32 εκ. μ2 νερού) με μελέτη που βασίστηκε σε, αποδεδειγμένα, λανθασμένες εκτιμήσεις, χωρίς να αναθεωρηθεί ποτέ ο σχεδιασμός του.
• Η απολήψιμη ποσότητα νερού που θα έχει, όταν ολοκληρωθεί η κατασκευή του, υπολογίζεται σήμερα, από μη αμφισβητούμενες από κανέναν (ούτε από το πρώην ΥΠΕΧΩΔΕ) μελέτες και εκτιμήσεις, ότι θα είναι της τάξης των 10-11 εκατ. μ2. Η ποσότητα αυτή είναι περιορισμένης ωφέλειας καθώς τα δίκτυα ύδρευσης κάποιων Δήμων για τους οποίους προορίζεται το νερό έχουν υπερβολικά μεγάλες απώλειες. Το Ηράκλειο υπολογίζεται να παίρνει από το Φράγμα περίπου 5-6 εκ. μ2 νερού ενώ, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΔΕΥΑΗ έχει απώλειες περίπου 50% (!) δηλαδή 8-9 εκ. μ2 νερού ετησίως [1].
• Σχεδιάστηκε καταφανώς πρόχειρα, χωρίς να έχει προηγηθεί Ενιαίο Διαχειριστικό Σχέδιο Διαχείρισης των υδάτων του νησιού, χωρίς να έχει προηγηθεί η καταγραφή των υδρογεολογικών λεκανών, χωρίς να μπορεί ποτέ να ενταχθεί αρμονικά σε ένα μελλοντικό σχέδιο που να σέβεται την Οδηγία 2000/60 της Ε.Ε.
• Έχει υπερβολικό περιβαλλοντικό κόστος [2], σε σχέση με την ούτως ή άλλως αμφισβητούμενη ωφέλειά του, και δυστυχώς ήδη μη αναστρέψιμες επιπτώσεις στο φυσικό περιβάλλον, στην βιοποικιλότητα, στους φυσικούς πόρους του νερού και του εδάφους, στον κοινωνικό ιστό, στην οικονομία και στην αρχαιολογία της ενδοχώρας.
• Έχει υπερβολικό οικονομικό κόστος [3] συγκριτικά με την ούτως ή άλλως αμφισβητούμενη ωφέλειά του, ενώ με μικρότερα έργα που έχουν προταθεί θα μπορούσαν να εμπλουτιστούν οι υδροφορείς από τους οποίους υδρεύονται οι ίδιοι Δήμοι ή να αξιοποιηθούν άλλες πηγές νερού και να ικανοποιηθούν πολλοί από τους στόχους της εναρμόνισης με την Οδηγία 2000/60 της Ε.Ε.
Με δύο λόγια, το έργο αυτό στην πραγματικότητα -και κατά γενική ομολογία σήμερα- δεν αναμένεται να προσφέρει τίποτα αξιόλογο στην υδροδότηση της ευρύτερης περιοχής μεταξύ των πόλεων Ηρακλείου και Αγ. Νικολάου Κρήτης, ενώ αντίθετα θα δημιουργήσει πολλά προβλήματα με ανυπολόγιστο ακόμα κόστος.
Αυτή τη στιγμή το έργο βρίσκεται στη φάση κατασκευής του χωμάτινου φράγματος, έχει ήδη αποψιλωθεί από βλάστηση ο ταμιευτήρας, έχει κατασκευαστεί ο νέος δρόμος παράκαμψης του Φράγματος και έχει τοποθετηθεί μεγάλο μέρος των αγωγών του νερού από το φράγμα μέχρι το Ηράκλειο. Δεν έχουν ξεκινήσει τα έργα εκτροπής των πλημμυρικών νερών του Οροπεδίου Λασιθίου και εκτροπής τους μέσα από το ιστορικό φαράγγι της Αμπέλου (περιοχή Natura 2000) προς τον ταμιευτήρα, δεν έχουν διαμορφωθεί οι κοίτες των χειμάρρων της λεκάνης του Αποσελέμη, δεν έχει κατεδαφιστεί ακόμα το μεσαιωνικό χωριό Σφεντύλι, δεν έχει ξεκινήσει η κατασκευή του διυλιστηρίου, δεν έχει κατασκευαστεί ένα φράγμα προστασίας αρχαιολογικής περιοχής κ.ά.
Οι περιβαλλοντικές οργανώσεις της Κρήτης ζητούν σήμερα να επικρατήσει επιτέλους η κοινή λογική, να βρεθεί μια βιώσιμη λύση και να σταματήσει το έργο μέχρι εδώ, πριν να ολοκληρωθεί η ανεπανόρθωτη ζημιά που επιφυλάσσεται στο φυσικό περιβάλλον και στους υδροφορείς της ευρύτερης περιοχής περιμετρικά του ορεινού όγκου της Δίκτης. Να ξεκινήσει δημόσια διαβούλευση για να βρεθεί ο καλύτερος τρόπος να αξιοποιηθεί το ήδη κατασκευασμένο τμήμα του έργου με περιορισμό των διαστάσεων του φράγματος και του ταμιευτήρα με σκοπό την αποκατάσταση της ζημιάς που έχει γίνει στην περιοχή.
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:
1] Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΔΕΥΑΗ για το 2008 τα οποία δεν έχουμε καταφέρει να έχουμε στη διάθεσή μας αλλά μπορείτε να τα ζητήσετε από την Υπηρεσία.
2] Πάνω από 50.000 δέντρα (κυρίως ελιές και πλατάνια) έχουν κοπεί, αναμένεται δυσμενής μεταβολή του μικροκλίματος της περιοχής, το μεγαλύτερο μέρος των κήπων και των πηγαδιών τριών χωριών έχει αποψιλωθεί, η κατασκευή παρακαμπτήριου δρόμου μέσα από πρινοδάση έγινε σε εξαιρετικά απότομα πρανή με διαρκείς κατολισθήσεις, προβλέπεται η διαμόρφωση της κοίτης των χειμάρρων της λεκάνης του Αποσελέμη με αποψίλωση της παρόχθιας βλάστησης, προβλέπεται κατασκευή αγωγών μέσα στο φαράγγι της Αμπέλου το οποίο ήταν ο αρχαίος δρόμος πρόσβασης στο οροπέδιο Λασιθίου και σήμερα είναι περιοχή Natura 2000, προβλέπεται υποβάθμιση της χλωρίδας και της πανίδας κατάντι του φράγματος και στις εκβολές του χειμάρρου κ.ά.
3] Υπολογίζεται ότι θα ξεπεράσει τα 200 εκ. ευρώ.
Πίνακας συνημμένων:
1. Περιλήψεις εισηγήσεων της ημερίδας της 12.1.2005 σχετικά με το φράγμα Αποσελέμη.
2. Ανακοίνωση του Παραρτήματος Κρήτης του Συλλόγου Ελλήνων Γεωλόγων, 2.2.2001
3. Εκτίμηση του οργανισμού Ανάπτυξης Ανατολικής Κρήτης για το Φράγμα στον Αποσελέμη
4. Επιστολή της Οικολογικής Παρέμβασης Ηρακλείου της 30.11.2004 προς κυβέρνηση, υπουργούς, βουλευτές, Ν.Α. Ηρακλείου και Δήμους με θέμα το φράγμα στον Αποσελέμη
5. Δελτίο τύπου με σύνοψη των θέσεων της Οικολογικής Παρέμβασης Ηρακλείου για το φράγμα στον Αποσελέμη, 16.11.2004
6. Απάντηση της Οικολογικής Παρέμβασης Ηρακλείου σε δημοσίευμα του κ Α. Κατσώνη (ΥΠΕΧΩΔΕ) στην Ελευθεροτυπία, 20.7.2005
7. Ανακοίνωση της Οικολογικής Παρέμβασης Ηρακλείου για το φράγμα στον Αποσελέμη, 4.8.2005
8. Δελτίο τύπου της Οικολογικής Παρέμβασης Ηρακλείου για το φράγμα στον Αποσελέμη, 25.3.2008
9. Αναφορά της Οικολογικής Παρέμβασης Ηρακλείου για τις παραβιάσεις των όρων του έργου στις εκβολές του Αποσελέμη, 17.3.2009
10. Απόσπασμα από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Δράσης 2008-2010 του Δήμου Ηρακλείου με στοιχεία απωλειών του δικτύου ύδρευσης και εκτίμηση του ρόλου του φράγματος Αποσελέμη.
Για το Παγκρήτιο Δίκτυο Περιβαλλοντικών Οργανώσεων ΟΙΚΟΚΡΗΤΗ, Αριστείδης Παπαδάκης, Συντονιστής της Γραμματείας
Για την Οικολογική Παρέμβαση Ηρακλείου, Δρ. Μιχαήλ Προμπονάς, Πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου
Παγκρήτιο Δίκτυο Περιβαλλοντικών Οργανώσεων "ΟικοΚρήτη"
Οικολογική Πρωτοβουλία Χανίων, Περιβαλλοντικός Σύλλογος Ρεθύμνου, Πολιτιστική Εταιρεία Πανόρμου «Επιμενίδης», Οικολογική Ομάδα Ψηλορείτη, Περιβαλλοντικός Σύλλογος "Φίλοι του Δάσους της Κέρης", Κίνηση Πολιτών Μεσαράς για το Περιβάλλον, Σύλλογος Προώθησης ΑΠΕ και Επίλυσης Ενεργειακού Κρήτης, Οικολογική Παρέμβαση Ηρακλείου, Σύνδεσμος Γουρνών «Ανάπτυξη και Περιβάλλον», Οικολογικός Περιβαλλοντικός Σύλλογος Μαλλίων «ο Ποταμός», Περιβαλλοντικός Σύλλογος Βιάννου, Οικολογική Ομάδα Ιεράπετρας, Οικολογική Πρωτοβουλία Ορεινού Δήμου Μακρύ Γιαλού, Προοδευτικός Σύλλογος Μυρσίνης, Οικολογική Ομάδα Σητείας, Περιβαλλοντικός Σύλλογος Δήμου Ιτάνου. Ιστότοπος: www.ecocrete.gr, Εφημερίδα "Φουρόγατος".
Λοχ. Μαρινέλη 15 Ηράκλειο, τηλ: 2810 285715, diktyo@ecocrete.gr, www.ecocrete.gr
.
ecocrete.gr . |
ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΕΣ ΟΜΑΔΕΣ 
Cavo Sidero
