Ερώτηση για το έργο του φράγματος στον Αποσελέμη κατέθεσε ο ευρωβουλευτής των Οικολόγων Πράσινων Μιχάλης Τρεμόπουλος. Στην ερώτηση επισημαίνεται ότι το έργο έχει σημαντικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις και αμφισβητούμενη ωφέλεια με υπερβολικό οικονομικό κόστος, ενώ δεν είναι σύμφωνο με την Ευρωπαϊκή Οδηγία για τα Νερά, καθώς προβλέπει μεταφορά μεγάλων ποσοτήτων νερού σε διαφορετική υδρογεωλογική λεκάνη ενώ δεν έχουν γίνει ακόμα ούτε η καταγραφή των υδρογεωλογικών λεκανών ούτε διαχειριστικά σχέδια
Συγκεκριμένα σχεδιάζεται να διοχετευθούν στο φράγμα μεγάλες ποσότητες νερών του Οροπεδίου Λασιθίου που σήμερα εμπλουτίζουν τους υδροφορείς περιμετρικά του ορεινού όγκου της Δίκτης. Από αυτούς τους υδροφορείς υδρεύεται και η πόλη του Ηρακλείου της οποίας το πεπαλαιωμένο δίκτυο ύδρευσης έχει απώλειες κατά πολύ μεγαλύτερες από την αναμενόμενη απόληψη νερού από το έργο.
Στην ερώτηση γίνεται επίσης αναφορά στην επικινδυνότητα του έργου, καθώς ο οικισμός Ποταμιές βρίσκεται ακριβώς κατάντη του φράγματος και κάτω από το επίπεδο στάθμης του.
«Σήμερα έχουμε ακόμα την ευκαιρία να αναθεωρήσουμε τον αρχικό σχεδιασμό του έργου», δήλωσε ο Μιχάλης Τρεμόπουλος. «Είναι σημαντικό να μη γίνει το συμπληρωματικό έργο της εκτροπής των πλημμυρικών νερών του Οροπεδίου Λασιθίου διότι, αποδεδειγμένα, θα προκληθεί ζημιά στους υπόγειους υδροφορείς. Παράλληλα θα πρέπει να αναζητηθεί λύση αποκατάστασης της σοβαρής περιβαλλοντικής, οικονομικής και κοινωνικής ζημιάς που έχει γίνει εξ αιτίας του έργου στην περιοχή της Λαγκάδας.
Έχοντας να αντιμετωπίσουμε τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής, είναι επιτακτική ανάγκη να σταματήσει γενικότερα η εγκληματική διαχείριση του νερού με μεγάλα φράγματα και εκτροπές ποταμών. Πριν από οτιδήποτε άλλο χρειάζεται να γίνει η καταγραφή των υδρογεωλογικών λεκανών, να γίνουν διαχειριστικά σχέδια, να εφαρμοστούν οι πολιτικές εξοικονόμησης νερού, να εξυγιανθούν οι υδροφορείς και να αντιμετωπιστούν άμεσα οι τεράστιες διαρροές των δικτύων ύδρευσης των πόλεων».
Ακολουθεί το κείμενο της ερώτησης:
Θέμα: Ύδρευση των πόλεων του Ηρακλείου και του Αγίου Νικολάου από το φράγμα Αποσελέμη
Το εν λόγω έργο στην Κρήτη, χρηματοδοτείται από το Ταμείο Συνοχής (1) ως έργο διαχείρισης υδάτινων πόρων, δηλαδή τυπικά ως περιβαλλοντικό έργο. Το έργο περιλαμβάνει και μεταφορά μεγάλων ποσοτήτων νερού σε διαφορετική υδρογεωλογική λεκάνη (με διέλευση μάλιστα αγωγών από προστατευόμενη περιοχή Natura 2000). Συγκεκριμένα θα διοχετευθούν για την ύδρευση του Ηρακλείου μεγάλες ποσότητες νερών του Οροπεδίου Λασιθίου που σήμερα εμπλουτίζουν τους υδροφορείς περιμετρικά του ορεινού όγκου της Δίκτης (2).
Μελέτες και αναφορές (3-9) δείχνουν σημαντικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις και αμφισβητούμενη ωφέλεια με υπερβολικό μάλιστα οικονομικό κόστος. Χαρακτηριστικά, το πεπαλαιωμένο δίκτυο ύδρευσης του Ηρακλείου έχει σήμερα απώλειες (10) κατά πολύ μεγαλύτερες από την αναμενόμενη απόληψη νερού από το έργο. Απουσιάζουν επίσης επαρκείς απαντήσεις για την επικινδυνότητα, καθώς ο κατάντη του φράγματος οικισμός Ποταμιές βρίσκεται πολύ κοντά στον ταμιευτήρα και κάτω από το επίπεδο στάθμης του.
Ερωτάται η Επιτροπή:
1. Εάν έχει γίνει καταγραφή υδρογεωλογικών λεκανών στην περιοχή και εάν έχουν εκπονηθεί Διαχειριστικά Σχέδιά τους σύμφωνα με την Οδηγία 2000/60.
2. Εάν το έργο είναι σύμφωνο με την Οδηγία 2000/60 και ειδικότερα στο ¶ρθρο 1 παρ. α,β, ¶ρθρο 4, παρ. 1.β, παρ. 5.α,β,γ,δ και παρ. 7.α,β,γ,δ.
3. Εάν η Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων εξετάζει εναλλακτικές λύσεις κάλυψης των αναγκών ύδρευσης των πόλεων Ηρακλείου και Αγ. Νικολάου.
4. Σε τι βαθμό έχουν προχωρήσει οι μελέτες και τα έργα για τον περιορισμό των διαρροών του δικτύου ύδρευσης της πόλης του Ηρακλείου και εάν τα σχετικά αποτελέσματα αυτά έχουν ληφθεί υπόψη στον τελικό σχεδιασμό του έργου.
5. Εάν δίνονται ικανοποιητικές απαντήσεις, τόσο από την Μ.Π.Ε. όσο και από την μελέτη σεισμικής επάρκειας του φράγματος, για την αντιμετώπιση των συνεπειών και κινδύνων σε περίπτωση θραύσης του φράγματος.
Σημειώσεις:
(1) EU-CCI:2000-GR-16-C-PE-006, 27/12/02
(2) «Πείραμα ιχνηθέτησης στη καταβόθρα ΧΩΝΟΣ του Οροπεδίου Λασηθίου, ΙΓΜΕ, Μάιος 2003.
(3) Ερευνητικό πρόγραμμα "Συνολική αξιολόγηση σεναρίων ανάπτυξης υδατικών πόρων λεκάνης απορροής Αποσελέμη Κρήτης. Εργαστήριο Εγγειοβελτιωτικών Έργων και Διαχείρισης Υδατικών Πόρων, Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, Αθήνα 2002.
(4) Ερευνητικό πρόγραμμα "Συνολική αξιολόγηση σεναρίων ανάπτυξης υδατικών πόρων λεκάνης απορροής Αποσελέμη Κρήτης. Εργαστήριο Εγγειοβελτιωτικών Έργων και Διαχείρισης Υδατικών Πόρων, Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, Συμπληρωματικό σημείωμα, Αθήνα, Φεβρουάριος 2005.
(5) "Θραύση Χωμάτινου Φράγματος", Κ. Β. Μπέλλος, Αναπλ. Καθηγητής Δ.Π.Θ.
(6) Συμπεράσματα Ημερίδας για το φράγμα στον Αποσελέμη, περίληψη εισηγήσεων. Διοργάνωση: Οικολογική Παρέμβαση Ηρακλείου, Ηράκλειο 12.1.2005.
(7) «Οι επιπτώσεις από τη κατασκευή του φράγματος Αποσελέμη στο υδρογεωλογικό καθεστώς της περιοχής και κατά συνέπεια και στην ύδρευση των δήμων παράλιων και μεσόγειων του συγκροτήματος "Δίκτη"». Γ. Καλλέργης, καθ. Εφαρμοσμένης Γεωλογίας και Υδρογεωλογίας, Πανεπιστήμιο Πατρών, 12.12.2005.
(8) «Εκτίμηση για το φράγμα Αποσελέμη», Οργανισμός Ανάπτυξης Ανατολικής Κρήτης, Ηράκλειο 2003.
(9) «Επισημάνσεις για την υδρολογική - υδρογεωλογική ισορροπία στην ευρύτερη περιοχή και τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις από την κατασκευή του φράγματος Αποσελέμη», Σύλλογος Ελλήνων Γεωλόγων, Παράρτημα Κρήτης, Ηράκλειο 02-02-2001
(10) Δήμος Ηρακλείου Κρήτης, Επιχειρησιακό Πρόγραμμα 2008-2010, 1.4.8 Τεχνικές Υποδομές, Δίκτυο Ύδρευσης, όπου περιγράφονται οι απώλειες του δικτύου ύδρευσης και η απολήψιμη ποσότητα νερού για την ύδρευση των πόλων από το Ηράκλειο έως και τον ¶γιο Νικόλαο από το φράγμα στον Αποσελέμη.
Το πλήρες κείμενο των δηλώσεων του ευρωβουλευτή Μιχάλη Τρεμόπουλου:
«Το έργο του φράγματος στον Αποσελέμη αμφισβητήθηκε έντονα από την επιστημονική κοινότητα, τους κατοίκους και τον Δήμο της περιοχής και από τις περιβαλλοντικές οργανώσεις λόγω των πολλών επιπτώσεων που έχει στο φυσικό περιβάλλον και στη κατάσταση των υπόγειων υδροφορέων και λόγω της επικινδυνότητας για το χωριό των Ποταμιών που βρίσκεται αμέσως κατάντη του φράγματος.
Το έργο αυτό, που καταχρηστικά χρηματοδοτήθηκε από το Ταμείο Συνοχής, βασίστηκε σε μελέτες με σοβαρά προβλήματα αξιοπιστίας τα οποία δεν αντιμετωπίστηκαν ποτέ. Η αποψίλωση χιλιάδων στρεμμάτων εύφορης αγροτικής γης, η καταστροφή σπάνιων δασικών τοπίων, η καταστροφή ενός μεσαιωνικού χωριού, η διάλυση του κοινωνικού ιστού τεσσάρων χωριών, η καταστροφή ενός ιστορικού φαραγγιού, η εκτροπή των νερών από την φυσική τους πορεία και, τέλος, το υψηλό οικονομικό κόστος του δεν μπορούν να δικαιολογηθούν από την πολύ μικρή απολήψιμη ποσότητα νερού ύδρευσης που θα παρέχει.
Το σύνθετο αυτό έργο καταγγέλθηκε ως άστοχο καθώς δεν πρόκειται να λύσει το πρόβλημα ύδρευσης για το οποίο προορίζεται και ως σπάταλο αφού με πολύ μικρότερο κόστος θα μπορούσε να αντιμετωπιστούν οι δραματικές απώλειες νερού από το δίκτυο ύδρευσης του Ηρακλείου. Εκτός αυτού θα μπορούσαν να γίνουν μικρά, οικονομικά έργα εμπλουτισμού των υδροφορέων από τους οποίους υδροδοτούνται ήδη το Ηράκλειο και οι υπόλοιποι δήμοι μέχρι και τον ¶γιο Νικόλαο, όπως ορίζει η Ευρωπαϊκή Οδηγία 2000/60. Την Οδηγία αυτή το έργο παραβιάζει κατάφορα με την εκτροπή νερών από μια υδρογεωλογική λεκάνη σε μια άλλη και καθώς δεν βασίζεται σε καταγραφή υδρογεωλογικών λεκανών και σε διαχειριστικά σχέδια αφού τίποτα από αυτά δεν έχει γίνει ακόμα.
Σήμερα που το έργο βρίσκεται στη φάση ολοκλήρωσης του φράγματος, του ταμιευτήρα και μέρους των αγωγών, έχουμε ακόμα την ευκαιρία να αναθεωρήσουμε τον αρχικό σχεδιασμό ώστε να μην γίνει το συμπληρωματικό έργο της εκτροπής των πλημμυρικών νερών του Οροπεδίου Λασιθίου διότι, αποδεδειγμένα, θα προκληθεί ζημιά στους υπόγειους υδροφορείς. Παράλληλα θα πρέπει να αναζητηθεί λύση αποκατάστασης της σοβαρής περιβαλλοντικής, οικονομικής και κοινωνικής ζημιάς που έχει γίνει εξ αιτίας του έργου στην περιοχή της Λαγκάδας.
Έχοντας να αντιμετωπίσουμε και τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής, είναι επιτακτική ανάγκη να σταματήσει γενικότερα η εγκληματική διαχείριση του νερού με μεγάλα φράγματα και εκτροπές ποταμών. Πριν από οτιδήποτε άλλο χρειάζεται να γίνει η καταγραφή των υδρογεωλογικών λεκανών, να γίνουν διαχειριστικά σχέδια, να εφαρμοστούν οι πολιτικές εξοικονόμησης νερού, να εξυγιανθούν οι υδροφορείς και να αντιμετωπιστούν άμεσα οι τεράστιες διαρροές των δικτύων ύδρευσης των πόλεων».
ΟΙΚΟΛΟΓΟΙ ΠΡΑΣΙΝΟΙ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ
Γ. Παπανδρέου 1 & Εθνικής Αντιστάσεως, Ηράκλειο
Τηλ 2810-320883, fax 2810-326883
eg-her@otenet.gr, ecogreenscrete@gmail.com
http://ecogreens-crete.blogspot.com
.
ecocrete.gr . |
Cavo Sidero
