¶ρθρο της Ελευθεροτυπίας για τον νόμο 3170/2003 για τα αδέσποτα ζώα και η άποψη της ομάδας του tetrapodologein.gr

ΕΝΑΣ ΕΧΘΡΟΖΩΙΚΟΣ ΝΟΜΟΣ

Για πολλά χρόνια η κατάσταση ήταν ανεξέλεγκτη. Χιλιάδες τετράποδα ζούσαν στο δρόμο, επειδή κάποιοι αυτοαποκαλούμενοι φιλόζωοι τα εγκατέλειψαν.

Η ανάγκη για βοήθεια ήταν επιβεβλημένη. Ζωοφιλικά σωματεία ξεκίνησαν έναν αγώνα δρόμου για να σώσουν όσα αδέσποτα μπορούσαν. Ουσιαστικά πήραν την κατάσταση στα χέρια τους, αντικαθιστώντας την πολιτεία και εφαρμόζοντας μια μορφή εθελοντισμού. Στείρωσαν κάποια, βρήκαν σπίτια σε άλλα τετράποδα, τους έδωσαν αγάπη, φώναξαν για τα δικαιώματά τους. Το ίδιο έπραξαν μεμονωμένα και άλλοι φιλόζωοι. Σιγά σιγά η κατάσταση άρχισε να βελτιώνεται.

Μέχρι που το Υπουργείο Γεωργίας αναγκάστηκε, λόγω Ολυμπιακών Αγώνων και Ευρωπαϊκής Ενωσης, να ασχοληθεί με τη δημιουργία νόμου για την προστασία των ζώων. Σύμβουλοι και αρμόδιοι υπάλληλοι έσπευσαν (σωστά κατά μία έννοια) να συζητήσουν με ζωόφιλους.

Το σφάλμα τους ήταν ότι συζήτησαν με δυο - τρία άτομα, τα οποία με κανέναν τρόπο δεν εκπροσωπούν το σύνολο των ζωοφιλικών σωματείων αλλά μόνο επτά εξ αυτών.

Μεγάλο μερίδιο ευθύνης γι' αυτό έχουν βέβαια και όλες οι φιλοζωικές οργανώσεις, τα μέλη των οποίων δεν φρόντισαν έγκαιρα να δημιουργήσουν μια πραγματική Συνομοσπονδία, με εκλεγμένο προεδρείο, για να εκπροσωπούνται σε κρίσιμα ζητήματα.

Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να φτάσουμε στο σημείο 2 - 3 κυρίες να συνομιλούν απευθείας και αυθαιρέτως με το Υπουργείο, ακόμη και για την ...εφαρμογή του νόμου.

...και η εφαρμογή του νόμου

Τα κενά που εμφανίζει ο συγκεκριμένος νόμος ουσιαστικά δίνουν τη δυνατότητα στον καθένα να τον αντιλαμβάνεται όπως θέλει, με αποτέλεσμα να δυσκολεύονται τελικά οι άνθρωποι που εθελοντικά και ανιδιοτελώς θέλουν να προσφέρουν τη βοήθειά τους στα ζώα.

Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα του Δήμου Θήβας, όπου οι αρμόδιοι αποφάσισαν να «αφήσουν στο φυσικό τους περιβάλλον» 24 σκυλιά, τα οποία τα τελευταία τρία χρόνια ζουν σε κυνοκομείο, και μάλιστα με τις ευλογίες ενός - δύο ιδιωτών που τους προτρέπουν να εφαρμόσουν το νόμο αδιαφορώντας για το γεγονός ότι είναι πλέον οικόσιτα και αδυνατούν να επιβιώσουν στο δρόμο (η σχετική αλληλογραφία είναι στη διάθεση της «Ε»).

Την ίδια στιγμή, οι ίδιοι άνθρωποι, οι οποίοι σε καμία περίπτωση δεν εκπροσωπούν το σύνολο των ζωοφιλικών σωματείων αλλά μικρή μερίδα αυτών (επτά πάνω - κάτω), κι ας έχουν την επωνυμία «Συνομοσπονδία», ανυπόμονοι όντας, αρνούνται - άγνωστο γιατί - να γίνει μια εξαίρεση και να διαμείνουν τα ζώα στο κυνοκομείο μέχρι να υιοθετηθούν.

Φυσικά δεν γίνεται καν λόγος για την αποστολή των συγκεκριμένων τετράποδων στο εξωτερικό, παρά το γεγονός ότι τουλάχιστον δύο από αυτά έχουν ζητηθεί προς υιοθεσία από Ελβετούς, καθώς εκείνοι θεωρούν ότι θα γίνουν «γούνες και πειράματα».

Για να πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή: Ο 3170/2003 ξεκίνησε ανάποδα και αντί να ασχοληθεί με τα pet shops - ορισμένα από τα οποία εμπορεύονται προστατευόμενα είδη - και τους δήμους, αυτό που κατάφερε ήταν να δέσει τα χέρια όσων, όλα αυτά τα χρόνια, είχαν αναλάβει τις ευθύνες του κράτους.

Να παγώσει ο νόμος

Η πρόταση της «Ε» είναι συγκεκριμένη: Ο νόμος 3170/2003 έχει ατέλειες και κενά τα οποία μπορούν να χρησιμοποιηθούν κατά το δοκούν και να αποβούν τελικά μοιραία για τα τετράποδα, αδέσποτα και οικόσιτα.

Για αρχή λοιπόν, και μέχρι να γίνουν βασικές αλλαγές, ο νόμος πρέπει να παγώσει. Η πιστή εφαρμογή του θα είναι άλλωστε μονομερής δεδομένου ότι:

Α. Δεν έχουν δημιουργηθεί ακόμη κυνοκομεία και καταφύγια, όπως ορίζει ο καινούργιος νόμος, για να ξεκινήσει η περισυλλογή. Δεν έχουν καν συσταθεί επιτροπές αποτελούμενες από κτηνίατρο, υπεύθυνο του δήμου για το καταφύγιο και μέλος φιλοζωικού συλλόγου, βάσει της υπουργικής απόφασης 280299/03 άρθρο 7.

Β. Οι δήμοι δεν έχουν εκπαιδεύσει ανθρώπους για την περισυλλογή των τετράποδων· αυτό μαρτυρά άλλωστε ένα περιστατικό το οποίο καταγγέλθηκε στην «Ε» και εκτυλίχθηκε πριν από δυο μήνες έξω από το δημοτικό σχολείο στη συμβολή των οδών Μπούσγδου και Μουστοξύδη, πίσω από το Πεδίον του ¶ρεως. Υπάλληλοι του δήμου που κυνηγούσαν έναν σκύλο με ένα κοντάρι, τον ακινητοποίησαν με ηλεκτρισμό, τον έβαλαν σε ένα φορτηγάκι στο οποίο αναγραφόταν «Κοινωνική μέριμνα» και εξαφανίστηκαν. Από τότε τα ίχνη του αγνοούνται.

Γ. Στις διατάξεις περί υιοθεσίας, ο νόμος αναφέρει ότι για να αποσταλεί ένα τετράποδο στο εξωτερικό πρέπει πρώτα να έχει υιοθετηθεί. Είναι ποτέ δυνατόν; Ποιος θα πάρει ένα ζωάκι χωρίς να το δει έστω μια φορά; Στην πραγματικότητα, πρόκειται περί καλυμμένης απαγόρευσης.

Αν ενδιέφερε στην πραγματικότητα η προστασία των «εξαγόμενων ζώων» οι υπόλοιπες προϋποθέσεις που ορίζει ο νόμος (άρθρο 3, παρ. 2γ) - βιβλιάριο υγείας, το τσιπάκι, η στείρωση, το συμβόλαιο της υιοθεσίας όταν γίνει και η βεβαίωση του σωματείου που το αποστέλλει, η οποία θα αναφέρει επιπλέον ότι το ζώο δεν προορίζεται για πειράματα - φτάνουν και περισσεύουν.

Επικίνδυνος για τα ζώα

Πέρα από τις παραπάνω ασάφειες, ο νόμος είναι ανακριβής και επικίνδυνος για τα ζώα και σε άλλες περιπτώσεις.

Για παράδειγμα, χαρακτηρίζει μεταξύ άλλων «επικίνδυνο» το ζώο συντροφιάς που εκδηλώνει απρόκλητα έντονη επιθετική συμπεριφορά προς τον άνθρωπο και τα άλλα ζώα. Ο οποιοσδήποτε δηλαδή, μπορεί να θανατώσει το ζώο επειδή κάποιος άλλος ισχυρίστηκε ότι του επιτέθηκε. Κακώς. Πρέπει να οριστεί στο νόμο (άρθρο 6, παρ.1) ότι θα γίνεται ευθανασία μόνο όταν υπάρχουν αποδείξεις: έγγραφη καταγγελία στο αστυνομικό τμήμα και πιστοποιητικό νοσηλείας του παθόντος από κρατικό νοσοκομείο.

Όσον αφορά δε το άλλο σκέλος, που κάνει λόγο για περιπτώσεις ανίατης ασθένειας, και αυτή θα πρέπει να αποδεικνύεται βάσει στοιχείων, όπως και τα υπόλοιπα σημεία όπου γίνεται λόγος για ευθανασία (κτηνιατρικές εξετάσεις που θα φυλάσσονται στα αρχεία και θα είναι διαθέσιμες για έλεγχο).

Ποιο το σκεπτικό του νόμου (άρθρο 7, παρ. 5) το οποίο αναφέρει: «Σκύλοι ανίκανοι να αυτοσυντηρηθούν λόγω γήρατος ή αναπηρίας υποβάλλονται σε ευθανασία»; Ποιος θα το κρίνει αυτό; Τι σημαίνει γήρας για ένα ζώο; Σε ποια ηλικία θεωρείται ηλικιωμένο; Το ίδιο γίνεται όταν κάποιος άνθρωπος αντιμετωπίζει ανάλογα προβλήματα;

Τι σημαίνει αναπηρία για ένα ζώο (άρθρο 4, παρ. 3); Ένα ζώο που είναι τρίποδο ή έχει ένα μάτι πρέπει να θανατωθεί; Και ποιος θα το κρίνει αυτό;

Το άρθρο 7, παρ. 4, ορίζει ότι η επαναφορά των ζώων δεν επιτρέπεται σε περιοχές με νοσοκομεία, σχολεία, αθλητικά κέντρα, αυτοκινητόδρομους ταχείας κυκλοφορίας και αεροδρόμια. Για τα δυο τελευταία γίνεται κατανοητό το γιατί. Ωστόσο, άγνωστο παραμένει πού θα αφεθούν τα τετράποδα, δεδομένου ότι σε όλες τις περιοχές της Αττικής υπάρχει πληθώρα των παραπάνω. Πού θα αφεθούν λοιπόν τα ζώα, στα βουνά; Και αν ναι, πώς θα εξασφαλίσουν την τροφή τους εκεί, δεδομένου ότι δεν υπάρχει άνθρωπος;

Είναι έτοιμο το δίκτυο ενημέρωσης των πολιτών για τα ζώα που διατίθενται προς φιλοξενία (άρθρο 7, παρ. 7);

Γιατί θεωρούνται παράνομα μόνο τα κυνοκομεία των σωματείων, όταν ούτε εκείνα των δήμων (όσα υπάρχουν) ούτε τα κτηνιατρεία έχουν ακόμη συμμορφωθεί με τις προδιαγραφές του νόμου (άρθρο 14, παρ. 5β);

Για ποιον ακριβώς λόγο ορίζει ο νόμος ότι θα πρέπει να έχει κανείς έως δύο ζώα συντροφιάς σε κάθε κατοικία (άρθρο 6); Σε μια χώρα όπως η Ελλάδα, που αντιμετωπίζει τεράστιο πρόβλημα με τα αδέσποτα, δεν θα έπρεπε να δίνεται κίνητρο σε όσους έχουν μονοκατοικίες να υιοθετούν όσα τετράποδα μπορούν αντί να τους δένει τα χέρια; Αν ο βασικός λόγος είναι η υγιεινή και οι ώρες κοινής ησυχίας, ούτως ή άλλως όποιος δεν τα τηρεί είναι παράνομος, είτε έχει ένα είτε πέντε ζώα.

Εκατοντάδες ζώα δηλητηριάζονται καθημερινά από φόλες στις πόλεις και στα νησιά, πάντα - εντελώς τυχαία - πριν από την τουριστική σεζόν. Γιατί ποτέ δεν συλλαμβάνεται κανείς;

Πρέπει να οριστεί στο νόμο ότι ο εισαγγελέας θα δρα αυτεπάγγελτα και ότι θα υφίστανται κυρώσεις και οι αστυνομικοί που δεν λαμβάνουν στοιχειωδώς υπόψη τους ανάλογες καταγγελίες. Οι κυρώσεις που ορίζει ο νόμος για τους ανθρώπους που κακομεταχειρίζονται τα τετράποδα πρέπει να εφαρμόζονται.

Μέχρι να συμβεί λοιπόν αυτό, να σταματήσουν οι μαζικές δηλητηριάσεις των τετραπόδων και να αλλάξουν βασικά πράγματα στον υπάρχοντα νόμο, ζωοφιλικά σωματεία και φιλόζωοι πολίτες θα διαμαρτύρονται.

Στις 6 Ιουνίου, στις 12 το μεσημέρι, διοργανώνεται πανελλαδική διαμαρτυρία στο κέντρο της Αθήνας, μπροστά από τον ¶γνωστο Στρατιώτη. Όσοι φιλόζωοι, προσέλθετε.

(Της Αργυρώς Κ. Μώρου. Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ, στις 27/5/2004)