Το έργο του φράγματος στον Αποσελέμη και η υποχρέωση προστασίας του περιβάλλοντος

Μάριος Χαϊνταρλής
Δικηγόρος, εντεταλμένος Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας

Οι επιπτώσεις, περιβαλλοντικές και κοινωνικές, από το έργο του Φράγματος στον Αποσελέμη είναι, κατά κοινή σχεδόν ομολογία, σημαντικές και βεβαίως μη αντιστρεπτές. Η κατάκλυση μιας ολόκληρης κοιλάδας ιδιαίτερης περιβαλλοντικής αξίας, η εκρίζωση 70.000 περίπου δένδρων, η κατάκλυση του οικισμού Σφεντυλίου, η εξαφάνιση στοιχείων της πολιτιστικής κληρονομιάς, η ανεπανόρθωτη υποβάθμιση των υδροφόρων οριζόντων μιας ολόκληρης πεδιάδας, η πρόκληση κινδύνου από τη λειτουργία του φράγματος για ένα σημαντικό οικιστικό τμήμα, συνιστούν αναμφίβολα επιπτώσεις τις οποίες ουδείς μπορεί να αγνοήσει.     

Λαμβάνοντας υπόψη από τη μια τις επιπτώσεις αυτές και από την άλλη το γεγονός ότι αφενός τα υδρολογικά στοιχεία δεν δικαιολογούν τη σκοπιμότητα του συγκεκριμένου έργου αφετέρου δε ότι δεν εξαντλήθηκε η εξέταση εναλλακτικών λύσεων για την υδροδότηση των πόλεων του Ηρακλείου και Αγίου Νικολάου, τίθεται αυτόματα το ερώτημα της συμβατότητας του επίμαχου έργου με την περιβαλλοντική νομοθεσία. 

Υπό το φως των ανωτέρω, από μια γενική σκοπιά το σχεδιαζόμενο έργο δεν δικαιολογεί - μολονότι αυτό θα έπρεπε να προκύπτει με απολύτως σαφή τρόπο - τον σκοπό δημοσίου συμφέροντος, ο οποίος είναι αναγκαίο να πληρούται για την πραγματοποίηση μεγάλων δημόσιων έργων. Παράλληλα η πραγματοποίηση του έργου αυτού παρουσιάζει σημαντικά νομικά προβλήματα από τη σκοπιά της  εθνικής και κυρίως της κοινοτικής νομοθεσίας.

Τα σοβαρά νομικά προβλήματα που εμφανίζει το επίμαχο έργο συνδέονται από τη μια με την Οδηγία 92/43, δεδομένου ότι επηρεάζει τμήμα του όρους Δίκτη, ενταγμένο στο Δίκτυο “ΝΑΤURA 2000” και από την άλλη με την Οδηγία 2000/60 για τους υδατικούς πόρους. Η παραβίαση της τελευταίας  απορρέει από τη μη εκπόνηση μέχρι σήμερα Σχεδίου Διαχείρισης για τους υδατικούς πόρους της Κρήτης, όπως και από το πραγματικό γεγονός της πρόκλησης συνεπειών μη ανεκτών από τις προβλέψεις και κατευθύνσεις της Οδηγίας αυτής. Είναι, άλλωστε, γνωστό ότι κατά την κοινοτική νομολογία, ακόμη και αν δεν έχει υπάρξει εναρμόνιση μιας εθνικής νομοθεσίας προς κοινοτική Οδηγία, μολαταύτα  τα κράτη-μέλη οφείλουν να απέχουν από ενέργειες, όπως αυτή της πραγματοποίησης του συγκεκριμένου έργου,  οι οποίες αντιστρατεύονται τους στόχους της Οδηγίας.

Τέλος, το έργο του φράγματος στον Αποσελέμη λανθασμένα θεωρείται ως έργο περιβαλλοντικό, ήτοι ως ένα έργο διαχείρισης των υδατικών πόρων, και τυγχάνει στη βάση αυτή χρηματοδότησης από το Ταμείο Συνοχής. Ένα έργο που προκαλεί τόσες περιβαλλοντικές επιπτώσεις ούτε ως περιβαλλοντικό μπορεί νομικά να χαρακτηριστεί ούτε ως έργο βέλτιστης διαχείρισης των υδατικών πόρων.

��� ������� �� ������ ������.
������ ����� �� ������ ������ � �� ��������� ��� ecocrete.gr ���.