Οικολογική Πρωτοβουλία Ορεινού Δήμου Μακρύ Γιαλού

Ο Επίτροπος Περιβάλλοντος Ε. Ε. κ. Σταύρος Δήμας για το Δάσος Απηγανιά

Η υπόθεση της κατασκευής γηπέδου γκολφ και ξενοδοχειακής μονάδας μέσα στο δημόσιο, δασικό, κοινόχρηστο και προστατευόμενο Δάσος Απηγανιά, όπως αυτή προωθείται τα τελευταία δύο χρόνια με όχημα την υπ' αριθμ. 110956/3239/31.12.2003 Κ.Υ.Α., έχει  επισύρει ένα σύνολο από πολιτικές διαμαρτυρίες, αρνητικές γνωμοδοτήσεις και νομικές προσφυγές. Αναφέρουμε ενδεικτικά:

- Την κάθετη διαφωνία  του καθ' ύλην αρμόδιου επιστημονικού φορέα, δηλαδή του Γεωτεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος / Παραρτήματος Κρήτης με τα υπ' αριθμ. 353/27-7-04, 297/18-6-04, 192/10-5-04 Δελτία Τύπου.

- Την επίσημη θέση αρμόδιων υπηρεσιών του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων την 16η Μαΐου 2004 και με αριθμό πρωτοκόλλου 98536/1636, όπου αναφέρεται ρητώς ότι  «η συγκεκριμένη πράξη εκδόθηκε με ευθύνη των συναρμοδίων Υφυπουργών Γεωργίας και Ανάπτυξης, στους οποίους έγινε γνωστό ότι το περιεχόμενο της αντίκειται σε διατάξεις της δασικής και της περιβαλλοντικής νομοθεσίας. Επί του σχεδίου της απόφασης υπήρξε διαφωνία όλων των υπηρεσιακών παραγόντων».

- Την αντίθεση αρμόδιων υπηρεσιακών παραγόντων της Διεύθυνσης Δασών Νομού Λασιθίου οι οποίοι επιχειρηματολόγησαν και αρθρογράφησαν επανηλλειμένως κατά της συγκεκριμένης απόφασης.

- Τη προσφυγή 120 κατοίκων της περιοχής με την υπ' αριθμ. 109/8-10-2004 Πράξη στο Διοικητικό Πρωτοδικείο Ηρακλείου κατά της 110956/3239/31.12.2003 Κ.Υ.Α.

- Την αποδοχή και έγκριση, τον περασμένο Νοέμβρη, ψηφίσματος διαμαρτυρίας για το Δάσος Απηγανιά από το Ευρωπαϊκό Πράσινο Κόμμα κατά τη διάρκεια των εργασιών του Πανευρωπαϊκού Συνεδρίου του στο Δουβλίνο (http://www.europeangreens.org/news/draftresolutions/09.pdf).

- Τη δημοσίευση του θέματος σε έγκυρες εφημερίδες πανεθνικής κυκλοφορίας («Αυγή», «Έθνος», «Ριζοσπάστης», «Εποχή», «Αδέσμευτος Τύπος», κ.ά) και σε όλες τις τοπικές εφημερίδες της Ανατολικής Κρήτης.

- Τη γνωμοδότηση της Νομικής Ομάδας Υποστήριξης Πολιτών της WWF- Ελλάς για το θέμα αυτό, όπου επισημαίνεται ότι είναι παράνομη η παραχώρηση του Δάσους Απηγανιά δυνάμει της υπ' αριθμ. 110956/3239/31.12.2003 Κ.Υ.Α.

- Την κατάθεση ερώτησης στο Ελληνικό Κοινοβούλιο από τη Βουλευτή του Συνασπισμού κα Ασημίνα Ξηροτύρη, ερώτηση την οποία είναι υποχρεωμένοι να απαντήσουν οι Υπουργοί Γεωργίας, Τουρισμού και Περιβάλλοντος (http://www.xirotiri.gr/erwthseis2004.php). Απ' όσο γνωρίζουμε, η ερώτηση δεν έχει ακόμα απαντηθεί.

- Την κατάθεση γραπτής ερώτησης για το Δάσος Απηγανιά στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο από τον Ευρωβουλευτή του Συνασπισμού κο Δημήτρη Παπαδημούλη την 29η Νοεμβρίου 2004 με τίτλο: «Απειλή βιοτόπου NATURA από προγραμματιζόμενη κατασκευή υδροβόρου γηπέδου γκόλφ στην υποβαθμισμένη υδρολογικά νότια Κρήτη» (http://www.ecocrete.gr/index.php?option=com)_content&task=view&id=960&Itemid=0

Η ερώτηση του κου Παπαδημούλη απαντήθηκε μόλις πρόσφατα από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή! Σε απάντηση της προηγούμενης ερώτησης του κυρίου Παπαδημούλη, ο Επίτροπος Περιβάλλοντος της Ευρωπαϊκής Ένωσης κος Σταύρος Δήμας λέει τα εξής:

«Στην οδηγία 85/337/ΕΟΚ του Συμβουλίου της 27ης Ιουνίου 1985 για την εκτίμηση των επιπτώσεων ορισμένων σχεδίων δημοσίων και ιδιωτικών έργων στο περιβάλλον (οδηγία ΕΠΕ), όπως τροποποιήθηκε από την οδηγία 97/11/ΕΚ της 3ης Μαρτίου 1997, προβλέπεται ότι τα κράτη μέλη πρέπει να μεριμνούν ώστε τα έργα τα οποία ενδέχεται να έχουν σημαντικές επιπτώσεις στο περιβάλλον να χρειάζονται εκτίμηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων πριν χορηγηθεί άδεια.

Τα έργα αυτά ορίζονται στα παραρτήματα I και II της οδηγίας. Για τα έργα που ορίζονται στο παράρτημα Ι η ΕΠΕ είναι υποχρεωτική, ενώ για τα έργα που ορίζονται στο παράρτημα ΙΙ τα κράτη μέλη πρέπει να αποφασίζουν, με διαδικασία ‘διαλογής’ (‘screening’), κατά πόσον ενδέχεται να έχουν σημαντικές επιπτώσεις στο περιβάλλον. Εάν πράγματι υπάρχει το ενδεχόμενο αυτό πρέπει να διενεργείται ΕΠΕ. Τα ξενοδοχειακά συγκροτήματα εκτός αστικών περιοχών και σχετικά έργα υποδομής περιλαμβάνονται στο παράρτημα II παράγραφος 12 στοιχείο γ) της οδηγίας ΕΠΕ και, συνεπώς, πρέπει να υπόκεινται στη διαδικασία διαλογής.

Με τη διυπουργική απόφαση (110956/3239/31.12.2003) χορηγήθηκε στον Ελληνικό Οργανισμό Τουρισμού έκταση για την τουριστική ανάπτυξη μέρους της επίμαχης περιοχής. Σύμφωνα με την απόφαση αυτή απαιτείται ρητώς μελέτη εκτίμησης περιβαλλοντικών επιπτώσεων πριν από οποιαδήποτε ανάπτυξη της περιοχής. Κατά συνέπεια, οι ελληνικές αρχές πρέπει, σύμφωνα με τις διατάξεις της οδηγίας ΕΠΕ, να διενεργήσουν εκτίμηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων του έργου αυτού. Επιπλέον, όπως αναφέρει το Αξιότιμο Μέλος, ορισμένα τμήματα της περιοχής εκτέλεσης του έργου έχουν χαρακτηρισθεί ‘τόποι κοινοτικής σημασίας’ σύμφωνα με την οδηγία 92/43/ΕΟΚ του Συμβουλίου της 21ης Μαΐου 1992 για τη διατήρηση των φυσικών οικοτόπων καθώς και της άγριας πανίδας και χλωρίδας . Ως εκ τούτου, πρέπει να τηρηθούν οι απαιτήσεις του άρθρου 6 παράγραφος 3 της οδηγίας 92/43/EΟΚ του Συμβουλίου.

Ωστόσο, από τις πληροφορίες που παρέσχε το Αξιότιμο Μέλος προκύπτει ότι δεν έχει ακόμη χορηγηθεί άδεια για το έργο και δεν έχει αρχίσει η εκτέλεση εργασιών· συνεπώς, δεν είναι δυνατόν να στοιχειοθετηθεί παράβαση της περιβαλλοντικής νομοθεσίας της Κοινότητας».

Σχολιάζοντας την παραπάνω απάντηση του κου Σταύρου Δήμα, η Οικολογική Πρωτοβουλία Ορεινού Δήμου Μακρύ Γιαλού λέει τα εξής:

α΄. Αναγνωρίζεται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ότι τμήματα της παραχωρούμενης με την υπ' αριθμ. 110956/3239/31.12.2003 Κ.Υ.Α. έχουν χαρακτηρισθεί "τόποι κοινοτικής σημασίας" σύμφωνα με την οδηγία 92/43/ΕΟΚ του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 21ης Μαΐου 1992 για τη διατήρηση των φυσικών οικοτόπων καθώς και της άγριας πανίδας και χλωρίδας. Με άλλα λόγια, τα τμήματα αυτά της παραχωρούμενης έκτασης του "Δάσους Απηγανία" αποτελούν οργανικό μέρος της περιοχής με κωδικό "GR4320005" και ονομασία "Όρος Θρυπτής & γύρω περιοχή" που ανήκει στο Ευρωπαϊκό Δίκτυο Οικοτόπων "Φύση - Natura 2000".

β΄. Σύμφωνα με τις απαιτήσεις του άρθρου 6 παράγραφος 3 της οδηγίας 92/43/ΕΟΚ, "κάθε σχέδιο, μη άμεσα συνδεόμενο ή αναγκαίο για τη διαχείριση του τόπου, το οποίο όμως είναι δυνατόν να επηρεάζει σημαντικά τον εν λόγω τόπο, καθεαυτό ή από κοινού με άλλα σχέδια, εκτιμάται δεόντως ως προς τις επιπτώσεις του στον τόπο, λαμβανομένων υπόψη των στόχων διατήρησής του. Βάσει των συμπερασμάτων της εκτίμησης των επιπτώσεων στον τόπο και εξαιρουμένης της περίπτωσης των διατάξεων της παραγράφου 4, οι αρμόδιες εθνικές αρχές συμφωνούν για το οικείο σχέδιο μόνον αφού βεβαιωθούν ότι δεν θα παραβλάψει την ακεραιότητα του τόπου περί του οποίου πρόκειται και, ενδεχομένως, αφού εκφρασθεί πρώτα η δημόσια γνώμη". Πρέπει, λοιπόν, να συνεκτιμηθούν τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα του συγκεκριμένου έργου (γήπεδο γκολφ) βάσει ενός προϋπάρχοντος διαχειριστικού σχεδίου ή τουλάχιστον βάσει κάποιων στοιχειωδών κοινωνικών και οικολογικών προϋποθέσεων οι οποίες θα λαμβάνουν υπ' όψη και τους στόχους διατήρησης του συγκεκριμένου οικοτόπου
(στην περίπτωση μας του Δάσους Απηγανιά και του οικότοπου "Όρος Θρυπτής & γύρω περιοχή" του Δικτύου "Φύση - Natura 2000"). Δεν έγινε, βέβαια, τίποτα απ' όλα αυτά! Στο κείμενο της υπ' αριθμ. 110956/3239/31.12.2003 Κ.Υ.Α. δεν αναφέρεται καν ότι μέρος της παραχωρούμενης έκτασης του Δάσους Απηγανιά είναι χαρακτηρισμένο ως τόπος κοινοτικής σημασίας σύμφωνα με την οδηγία 92/43/ΕΟΚ!

γ΄. Παράλληλα, τονίζεται ποικιλοτρόπως η σημασία της εκτίμησης των περιβαλλοντικών επιπτώσεων πριν τη χορήγηση οποιασδήποτε άδειας για την πραγματοποίηση έργων που έχουν σημαντικές επιπτώσεις στο περιβάλλον, σύμφωνα και με την οδηγία 85/337/ΕΟΚ του Συμβουλίου της 27ης Ιουνίου 1985 για την εκτίμηση των επιπτώσεων ορισμένων σχεδίων δημοσίων και ιδιωτικών έργων στο περιβάλλον (οδηγία ΕΠΕ), όπως τροποποιήθηκε από την οδηγία 97/11/ΕΚ της 3ης Μαρτίου 1997.

δ΄. Ο κύριος Δήμας θεωρεί ότι σύμφωνα με όσα προβλέπει η 110956/3239/31.12.2003 Κ.Υ.Α. για την κατασκευή  γηπέδου γκολφ και ξενοδοχειακής μονάδας στο Δάσος Απηγανιά «απαιτείται ρητώς μελέτη εκτίμησης περιβαλλοντικών επιπτώσεων πριν από οποιαδήποτε ανάπτυξη της περιοχής». Πιστεύουμε ότι στη διατύπωση αυτή του κυρίου Δήμα λανθάνει η προσπάθεια να δοθεί άφεση αμαρτιών στην 110956/3239/31.12.2003 Κ.Υ.Α. και να παρασιωπηθεί το πραγματικό περιεχόμενο της. Η 110956/3239/31.12.2003 Κ.Υ.Α. - αντιθέτα με όσα βεβαιώνει ο κύριος Δήμας – ευαγγελίζεται και προχωρά στην παραχώρηση των 700 στρεμμάτων στο Δάσος Απηγανιά για την κατασκευή συγκεκριμένου έργου (γήπεδο γκολφ και ξενοδοχείο) πριν και χωρίς προϋπάρχουσα Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων. Για του λόγου το αληθές, σύμφωνα με τον όρο υπ' αριθμ. 5 της 110956/3239/31.12.2003 Κ.Υ.Α., «ο παραχωρησιούχος οφείλει εντός εξαμήνου  να προσκομίσει απόφαση έγκρισης των περιβαλλοντικών όρων του έργου, καθώς και αντίγραφο της εγκεκριμένης μελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων».

Ας σημειώσουμε πάλι το αυτονόητο, ότι οι Μελέτες Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων σύμφωνα με την νομοθεσία και τη λογική διενεργούνται πριν τον τελικό ορισμό των έργων για να εκτιμήσουν αν ένα έργο είναι ή δεν είναι κατάλληλο για μια περιοχή. Ελάχιστη είναι η χρησιμότητα τους όταν έρχονται να διαχειριστούν κάποιες λεπτομέρειες μετά τον αυθαίρετο προσδιορισμό έργων. Στην τελευταία περίπτωση, είναι και σαφώς πιο ανώδυνες για όσους θέλουν πάσει θυσία να προωθήσουν μη συμβατά έργα.

ε΄. Σε περίπτωση αδειοδότησης και έναρξης εργασιών του συγκεκριμένου έργου είναι δυνατό να στοιχειοθετηθεί παράβαση της περιβαλλοντικής νομοθεσίας της Κοινότητας.

στ΄. Ο κύριος Δήμας δεν απαντάει στην ερώτηση του κου Παπαδημούλη ως προς το υδρολογικό της σκέλος. Είναι, όμως, επιτακτική ανάγκη να ληφθεί υπ' όψη και η οδηγία 2000/60/Ε.Ε. για το νερό.

Κλείνοντας, θα θέλαμε να σημειώσουμε ότι ήταν και είναι, δυστυχώς, πολλοί οι πολιτικοί που παρέχουν υποστήριξη σ' αυτήν την διάτρητη και αστήρικτη, από νομική, κοινωνική και οικολογική άποψη, πρωτοβουλία παραχώρησης του Δάσους Απηγανιά για την κατασκευή γηπέδου γκολφ και ξενοδοχειακής μονάδας, η οποία ήρθε στο προσκήνιο με την υπ' αριθμ. 110956/3239/31.12.2003 Κ.Υ.Α. Εν οίδει κατακλείδας, λοιπόν, παραθέτουμε την ερώτηση του Βουλευτή Λασιθίου κου Μιχάλη Καρχιμάκη προς τον Υπουργό Γεωργίας, όπως αυτή δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Ανατολή» στις 25-09-2003:

«Ο Δήμαρχος Μακρύ Γιαλού Σητείας, με έγγραφο του, ζήτησε την παραχώρηση δασικής έκτασης στον ΕΟΤ, στην περιοχή Απηγανιάς του Δήμου Μακρύ Γιαλού, προκειμένου να προχωρήσει η κατασκευή γηπέδου γκολφ.

Για τη συγκεκριμένη επένδυση υπάρχει η σύμφωνη γνώμη του Υπουργείου Ανάπτυξης, καθώς και του Δήμου Μακρύ Γιαλού.

Επίσης έχει εκδηλωθεί και το άμεσο ενδιαφέρον ξένων επενδυτών για την δημιουργία αυτής της επένδυσης.

Επειδή όμως υπήρχε άμεση ανάγκη να παραχωρηθούν οι εκτάσεις αυτές πριν την κατάρτιση των απαιτούμενων μελετών, λόγω της αμεσότητας προώθησης της επένδυσης, που οι ξένοι επενδυτές επιδιώκουν, ζητάνε από την Υπηρεσία Δασών να εκδώσει την απόφαση παραχώρησης της έκτασης στον ΕΟΤ, με δεσμευτικές προθεσμίες κατάθεσης των απαιτούμενων μελετών, μετά την παραχώρηση.

Επειδή δεν υπάρχει ακόμα σχετική απόφαση και οι επενδυτές, προκειμένου να προχωρήσει η κατασκευή του Γκολφ αναμένουν την απόφαση παραχώρησης, θα παρακαλούσα να με ενημερώσετε, πότε πρόκειται να εκδοθεί η απόφαση αυτή για να προχωρήσει η σημαντική για την περιοχή του Δήμου Μακρύ Γιαλού κατασκευή του Γκολφ».

Αφήνουμε τους αναγνώστες να βγάλουν τα συμπεράσματα τους...